အာမီးန်

သောင်ဇီးဟိုလ်မစာအေလ် ကျမ်း

အာမီးန် (အရဘီ : التأمين في الصلاة ) ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ် မှာ « အိုအလ္လာဟ်ဟို အရှင်မြတ် ကျနော်မျိုး၏ ဒိုအာ အားလက်ခံတော်မူပါ »ဖြစ်ပါသည်။ ပါရှန်ဘာသာစကားနှင့် စာပေများတွင် «အေလာဟီ အာမီးန် »ဆို သည့် စကားလုံး ပေါင်းစပ်မှု ကို အသုံး ပြုပြီး လူထု အကြားတွင် ရေပန်းစားပါသည်။ ရှီအဟ် ဖေက်ဟ် အရ နမာဇ် အား ပျက်ပြယ်သွားသောအချက်မှာများ မှ တစ်ချက် မှာ နမာဇ် တွင် စူရဟ် ဟမ်ဒ် ဖတ်ပြီးနောက် အာမီးန် ဆိုခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ဟီးဘရူးဘာသာစကားတွင်

ဟီးဘရူးဘာသာစကား တွင် ဤအတိုင်း ဖြစ်ပါစေ ၊ မှန်ပါသည်ဟုအဓိပ္ပာယ်ရပြီး «ا م ن» ဆိုသည် စကား လုံးဇစ် မြစ် မှ ဆင်းသက်လာ ပါသည်။ ရှေးခေတ်ဆီးမိုက်ဘာသာစကားများတွင် ၎င်းကို တည်ငြိမ် ခြင်း မြဲမြံ ခြင်း အဓိပ္ပာယ် အဖြစ် အသုံး ပြုထားပါသည်။ သို့သော် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့မှုသည် ဟီဘရူး ဘာသာစကားမှ စတင်ခဲ့ပါ သည်။ ဟီးဘရူးဘာသာစကား တွင် အာမီးန် ဟူသောစကားလုံးကို သရုပ် ဖော်ပုံစံဖြင့် ပထမဆုံးအသုံးပြုပြီး မှန်ကန် သည် နှင့် လက်ယာ ဘက်ဟု အဓိပ္ပာယ် ဆိုခဲ့ပါသည်။ သို့သော် စဖရ် (သမ္မာကျမ်း) တွင် اِشَعیاء ဆိုသည့် နာမ် အဖြစ် အသုံးပြုထားပါသည်။ ပါရှန် နှင့် အာရဗီ ဘာသာပြန်များ တွင် «ဟက်» နှင့် «အလ်ဟက်»ဟူသော စကားလုံးများကို အစဥ်လိုက် သုံးကြပါသည်။ထို့နောက် ဤ စကားလုံး သည် ဟီးဘရူး ဘာသာစကား မပြောင်းလဲနိုင်သော (မတ်ဗ်နီ) ကိရိယာများထဲမှတစ်ခုဖြစ်လာပြီး (« အမှန်တကယ်»၊ « ဟုတ်ပါသည်  » ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပါသည်။ ဤနည်းအားဖြင့် သမ္မာ ဟောင်းကျမ်း၏ မသူရဟ်အီ စာသားတွင် အကြိမ် ၃၀ နှင့် သမ္မာသစ်ကျမ်း တွင် ၃၃ ကြိမ် ပါဝင်ပြီး ၎င်း၏ « ဟမ်သာဒီ  » (ဘီစီ ၃ ရာစု) ဟုလူသိများ သောဂရိဘာသာ ပြန်တွင်ရောက်ရှိခဲ့ ပါသည်။ နေ့များ ၏ သမိုင်း ပထမကျမ်း နှင့် ဘုရင်များ၏ ပထမကျမ်း တွင် ယင်းစကားလုံးကို ဘီစီ လေး ရာစုမတိုင်မီ သခင်ယေရှု (ခ) ဟဇရသ် အီစာ ထက်အလျင် ရဟူဒီ (ခ) ဂျူး တို့ ၏ ဆုတောင်းခြင်း နှင့် ဘာသာရေးထုံးတမ်းများတွင် အသုံးပြုခဲ့ ကြောင်း ဖော်ပြထားပါ သည်။ ရှေးဂျူးရိုးရာဓလေ့အရ အများစုသည် ဆုတောင်းခြင်း၏ အစတွင် တစ်ခါ တစ်ရံ အဆုံးတွင် အသုံးကြပါသည်။ ဒိုအာ (ခ) ဆုတောင်းခြင်း ၊ နမာဇ် နှင့် ဘာသာရေးဓမ္မသီချင်းများ အဆုံးတွင် ထပ်တလဲလဲ တိုက်တွန်း ခြင်းသည် ထိုပြောခြင်း သို့မဟုတ် ဒိုအာ ၏ အလေးပေးမှုနှင့် အတည်ပြုမှု နှစ်ခုလုံးဖြစ်ပြီး အာမီးန် ဟု ခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့် လူတိုင်း လုပ်ဆောင်နေသော ဒိုအာ များ၏ ကောင်းချီးများ ကို မျှဝေခံစားကြမည်ဟု မျှော်လင့်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ တာလ်မုဒစ်ခေတ်နှင့် အောက်ဖော်ပြပါ ဂျူးထုံးတမ်းစဉ်လာများတွင် ဤစကားလုံးကို အမျိုးမျိုးသောကိစ္စများတွင် အသံထွက်နည်းသည် အထူး အရေးကြီး လာပြီး အလ္လာဟ်ဟို အရှင်မြတ် က သူ့ထံပေးပို့သောဆုတောင်းချက်များတွင် « အာမီးန် »ပြော သည် ဟု ယုံကြည် လာခဲ့ကြပါသည်။

ခရစ်ယာန်ဘာသာ တွင်

ဂျူးရိုးရာဓလေ့သည် ခရစ်ယာန်ချာ့ချ် (ဘုရားကျောင်း) အတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာပြီး သမ္မာသစ် ကျမ်းတွင် အာမီးန် ဟူသော စကားလုံးကို ၁၁၉ ကြိမ် ထပ်ခါတလဲလဲ ပြုလုပ်ထားပြီး ၅၂ ဖြစ်ရပ်တွင် ၎င်းအသုံး ပြုပုံသည် ဂျူး အာမီးန် င့် အနည်းငယ်ကွဲပြားပါသည်။ ဤ စကားလုံးက သမ္မာကျမ်းစာကနေတစ်ဆင့် ကမ္ဘာ၏ အဓိက ဘာသာစကားအားလုံးနီးပါးမှာ ပျံ့နှံ့သွားခြင်း ဖြစ်ပါသည် ။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဤစကားလုံး၏အသုံးပြုမှုကို ဆန်းစစ်ခြင်း စိစစ်ခြင်း မှ အဓိပ္ပာယ် လေး ချက်ကို နုတ်ယူနိုင်ပါသည်။ ၁။ဝန်ခံခြင်းနှင့် လက်ခံခြင်း၊ သဘောတူညီချက် သို့မဟုတ် ဆုတောင်းခြင်းနှင့် ကျမ်းကျိန်ခြင်းတွင် ပါဝင်ခြင်း တို့ကို ကြေငြာခြင်း။ ၂။အလ္လာဟ် ဟို အရှင်မြတ် ၏ အဖြေ၏ လက်ခံမှုကို တောင်းဆိုခြင်း၊ အလ္လာဟ်ဟို အရှင်မြတ်၏ လက်ခံမှု၊ အဖြေကို ဆိုလိုပါသည်။ ၃။ဆုတောင်းခြင်း သို့မဟုတ် ကျိန်ဆိုခြင်းကို အလေးပေး ကတိသစ္စာပြုခြင်း (ယနေ့ ဆုတောင်းခြင်း၏ အဆုံးတွင် ဤ အဓိပ္ပါယ်နှစ်မျိုးဖြစ် ပါသည်။ ) ၄။ယေရှုခရစ် (ခ) ဟဇရသ် မစီးဟ် (ခ) ဟဇရသ် အီစာ (အ.စ) ၏ ဂုဏ်တော် သို့မဟုတ် နာမတော် ဖြစ်ပါသည်။

အရဘီ ဘာသာစကားတွင်

ဂျူးဘာသာ နှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာတို့သည် သက်ဆိုင်ရာအချိန်များတွင် အာရေဗျကျွန်းဆွယ်တစ်လျှောက် ပျံ့နှံ့လာသောကြောင့် အာရပ်လူမျိုးများ အထူးသဖြင့် မက္ကဟ် နှင့် မဒီနာမြို့သားများသည် ဤစကားလုံးကို ရင်းနှီးခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ ဂျာဟေလီယသ်(ခ) အမှောင်ခေတ် ၏ ကဗျာများတွင် ဤစကားလုံး၏ သုံးထားသည့် လက္ခဏာမရှိချေ။ အခြား တစ်ဘက် တွင်လည်း ကျမ်းတော်မြတ်ကုရ်အာန်တွင် ဤ စကားလုံးကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ သို့ရာတွင် ဤအရာများအားလုံးကို တမန်တော်မြတ် (ဆွ) ခေတ်မှ မွတ်စ်လင်မ်တို့သည် ဤစကားလုံးကို ကောင်းစွာသိရှိနားလည်ကြပါသည်။ အစ္စလာမ့် တမန်တော်မြတ် (ဆွ) ကလည်း ၎င်းကိုအသုံးပြုခဲ့ပါသည်။ သို့သော် ပထမမွတ်စလင်များသည် ၎င်း၏ အဓိပ္ပါယ် အတိအကျ ကို အသုံးပြုရန် သို့မဟုတ် နားလည်ရန် ချီတုံချတုံဖြစ်နေဆဲဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် တမန်တော်မြတ်(ဆွ)က ၎င်းတို့အား ဤစကားလုံး ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ရှင်းပြပြီး (အာမီးန် သည် ယုံကြည်သူကျွန်များအပေါ်တွင် အလ္လာဟ် ဟို အရှင်မြတ် ၏တံဆိပ်ဖြစ်သည်) ဟုဆိုကာ အစ်ဗ်နေအဘာစ် မှ လည်း ဤစကားလုံး၏ သဒ္ဒါ အထားအသိုကို ရှင်းပြခဲ့ပါသည်။

သဖ်စီးရ် ကုန်အာန် တွင်

ဤစကားလုံးကို စူရဟ် ယူနွစ် ၏ အာယသ်တော် အမှတ် ၈၈ နှင့် ၈၉ ၏ ပထမ သဖ်စီးရ် တွင် တင်ပြလာ ရှိပါသည်။ယေဘုယျအားဖြင့် သဖ်စီးရ် ပညာ ရှင်များ အားလုံးနီးပါး ရေးသားထားသည် မှာ ဟဇရသ် မူစာ (အ.စ) (ခ) သခင် မောရှေ သည် ဖေရ်အောင် (ခ) ဖါရောဘုရင်အတွက် ဗဒ်ဒိုအာ တောင်းသည့် အခါ ဟဇရသ် မူစာ (အ.စ) ကိုယ်တိုင် နှင့် ၎င်း၏ နောင်တော် ဟဇရသ် ဟာရွန် (အ.စ) မှ အာမီးန် ဟု ဆိုခဲ့ကြပါသည်။ အေမာမ် ဂျအ်ဖရ် ဆွာဒစ်က် (အ.စ) ၏ ဟဒီးစ်တော် တစ်ပါးလာရှိပါသည်။ ကောင်းကင်တမန်များက အာမီးန် ဟု ဆိုခဲ့ကြပါသည်။ အလ္လာဟ် ဟိုအရှင်မြတ် မိန့်တော်မူသည်။ သင်တို့ နှစ်ဦး ( မူစာ (အ.စ) နှင့် ဟာရွန် (အ.စ) ) ၏ ဒိုအာ အား ငါအရှင်လက်ခံတော်မူခဲ့သည်။

နမာဇ် တွင် အာမီးန် ဆိုခြင်း

အဲဟ်လေစွန္နသ် အနေဖြင့် နမာဇ်တွင် စူရဟ် ဖါသေဟသိုလ်ကေသာဗ် အဆုံးတွင် «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ...» (ကျနော်မျိုးတို့အား ဖြောင့်မတ် မှန်ကန်သည့် လမ်းကို ညွှန် ပေးသနားတော်မူပါ .. ) ၏ အဖြေ တွင် အာမီးန် ကို ဆိုကြပါသည်။ အကယ်၍ နမာဇ် ဝတ်ပြုသူ အနေဖြင့် တစ်ဦးတည်း (ဖိုရာဒါ )ဝတ်ပြုမည်ဆိုလျင် ကိုယ်တိုင် တစ်ဦးတည်း ဤ စကားလုံး (အာမီးန် ) အား ရွတ်ဆိုရမည် ဖြစ်ပါသည်။ အကယ် ၍ ဂျမာအသ် နှင့် နမာဇ် ဝတ်ပြုမည် ဆိုလျင် နမာဇ် ရှေ့ဆောင် ဆရာ အနေဖြင့် စူရဟ် ဟမ်ဒ် (ခ) ဖါသေဟဟ် ကို အဆုံးထိ ဖတ်ပြီးလျင် နမာဇ်ဝတ်ပြုသူများ အားလုံးသည် တစ်သံတည်း အာမီးန် ဟု ပြောဆိုရမည် ဖြစ်ပါသည်။ စူရဟ်ဟမ်ဒ် ဖတ်ပြီးနောက် «အာမီးန် » ဟူပြေခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စွန်နီ ဓမ္မသတ် ပညာရှင်များ အကြားတွင် တစ်ညီတစ်ညွတ် တည်းမရှိကြချေ။ ယုတ်စွ စွန်နီ ဂိုဏ်းလေးဂိုဏ်း ၏ အေမာမ် များ၏ အမြင်မှာလည်း ကွဲပြားမှုပင်ရှိသည်ကို သတိပြုသင့်ပါသည်။ ဥပမာတစ်ခုအနေနှင့် ရှာဖေအီ အချို့က အမြင် မှာ နမာဇ် ဝတ်ပြုသူများ ၏ အတန်းသည် သေးငယ်ကျစ်လျစ်ပြီး နမာဇ် ဝတ်ပြုသူများ အချင်းချင်း ၏အသံများကို ကြားနိုင်လျှင် အာမီးန် ဟု ဖြည်းညှင်းစွာပြောခြင်းသည် မွတ်စ်သဟဗ် ဖြစ်ကြောင်း အကြံပြု ထား ပါသည်။ သို့သော် နမာဇ် ဝတ်ပြုသူအတန်း အများအပြားရှိပြီး ရှေ့ဆောင် ဆရာ ၏အသံကို မကြား ရပါက အဝေးမှ နမာဇ် ဝတ်ပြုသူ အတန်းများ ကြားနိုင်စေရန် အာမီးန် ဟု ကျယ်လောင်စွာပြောရန် မွတ်စ်သဟဗ် ဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုထားပါသည်။အေမာမ် မာလစ်က် အမြင် တွင် အမြင် နှစ်ခုလာရှိပြီး အမြင် တစ်ခု မှာ အေမာမ် အဘူဟနီဖဟ် ၏ အမြင် အတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။ ထိုအမြင်မှာ ရှေ့ဆောင် အေမာမ် စူရဟ် ဟမ်ဒ် ဖတ်ပြီးနောက် အာမီးန် ကို မလွဲမသွေ ဆိုရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ဒုတိယ အမြင် မှာ ရှေ့ဆောင် အေမာမ် စူရဟ် ဟမ်ဒ် ဖတ်ပြီးနောက် အာမီးန် မပြောရန်ဖြစ်ပါသည်။ ရှီအဟ် ဓမ္မသတ်ပညာရှင်များ အမြင် တွင် နမာဇ် တွင် စူရဟ် ဟမ်ဒ် ပြီးနောက် ဤ စကားလုံး (အာမီးန် ) အား ပြောဆိုခြင်း သည် နမာဇ် ကို ပျက်စေကြောင်း ဆိုထားပါသည်။ အကြောင်း မှာ ဤကဲ့သို့ ပြုရမည်ဟု တမန်တော်မြတ် (ဆွ) မိန့်ထားကြောင်း မိမိတို့ (ရှီအဟ် ဓမ္မသတ်ပညာရှင်များ ) ထံ မရောက်ရှိ သည့် အတွက် ကြောင့် နှင့် နမာဇ် ကိုပြောင်း လည် လိုက်သည့် အတွက်ကြောင့် နမာဇ် ပျက်သွားကြောင်း ဖြစ်ပါသည်။ အကျော်အမော် ရှီအဟ် ဓမ္မသတ် ပညာရှင် တစ်ပါး ဖြစ်ပြီး ဂျဝါဟေရိုလ်ကလာန်မ် ကျမ်း ရှင် ၏အဆို အရ စူရဟ် ဟမ်ဒ် ပြီးနောက် အာမီးန် ဆိုခြင်းသည် မပိုင်ကြောင်း ဤ အတွက် အလွန် ကျော်ကြားပြီး အစ်ဂျ်မာအ် အဆင့် အထိ ရောက်ရှိကြောင်း ဆိုထားပါသည်။ ယုတ်စွ အချို့ ဓမ္မသတ် ပညာရှင်များ မှ အစ်ဂျ်မာအ် ဖြစ်ကြောင်း ဆင့်ပြန်ထားကြပါသည်။ ပမာ အား ဖြင့် မိုဟကစ်က် ကရ်ကီ အနေဖြင့် ဂျာမေအိုလ်မကာဆစ်ဒ် တွင် ၊ အလာမဟ် ဟစ်လီ အနေဖြင့် သဲဟ်ရီးးရ် နှင့် မွန်သဟီယိုလ်မသွလစ်ဗ် တွင် အစ်ဗ်နိုဇိုဟ်ရဟ် အနေဖြင့် ဂနီယသ် တွင် ဆိုထားပါသည်။

အာမီးန် အဓိပ္ပာယ် နှင့် မူလစကားလုံးအစ

အာမီးန် ဆိုသည့် စကားလုံးမှ စကားလုံးအသစ် မွတ်ရှ်သတ်က် ပမာ အားဖြင့် « آمّینَ» အာမီးန်န သို့မဟုတ် «الآمینَ» အလ်အာမီးန်န စသည်ဖြင့် ဆင်းသက်လာပါသည်။ ဤ စကားလုံး နှစ်လုံး သည် များသုံး ဘာသာ စကား တွင် အာမီးန် စကားလုံး၏ သဘာဝဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ကို ပြသနေပါသည်။ အမီးန်နသည် သည် ကဗျာ ဆန်သောလိုအပ်ချက်ဖြင့် ဖန်တီးထားသော ထူးဆန်းသောပုံစံဖြစ်ပါသည်။ ထိုပြင် ၎င်းကို သဖ်အီးလ် ကဏ္ဍ တွင် သုံးသည့် အခါ သအာမီးန် ( အာမီးန် ပြောခြင်း ) တွင် သော စကားလုံးကို ဖြစ်စေခဲ့ပါသည်။

ဤစကားလုံး၏ အကျွမ်းတဝင်မရှိသည့် စကားလုံး မှ ဆင်းသက်လာသည့် အတွက် အဘိဓာန်ဆရာများစွာက ကျိုးကြောင်း မညီညွတ်သော အကြောင်းပြချက်များ အစ်ရှ်သေကာက် အခန်းကဏ္ဍ ဘက်သို့ ဦးတည်စေခဲ့ ပါသည်။ သို့သော် အများစုသည် ဤစကားလုံး အား အစ်မေဖေအ်လီ မဗ်နီဘရ် ဖသ်ဟ် ( اسم فعلی مبنی بر فتح ) အဖြစ် သတ်မှတ် ခဲ့ကြပါသည်။ ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်မှာ သမ္မာကျမ်း စာအုပ်၏ ထင်ရှားကျော်ကြားသော အဓိပ္ပာယ် များ ဖြစ်ပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဒုတိယနှင့် တတိယအဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ အာမီးန် ဟူသော စကားလုံးသည် အလ္လာဟ် ဟိုအရှင်မြတ် ၏ လှပသော ဂုဏ်တော် များထဲတွင်လည်း ထည့်သွင်း ရေတွက် သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ဤအတွက်ကြောင့် ဤစကားလုံး၏ ၏အဓိပ္ပာယ်သည် ဟီးဘရူး ဘာသာ စကား ၏ စတုတ္ထအဓိပ္ပာယ်မှ ကောက်နှုတ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ပါရှန်းဘာသာစကားနှင့် စာပေများတွင် အာမီးန် သည် တူညီသောနည်းဖြင့် ရေပန်းစားပြီး «သဘောတူပေးပါ» ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပါသည်။စကားလုံးပေါင်းစပ် ပုံ «الهی آمین» (အိုအလ္လာဟ် ဟို အရှင်မြတ်ကျနော်မျိုးတို့၏ ဒိုအာကို လက်ခံတော်မူပေးပါ။ ) ဟု၍ အများသူငှာဘာသာစကားတွင် ပို၍အသုံးများကြပါသည်။