အလီဘင်န် ယက်သီးန်
အလီဘင်န် ယက်သီးန် (အရဘီ : علي بن يقطين) ၊ အလီဘင်န် ယက်သီးန် ဘင်န် မူစာ ဘဂ္ဂဒက်ဒီ ( ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၂၄ ခုနှစ် မှ ၁၈၂ ခုနှစ် ) သည် အေမာမ် ဆွာဒစ် (အ.စ) နှင့် အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) တို့ ၏ ခေတ်ကာလ ၏ ဟဒီးစ် ပါရဂူ ၊ မွတ်ဂျ်သဟစ်ဒ် (ဓမ္မသတ်ပညာရှင်) ၊ မိုသကလင်မ် ( သက်ဝင်ယုံကြည်မှု ဆိုင်ရာ ပညာရှင် ) ၊ ရှီအဟ် အကြီးအကဲများ မှ တစ်ပါး နှင့် အာလေ့ ယက်သီးန် မှ ဖြစ်ပါသည်။သူသည် ကူဖဟ် မြို့ တွင် မွေးဖွားလာသူ ဖြစ်ပြီး ဘဂ္ဂဒဒ် မြို့ တွင် နေထိုင် သူ ဖြစ်ပါသည်။ ရှီအဟ် တစ်ဦး ဖြစ်သော်ငြားလည်း သူသည် အဘာစီ အစိုးရ၏ ၀န်ကြီးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ထံမှ ယုံကြည်ခြင်းခံ ရသူ ဖြစ်ပါ သည်။ အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ရှီအဟ် အေမာမ်များ နှင့် ပညာရှင်များ အမြင်တွင် အဆင့် အတန်း မြင့်မားသူ ဖြစ်ပါသည်။ သမိုင်းဆရာများ မှ အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် စာအုပ် သုံး အုပ်ရေးသား ခဲ့ကြောင်း ဆိုထား ကြပါသည်။
အတ္ထုပ္ပတ္တိ
အလီဘင်န် ယက်သီးန် ကို ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၂၄ ခုနှစ် တွင် ကူဖဟ် မြို့ တွင် ဖွား မြင်ခဲ့ပါသည်။ ဖခင်ဖြစ်သူ ယက်သီးန် ဘင်န် မူစာ သည် အေမာမ် ဆွာဒစ် (အ.စ) ၏ ရှီအဟ်များ မှ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၊ မရ်ဝမ်းန် ဟမါရ် ၏ မျက်စိ ဒေါက်ထောက် ကြည့် ခြင်း ကို ခံခဲ့ ရပြီး အဆုံးတွင် မတတ် နိုင်၍ ဇနီးသည် ၊ ကလေး နှစ်ဦး ( အလီ နှင့် အိုဘိုင်းဒ် ) တို့ နှင့် အတူ ကူဖဟ် မြို့ မှ မဒီနဟ် မြို့ သို့ ထွက်ပြေး ခဲ့ရပါသည်။ အချိန် တစ်ခု အကြာတွင် ဘဂ္ဂဒက်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာပြီး ကိရိယာတန်ဆာပလာ (အမွှေးအကြိုင်တစ်မျိုး) ရောင်းဝယ်ရေးတွင် စတင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ သည်။[၁]
ကွယ်လွန်ခြင်း
အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၂၄ ခုနှစ် တွင် အသက် ၅၇ နှစ် အရွယ် တွင် ဘဂ္ဂဒက်မြို့ တွင် ကွယ်လွန် သေဆုံးသွားခဲ့ပါ သည်။ ထိုအချိန် အေမာမ် ကာဇင်းမ် သည် ဟာရွန်နိုရ် ရရှီးဒ် ၏ အကျဉ်း ထောင်တွင်ရှိနေချိန် ဖြစ်ပါသည်။ ဟာရွန်နိုရ် ရရှီးဒ် ၏ သား အိမ်ရှေ့မင်းသား မိုဟမ္မဒ် အမီးန် က အလီဘင်န် ယက်သီးန် နမာဇ် မိုင်းယသ် အား ဖတ်ပေးခဲ့ပါသည်။[၂][၃]
အဘာစီ အစိုးရ အတွင်း ဝင်ရောက် ခြင်း
အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် အမဝီ အစိုးရ (ဘနီ အိုမိုင်းယဟ် အစိုးရ ) ကျဆုံးပြီး အဘာစီများ အစိုးရ ဖြစ်လာချိန် တွင် ကူဖဟ် မြို့သို့ ပြန်လာခဲ့ပါသည်။[၄][၅] ပြီးနောက် အဘာစီ အစိုးရ အတွင်း ဝင်ရောက် ခဲ့ပါ သည်။ အဘာစီများ နန်းတော် တွင် ပထမ ဆုံး မဲဟ်ဒီ အဘာစီ ၏ ဝန်ထမ်း များ မှ တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။[၆]ပြီးနောက် အစိုးရကိစ္စများ ကို ကြီးကြပ်ရသူ အဖြစ် ရွေးချယ် ခြင်း ခံခဲ့ရပါသည်။[၇]
အဘာစီမင်းများ ၏ ဟာဒီ အဘာစီ လက်ထက်တွင် အလီဘင်န် ယက်သီးန် ၏ ရာထူးသည် ပိုမိုအရေး ပါလာ သည်။ ယုတ်စွ ခေလာဖသ် ၏ လက်စွပ် နှင့် တံဆိပ်ကို အင်နှင်းခြင်း ခံရသူ ဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။[၈]အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ဟာရွန်နိုရ် ရရှီးဒ် ( ကွယ်လွန် - ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၉၃ ခုနှစ် ) ၏ အနီးကပ် လူယုံ ဖြစ်လာ ခဲ့ပါသည်။
မဇ်ဟဗ် (ဂိုဏ်း)
အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ရှီအဟ် မဇ်ဟဗ် ဝင် တစ်ဦး ဖြစ်သည်ကို သံသယမရှိသော်လည်း မိမိ ၏ ဖခင်ကဲ့သို့ ပင် မိမိ ၏ မဇ်ဟဗ် အား အဘာစီ မင်း များထံ ဖုံးကွယ်ထားခဲ့ပါသည်။ အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် အေမာမ် မူစာ ကာဇင်းမ် (အ.စ) နှင့် ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့ပြီး အေမာမ် (အ.စ) ၏ အမြင် တွင် ကြီးမြတ် သောဂုဏ်သိက္ခာကို ရရှိထားသူ ဖြစ်ပါ သည်။ ရှီအဟ် များ၏ အမြင် ၊ သမိုင်းကြောင်း နှင့် ရီဝါယသ် ဆိုင်ရာ အထောက်အထားများအပေါ် အခြေခံ၍ အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် အဘာစီ အစိုးရ တွင် ဝင်ရောက်ခြင်းသည် အေမာမ် မူစာ ကာဇင်းမ် (အ.စ)[၉][၁၀] ၏ ခွင့်ပြုချက်နှင့် လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဖိနှိပ်ခံရသော ရှီအဟ် များကို ကူညီထောက်ပံ့ရန် ဖြစ်ပါ သည်။[၁၁]
ဤအတွက်ကြောင့် ဟာရွန်နိုရ် ရရှီးဒ် ထံ အလီဘင်န် ယက်သီးန် ၏ မဇ်ဟဗ် နှင့် ပတ်သက် ၍ လည်းကောင်း ၊ အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) နှင့် အဆက်အသွယ် ရှိ မှု ၍ ပတ်သက်၍ လည်းကောင်း အကြိမ်ကြိမ်တိုင်ကြား ခြင်း ခံခဲ့ရပါ သည်။ သို့သော် အလီဘင်န် ယက်သီးန် အတွက် ထိခိုက် မှု မရှိစေခဲ့ချေ။[၁၂]
အလီဘင်န် ယက်သီးန် ၏ အဆင့်အတန်း
အေမာမ်များ (အ.စ) ၏ အမြင်တွင်
အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ပြစ်မဲ့ အေမာမ် နှစ်ပါး လက်ထက် တွင် နေထိုင် ခဲ့ ပြီး အေမာမ် နှစ်ပါး ထောက်ခံ ယုံကြည် မှု နှင့် ဂရုပြုပေးမှု ကို ရရှိထားသူ ဖြစ်ပါသည်။ အေမာမ် ဆွာဒစ် (အ.စ) သည်အလီဘင်န် ယက်သီးန် ကလေး ဘဝ တွင် ရှိ စဥ် သူ့ အတွက် ဒိုအာ တောင်းပေး တော် မူခဲ့ပါသည်။[၁၃] အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) အနေဖြင့် အလီဘင်န် ယက်သီးန် နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဟဒီးစ်တော် များ မိန့်ကြား ထားပါသည်။ အေမာမ် (အ.စ) အနေဖြင့် ၎င်း နှင့်ပတ်သက်ပြီး မိန့်ကြားတော် မူသည် မှာ -
- ငါနှစ်သက်သည့် အရာ ကို အသင် ( အလီဘင်န် ယက်သီးန် ) အတွက် နှစ်သစ် တော်မူပါသည်။[၁၄]
- အေမာမ် (အ.စ) အနေဖြင့် အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ဂျန္နသ်သီများမှ ဖြစ်ကြောင်း အာမခံပေးတော် မူခဲ့ပါ သည်။[၁၅][၁၆]
- ရီဝါယသ်တော်တစ်ပါးတွင် အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) မှ အလီဘင်န် ယက်သီးန် အား တမန်တော်မြတ် မိုဟမ္မဒ် (ဆွ) ၏ သာဝကတော် များ တစ်ပါး ဖြစ်ကြောင်း မိန့်တော် မူခဲ့ပါသည်။[၁၇]
- အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) မှ ဂျဟန္နမ် ငရဲမီးသည် သူ့ထံမရောက်ကြောင်း အာမခံထားတော် မူပါသည်။[၁၈]
- အခြားရီဝါယသ်တော် တစ်ပါးတွင် အေမာမ် မူစာ ဘင်န် ဂျအ်ဖရ် (အ.စ) မှ မိန့်တော် မူထားပါသည်။ ကျွန်ုပ် သည် ဟဂ်ျတွင်ရှိစဉ်က အလီ ဘင်န် ယက်သီးန် မှလွဲ၍ မည်သူမျှ ကျွန်ုပ် ၏ စိတ်ထဲမှာ မရှိခဲ့ချေ။ အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် ကျွန်ုပ်နှင့်အတူ တစ်ချိန်လုံးရှိနေခဲ့ပြီး ကျွန်ုပ်၏ အကြည့်မှ ပျောက်ကွယ်မသွားဘဲ ကျွန်ုပ် ရှိနေသရွေ့ ကျွန်ုပ်နှင့်အတူ ရှိနေခဲ့ပေသည်။[၁၉]
- ရီဝါယသ်တော် တစ်ခု တွင် အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) ထံ အလီဘင်န် ယက်သီးန် မှ မိမိ ခလီဖဟ် ဟာရွန်နိုရ် ရရှီးဒ် အစိုးရယန္တရားတွင် ရှိနေခြင်း အပေါ် စိတ် မချမ်းသာ ခြင်း နှင့်ပတ်သက်၍ လျှောက်ထားသည့် အခါ အေမာမ် (အ.စ) မှ ၎င်းအား မိန့်ကြား အဖြေပေး တော်မူပါသည်။ ဇွာလင်မ် မင်းများ နှင့် အတူ အလ္လာဟ် ဟို အရှင်မြတ် ၏ အချစ်တော် များ ရှိ ပါသည်။ ၎င်း အချစ်တော်များ မှတဆင့် မိမိ ၏အချစ်တော်များ ကို ကူညီ ဖေးမ တော် မူပါသည်။ အသင် အလီ ဘင်န် ယက်သီးန် သည် ဤ အရှင် ၏ အချစ်တော်များ မှ တစ်ဦး ဖြစ်လေသည်။[၂၀]
အချို့သော ရီဝါယသ်တော် များ တွင် အလီ ဘင်န် ယက်သီးန် သည် အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) ၏ ကိုယ်စား လှယ်တော် ဖြစ်ကြောင်း လာရှိပါသည်။ ရှိက်ခ် သူစီ မှဆင့်ပြန် လာရှိသည့် ရီဝါယသ်တော် တစ်ခု တွင် သူသည် ရှီအဟ် နှစ်ဦးမှ တစ်ဆင့် အေမာမ် မူစာ ဘင်န် ဂျအ်ဖရ် (အ.စ) ထံ သို့ စာများ နှင့် ပစ္စည်းအချို့ကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး အေမာမ် ထံ စာ များ ၏ အဖြေများ ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပါသည်။[၂၁] အလီ ဘင်န် ယက်သီးန် ၏ သက်ဝင် ယုံကြည်ခြင်း နှင့် သီလသမာဓိ ရှိခြင်း နှင့်ပတ်သက်ပြီး ရီဝါယသ်တော် အများအပြား ရှိပြီး အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) မှ အလီ ဘင်န် ယက်သီးန် အား ဂျန္နသ်သီ ဖြစ်ကြောင်း အာမခံချက်ပေး သည့်အချက် လည်း အပါအဝင် ဖြစ်ပါ သည်။[၂၂]
ဆဖ်ဝမ်းန် နေ ဂျမားလ် ကို လျစ်လျူရှုခြင်းအတွက် အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) ၏ ဆုံးမ ရှုတ်ချခြင်း ဖြစ် ရပ်မှန် ထို့ပြင် အေမာမ် (အ.စ) ပေးအပ်သည့် မစ်ရှင်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်းဖြင့် ၎င်း၏ လက်ခံမှုကို ရီဝါယသ် နှင့် သမိုင်းစာအုပ်များ တွင် လူသိများအောင် အထိ လာရှိ ပါသည်။[၂၃]
အိုလမာ၏ အမြင် တွင် အလီဘင်န် ယက်သီးန်
ရှီအဟ် အိုလမာ ဖြစ်ကြသည့် ပမာ အားဖြင့် နဂျာရှီ ၊ ရှိက်ခ်သူစီ ၊ အလာမဟ် ဟစ်လီ ၊ အစ်ဗ်နေ ရှဟ်ရေ အာရှုဗ် ၊ မာမကာ နီ နှင့် ဆယက်ဒ် အဘူလ်ကာစင်မ် ခူဝီ တို့သည် အလီဘင်န် ယက်သီးန် အား အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) အထူး သာဝကတော် ဝင် တစ်ပါး အဖြစ် အေမာမ် အမြင်တွင် အဆင့်ကြီးမြင့်ထားသူဖြစ်ပြီး မည်သူကမျှ ၎င်း နှင့်ပတ်သက်၍ မကောင်းပြော အပြစ်တင်ခြင်း မပြု ခဲ့ကြောင်း ဆိုထားကြပါသည်။ ဤအိုလမာ အနေဖြင့် အလီဘင်န် ယက်သီးန် အား စာအုပ်ရေးသား သီးကုံးခဲ့သူ ၊ မွတ်ဂျ်သဟစ်ဒ် (ဓမ္မသတ်ပညာရှင်) ၊ မိုသကလင်မ် ( သက်ဝင်ယုံကြည်မှု ဆိုင်ရာ ပညာရှင် ) ၊ ဟဒီးစ်တော်များ နှင့်ပတ် သက်၍ စေကဟ် (ယုံကြည်ထိုက်သူ ) ၊ ဘုန်းကြီးပြီး စိတ်ချ ရ သူအဖြစ် ဖော်ပြထားပါသည်။[၂၄][၂၅][၂၆]
အလီဘင်န် ယက်သီးန် ၏ ပညာအဆင့်အတန်း
အလီဘင်န် ယက်သီးန် ထံ မှ ဟဒီးစ်တော် အများအပြား အား ကိုသွဗ်ဘေအရ်ဗအ် တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ ရေဂျာလ် ၏ စာအုပ်များ တွင် အလီဘင်န် ယက်သီးန် သည် အေမာမ် ဂျအ်ဖရ်ဆွာဒစ် (အ.စ) ထံ မှ ရီဝါယသ်တော် တစ်ပါး နှင့် အေမာမ် မူစာ ကာဇင်းမ် (အ.စ) ထံ မှ ရီဝါယသ် တော် များစွာ ကို ဆင့်ပြန် ထား ကြောင်း ဖော်ပြထား ပါသည်။[၂၇]
အလီဘင်န် ယက်သီးန် ၏ စာအုပ်များ
အလီဘင်န် ယက်သီးန် ၏ စာအုပ်သုံးအုပ်ကို ရေဂျာလ် စာအုပ်များတွင်ဖော်ပြထားပါသည်။
- «ما سئل عنه الصادق(ع) من الملاحم» ဆိုသည့် စာအုပ် ဖြစ်ပါသည်။ ဤ စာအုပ်တွင် အေမာမ် ဆွာဒစ် (အ.စ) ထံ တိုက်ရိုက် အနာဂတ် ၏ ဖြစ်ရပ်များ နှင့် ပြဿနာများ အကြောင်း မေးမြန်း လျှောက်ထား ရာ အေမာမ် (အ.စ) ၏ အဖြေများ (ရှေ့ပြေးများ ) ကို ဖော်ပြထားပါသည်။
- «الشّاکّ بحضرته(ع)» ဆိုသည့် စာအုပ် ဖြစ်ပါသည်။ ဤစာအုပ် တွင် အေမာမ် (အ.စ) ထံ ဝယ် အဲဟ်လေ့ရှက်(သံသယရှိသူများမှ တစ်ဦး ) နှင့် မိုနာဇေရဟ် (ခ) မိမိမှန်ကြောင်း သက်သေပြ စကားရည်လုပွဲ အကြောင်း ကို ဖော်ပြထားပါသည်။
- «مسائل عن ابی الحسن موسی بن جعفر» ဆိုသည့် စာအုပ် ဖြစ်ပါသည်။ ဤစာအုပ်တွင် အလီဘင်န် ယက်သီးန် မှ အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) ထံ မှ သင်ကြားခဲ့သည့် ရရှီအီ ဥပဒေများ ကို ဖော် ပြထားပါသည်။[၂၈]
အောက်ခြေ မှတ်စုများ
- ↑ ကရှီ ၊ ရေဂျာလ် ကရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၂၀၂ ။
- ↑ သူစီ ၊ အလ်ဖဟ်ရေစ် ၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၅၁ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၁၅၅ ။
- ↑ ခူဝီ ၊ မိုအ်ဂျန်မ် မို ရေဂျာလ် လေ ဟဒီးစ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁၃ ၊ စာမျက်နှာ ၂၄၂၊၂၄၃။
- ↑ နဂျာရှီ ၊ ရေဂျာလ် နဂျာရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၂၇၃။
- ↑ မာမကာနီ ၊ သန်ကီဟိုလ်မကာလ် ၊ စာမျက်နှာ ၃၁၅ ။
- ↑ သွဗရီ ၊ သာရီးခ် သွဗရီ ၊ ခရစ် သက္ကရာဇ် ၁၈၇၉ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၃ ၊ စာမျက်နှာ ၅၂၂ ။
- ↑ သွဗရီ ၊ သာရီးခ် သွဗရီ ၊ ခရစ် သက္ကရာဇ် ၁၈၇၉ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၆ ၊ စာမျက်နှာ ၃၉၁ ။
- ↑ သွဗရီ ၊ သာရီးခ် သွဗရီ ၊ ခရစ် သက္ကရာဇ် ၁၈၇၉ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၃ ၊ စာမျက်နှာ ၄၀၈။
- ↑ မဂျ်လေစီ ၊ ၊ ဘေဟာရိုလ်အန်နဝါရ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၇၂ ၊ စာမျက်နှာ ၃၇၀။
- ↑ ခူဝီ ၊ မိုအ်ဂျန်မ် မို ရေဂျာလ် လေ ဟဒီးစ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁၃ ၊ စာမျက်နှာ ၂၄၂၊၂၄၃။
- ↑ အမီးန် ၊ အဲအ်ယာနိုရှ်ရှီအဟ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၈ ၊ စာမျက်နှာ ၃၇၁။
- ↑ မဂျ်လေစီ ၊ ၊ ဘေဟာရိုလ်အန်နဝါရ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၄၈ ၊ စာမျက်နှာ ၁၃၈။
- ↑ မာမကာနီ ၊ သန်ကီဟိုလ်မကာလ် ၊ စာမျက်နှာ ၃၁၅ ။
- ↑ ကိုလိုင်းနီ ၊ ၊အလ်ကာဖီ ၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၆၃ ခုနှစ်၊ အတွဲ ၄ ၊ စာမျက်နှာ ၅၂၄ ။
- ↑ ကရှီ ၊ ရေဂျာလ် ကရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၂ ၊ စာမျက်နှာ ၇၃၀။
- ↑ နဂျာရှီ ၊ ရေဂျာလ် နဂျာရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၂၂၂။
- ↑ ရှိက်ခ် သူစီ ၊ အစ်ခ်သေယာရို မအ်ရေဖသေရ်ရေဂျာလ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၉ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၄၃၁။
- ↑ ကရှီ ၊ ရေဂျာလ် ကရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၂ ၊ စာမျက်နှာ ၇၃၀။
- ↑ ကရှီ ၊ ရေဂျာလ် ကရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၂ ၊ စာမျက်နှာ ၇၃၀။
- ↑ ရှိက်ခ် သူစီ ၊ အစ်ခ်သေယာရို မအ်ရေဖသေရ်ရေဂျာလ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၉ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၄၃၃။ မဂျ်လေစီ ၊ ၊ ဘေဟာရိုလ်အန်နဝါရ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၇၅ ၊ စာမျက်နှာ ၃၄။
- ↑ ကရှီ ၊ ရေဂျာလ် ကရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၂ ၊ စာမျက်နှာ ၇၃၅။
- ↑ ကရှီ ၊ ရေဂျာလ် ကရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၂၀၄၊ ၂၀၅။
- ↑ မဂျ်လေစီ ၊ ၊ ဘေဟာရိုလ်အန်နဝါရ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၄၈ ၊ စာမျက်နှာ ၈၅။ ဂျန်မ်အီ အဇ် ဗဂျူဟစ်ရှ်ဂရာန် ၊ ဒါနစ်ရှ် နာမေဟ် အေမာမ် ကာဇင်းမ် (အ.စ) ၊ နာရှေရ် ပါယေဂါဟ် သခဆွတ်ဆီ အာရှုရာ ၊ စာမျက်နှာ ၃၅၉။
- ↑ နဂျာရှီ ၊ ရေဂျာလ် နဂျာရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၄၅။
- ↑ သူစီ ၊ အလ်ဖဟ်ရေစ် ၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၅၁ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၁၅၄ ။
- ↑ ဟစ်လီ ၊ ခိုလာဆသိုလ်အက်ဝါလ် ၊ မိုအ်စေစေဟ် နရှ်ရိုလ်ဖိုကာဟဟ် ၊ စာမျက်နှာ ၁၇၄ ။ အစ်ဗ်နေ ရှဟ်ရေ အာရှုဗ် ၊ မိုအာလင်မ်မိုလ်အိုလမာ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၃၈၀ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၉၉။ ခူဝီ ၊ မိုအ်ဂျန်မ် ရေဂျာလ် ဟဒီးစ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၃ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁၃ ၊ စာမျက်နှာ ၂၄၂၊၂၄၃။
- ↑ နဂျာရှီ ၊ ရေဂျာလ် နဂျာရှီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၄၅။
- ↑ သူစီ ၊ အလ်ဖဟ်ရေစ် ၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၅၁ ခုနှစ် ၊ စာမျက်နှာ ၁၅၅ ။
ကျမ်းကိုးများ
- အစ်ဗ်နေ ရှဟ်ရေ အာရှုဗ် ၊မိုဟမ္မဒ် အလီ ၊ မိုအာလင်မ်မိုလ်အိုလမာ ၊ ကွမ်း ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၃၈၀ ခုနှစ်။
- အမီးန် ၊ အဲအ်ယာနိုရှ်ရှီအဟ် ၊ ဘေရွတ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ်။
- ဟစ်လီ ၊ဟစန်ဘင်န် ယူစွဖ် ၊ ခိုလာဆသိုလ်အက်ဝါလ် ၊ မိုအ်စေစေဟ် နရှ်ရိုလ်ဖိုကာဟဟ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၇ ခုနှစ်။
- ခူဝီ ၊အဘူလ်ကာစင်မ် ၊ မိုအ်ဂျန်မ် မို ရေဂျာလ် လေ ဟဒီးစ် ၊ ပုံနှိပ်တိုက်မသိ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၃ ခုနှစ်။
- သွဗရီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘင်န် ဂျရီးရ် ၊ သာရီးခ် သွဗရီ ၊ ဒခ်ဝီယေဟ် ၏ ကြိုးစားမှုဖြင့် ၊ လီဒန် ၊ ခရစ် သက္ကရာဇ် ၁၈၇၉ ခုနှစ်။
- ရှိက်ခ် သူစီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘင်န် ဟစန် ၊ အစ်ခ်သေယာရို မအ်ရေဖသေရ်ရေဂျာလ် ( ရေဂျာလ် ကရှီ ဖြင့် ကျော်ကြား ၊ကွမ်း ၊ အာလိုလ်ဘိုက်(သ) (အ.စ)၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ်။
- ရှိက်ခ် သူစီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘင်န် ဟစန် ၊ အစ်ခ်သေယာရို ၊သဟ်ကီးက် ဝ သဆ်ဟီးဟ် ၊ ဟစန် မွတ်စ်သဖဝီ ၊ မရှ်ဟဒ် ၊ မိုအ်စေစေဟ် နရှ် ရေ ဒါနစ်ရှ်ဂါဟ် မရှ်ဟဒ် ၊ ပထမကြိမ် ပုံနှိပ် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၉ ခုနှစ်။
- သူစီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘင်န် ဟစန် ၊ အလ်ဖဟ်ရေစ် ၊ မဲဟ်မူဒ် ရာမ်ယာရ် ၏ ကြိုးပမ်းမှု ၊ မရှ်ဟဒ်၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၅၁ ခုနှစ် ။
- ကိုလိုင်းနီ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘင်န် ယအ်ကူးဗ် ၊အလ်ကာဖီ ၊တီဟီရန် ၊ ဒါရိုလ်ကိုသွဗ်ဗေ အစ္စလာမ်မီယဟ်၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၆၃ ခုနှစ်။
- မာမကာနီ ၊ အဗ်ဒွလ္လာဟ် ၊ သန်ကီဟိုလ်မကာလ် ဖီးအေလ်မေရ် ရေဂျာလ် ၊ နဂျာဖ် ၊ အလ်မသွ်ဘူ အသိုလ်မိုရ်သဇဝီယဟ် ၊ သက္ကရာဇ် မသိ ။
- မဂျ်လေစီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘာကဲရ် ၊ ဘေဟာရိုလ်အန်နဝါရ် ရိုလ်ဂျမေအသို လေဒရ်ရေအက်ခ်ဗာရိုလ် အအေ မသိုလ်အသွဟာရ် ၊ ဘေရွတ်၊ ဒရိုအဲဟ်ယာ အိုလ်သိုရာစ်စိုလ်အရဘီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၀၃ ခုနှစ်။ ခရစ် သက္ကရာဇ် ၁၉၈၃ ခုနှစ် ။
- နဂျာရှီ ၊ အဲဟ်မဒ် ဘင်န် အလီ ၊ ရေဂျာလ် လွန် နဂျာရှီ ၊ ဂျာမာအဟ် မိုဒရေစီးန် ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ်။