အကီးလဟ်ဘနီဟာရှင်မ် (ဘွဲ့တော်)

အကီးလဟ်ဘနီဟာရှင်မ် (ဘွဲ့တော်) (အရဘီ : عقيلة بني هاشم ( لقب ) ) ဆိုသည်မှာ ဟဇရသ် အလီ (အ.စ) ၏ သမီးတော် ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် (စ.အ) ၏ ဘွဲ့တော် ဖြစ်ပါသည်။ ဤအတွက်ကြောင့် လေစာန်နိုလ်အရဗ် တွင် «عقیله» အကီးလဟ် ဆိုသည့် စကားလုံး သည် လူမျိုး နှင့် ဆက်နွယ်သွားသည့် အခါ အဓိပ္ပာယ် မှာ လူမျိုး၏ အကြီးအကဲ ၊ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ပါသည်။ အာယာသွလ္လာဟ် ဂျဝါဒ် အာမိုလီ အပါအဝင် အချို့ ပညာရှင်များ အနေဖြင့် ဤစကားလုံး အား ဆီဂဟ် မိုဗါလေဂဟ် ဟု မှတ်ယူပြီး အဓိပ္ပာယ် မှာ အလွန်တရာ အသိဉာဏ် ရှိသူ ၊ဆင်ခြင် တုံတရား ရှိသူ ဟု ဖြစ်ကြောင်း ဆိုထားပါသည်။

ဤဘွဲ့တော်သည် ကိုသွဗ်ဘေအရ်ဗအ် ကျမ်းများ နှင့် ဘေဟာရိုလ်အန်နဝါရ် ကျမ်း တွင် လာရှိခြင်း မရှိချေ။ သို့သော် ဟီဂျရီ တစ်ဆယ်လေး ရာစု ၏ ကျမ်းများတွင် ပမာ အားဖြင့် မက်သလ်မိုကရ်ရမ် နှင့် မင်န်ဟာ ဂျိုလ်ဗရာအဟ် ဖီးရှရ်ဟ်ဟေ နဲဟ်ဂျိုလ်ဗလာဂဟ် သန်ကီးဟိုလ်မကာလ် နှင့် ပြီးနောက် ၏ စာအုပ်များ (ကျမ်းများ) တွင်လည်းဘဲ လာရှိကြောင်း တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ အကီးလဟ် ဘွဲ့တော် အထူး ပြုထား ခြင်းခံရသည့် ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် နှင့် ပတ်သက်၍ စာအုပ်များတွင် အောက်ဖော်ပြပါ အတိုင်း အသုံး အနှုန်းများ သုံးထားပါသည်။ အကီးလဟ်ဘနီဟာရှင်မ် ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် (စ.အ) ၊ အက်ဆ်ဆယက်ဒ်ဒဟ် ဇိုင်နဗ် အကီးလဟ်ဘနီဟာရှင်မ် ၊ ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် အကီးလဟ်ဘနီဟာရှင်မ် ၊ ဇိုင်နဗ် ဗိုကိုဗ်ရာ အကီးလဟ် ဘနီဟာရှင်မ် တို့ ဖြစ်ပါသည်။ တရားဟောသည့်အခါတွင်လည်း တစ်ခါတစ်ရံ ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် ၏ အမည် အစား «عقیله بنی‌هاشم» အကီးလဟ်ဘနီဟာရှင်မ် ကိုသုံးပါသည်။

အဘူလ်ဖရဂျ် အစ္စဖဟန်နီ အနေဖြင့် မကာသေလွန်သွ်သွာလေဘီးန် စာအုပ်တွင် အောင်းန်ဘင်န် အဗ်ဒွလ္လာဟ် ဘင်န် ဂျအ်ဖရ် ၏ မိခင်အား « ဟဇရသ်အလီ ဘင်န် အဘီသွာလစ်ဗ် ၏ သမီးတော် ဇိုင်နဗ် အကီးလဟ် » အဖြစ် မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပါသည်။ အစ်ဗ်နေအဘာစ် ဟဒီးစ်တော် မှ ဤစကားကို ကိုးကားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဟဒီးစ်တော် မှာ «حَدَّثَتْنی عَقیلَتُنا زینب بنتُ علیِّ بنِ ابی‌طالب علیه‌السّلام» ကျနော်အနေဖြင့် ဟဒီးစ်တော် ဆင့်ပြန် သည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ အကီးလ် မှာ ဇိုင်နဗ် ဘင်န် သို အလီ ဘင်န် အဘီ သွာလစ်ဗ် (အ.စ) ဖြစ်ပါသည်။

လာရှိသည်မှာ ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် (စ.အ) အနေဖြင့် အလွန်တရာ အသိဉာဏ်ရှိသူဖြစ်သည့် အတွက် ကိုယ်တော်မြတ် (ဆွ) ၏ အနွယ်တော်မွန် မြတ် အုပ်စု အား ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရပြီးနောက် ကရ်ဗလာ မှ ကူဖဟ် အထိ ပြီးနောက် ကူဖဟ် မှ ဆီးရီးယား အထိ ပြီးနောက် ဆီးရီးယား မှ မဒီနဟ် အထိ ထိန်းသိမ်းခံနိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ပြီးနောက် မဒီနဟ် တွင် အေမာမ် စဂျာဒ် (အ.စ) နှင့် အတူ အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) အတွက် မဂျ်လစ်များ ပြုလုပ် ရန် နှင့် ဘနီအိုမိုင်းယဟ် ကိုဖော်ထုတ်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခဲ့ပါသည်။

ဆယက်ဒ် မိုဟမ္မဒ် အလီ ဃာဇီ သွဗာသွဗာယီ ( ကွယ်လွန် ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၃၉၉ ခုနှစ် ) အနေဖြင့် ‌ကေသာဗ် သဲဟ်ကီးက် တွင် ဆယက်ဒ်ဒိုရှ်ရှိုဟဒါ (အ.စ) ၏ ပထမဆုံး အရ်ဗအီးန် အကြောင်း ကို ဖော်ပြချိန် တွင် ပြီးနောက် ဇဘီးဟိုလ္လာဟ် မဟ်လာသီ ( ကွယ်လွန် ဟီဂျရီ ၁၄၀၆ ခုနှစ် ) အနေဖြင့် «عقیلةالعرب» အကီးလ သိုလ်အရဗ် ကို လည်းပဲ ဟဇရသ် ဇိုင်နဗ် (စ.အ) ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြထားကြပါသည်။