ဂိုစာလဟ်

wikishia မှ
ဤဆောင်းပါးသည် ဖေက်ဟီ ဆိုင်ရာ အယူအဆ တစ်ခုအကြောင်း ဖော်ပြသည့် ဆောင်းပါးဖြစ်ပြီး ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးများအတွက် စံသတ်မှတ်ချက်တစ်ခု မဖြစ်နိုင်ပါ။ ဘာသာရေး အလေ့အကျင့်များ အတွက် အခြားအရင်းအမြစ်များကို ကိုးကားရမည်ဖြစ်ပါသည်။
သောင်ဇီးဟိုလ်မစာအေလ် ကျမ်း

ဂိုစာလဟ် (အရဘီ : الغُسالة) ဆိုသည်မှာ နဂျစ်ဖြစ်နေသည့် အရာအားဆေးကြောသည့် အခါ စင်ထွက်လာသည့် ရေအား ခေါ်ဆိုပါသည်။ ရှီအဟ် ဖေက်ဟ် (ဓမ္မသတ်ပညာရှင်များ ) အနေဖြင့် ဂိုစာလဟ် နှင့် ၎င်း၏ အဲဟ်ကာမ် (ရှရီအီဆိုင်ရာဥပဒေစည်းမျည်းများ ) ကို သွဟာရသ် ဆိုသည့် အခန်းကဏ္ဍ တွင် ဖော်ပြထား ကြပါသည်။

ဖေက်ဟ်ပညာရှင်များ၏ အဆိုအရ ကိုရ်ရေ သို့မဟုတ် မိုးရေ ၏ ဂိုစာလဟ် ဆိုလျင် ပါးက်(သန့်စင်) ပါသည်။ သို့သော် ကလီးလ်ရေ ၏ ဂိုစာလဟ် နှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောထားကွဲလွဲမှုများ လာရှိပါသည်။ အများစု မှာ ကလီးလ်ရေ ၏ ဂိုစာလဟ် သည် နဂျစ် ဖြစ်ကြောင်း လက်ခံထားကြပါသည်။

အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်

ဂိုစာလဟ် ဆိုသည်မှာ နဂျစ်ဖြစ်နေသည့် အရာအားဆေးကြောသည့် အခါ စင်ထွက်လာသည့် ရေအား ခေါ်ဆိုပါ သည်။ပမာအားဖြင့်နဂျစ်ဖြစ်နေသည့် ခန္ဓာကိုယ် သို့မဟုတ် အဝတ်ကို ဆေးကြောချိန် ထွက်လာ သည့် ရေ ဖြစ်ပါသည်။ (စင်ထွက်လာသည့် ဆေးရေး ကိုခေါ်ပါသည်။ )[၁] ရှီအဟ် ဖေက်ဟ် (ဓမ္မသတ် ပညာရှင် များ ) အနေဖြင့် ရေစာ လေဟာယေ အေလ်မီယေ များ (သောင်ဇီးဟိုလ်မစာအေလ် ကျမ်းများ ) တွင် သွဟာရသ် ဆိုင်ရာ အဲဟ်ကာမ် (ရှရီအီဆိုင်ရာဥပဒေစည်းမျည်းများ ) ကို တင်ပြချိန် ဂိုစာလဟ် နှင့် ၎င်း၏ အဲဟ်ကာမ် လည်း ဖော်ပြထား ကြပါသည်။[၂]

ဖေက်ဟ်ဟီဆိုင်ရာ အမိန့်များ

ရှီအဟ် ဖေကာဟ် ပညာရှင်ကြီး များ အားလုံး၏အမြင်အရ ကိုရ်ရေ ၏ ဂိုစာလဟ် ဆိုလျင် ပါးက် (သန့်ရှင်း) ပါ သည်။ သဘောထားကွဲလွဲသောအရာမှာ ကလီးလ်ရေ ၏ ဂိုစာလဟ် ဖြစ်ပါသည်။ဤကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဖေကာဟဟ် ပညာရှင်များ အချို့ ၏ အမြင် မှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။

  • နဂျာစသ် - ဖေကာဟ်ပညာရှင်များအချို ပမာအားဖြင့် အလာမဟ် ဟစ်လီ သည် ကလီးလ်ရေ ၏ ဂိုစာလဟ် ကို နဂျစ် ဟုဆိုထားပါသည်။ ဤကဲ့သို့ဆိုရသည့် အကြောင်းမှာ အရာတစ်ခုခုကို မသန့်စင်မခြင်း ၎င်းမှ ထွက်လာသည့် ရေသည်လည်း မသန့်ရှင်း (နဂျစ်) ဟု ယုံကြည်ထားသည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။[၃] အမျိုးစု ဖေကာဟ် ပညာရှင်များ၏ အမြင်မှာ ဤ အတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။[၄]
  • သွဟာရသ် - မိုဟကစ်က် ကေကရ်ကီ မှ အဤမြင်အား ဆယက်ဒ် မိုရ်သဇာ ၊အစ်ဗ်နေအီဒရစ် နှင့်ရှိက်ခ် သူစီ တို့အား ကိုးကား၍ ပြောကြားသည်မှာ ရှေး ဖေကာဟ်ပညာရှင် အများစု ၏ အမြင်မှာ ဤ အမြင် ဖြစ်ပါသည်။[၅] ဂျဝါဟေရ်ကျမ်းရှင် လည်းဘဲ ဤ အမြင်အား ခိုင်မာသည့် အမြင် အဖြဟ် လက်ခံ ထားပါ သည်။[၆]
  • သဖ်ဆီးလ် - အာယာသွလ္လာဟ် အလ်အွဇ်မာ ဆယက်ဒ် ကာဇင်းမ် ယဇ်ဒီ ကဲ့သို့သော ဖေကာဟ် ပညာရှင်များ အချို့ အနေဖြင့်အိုင်းနေနဂျာစသ် ကို ဆေးကြော ဖယ်ရှားပေးနိုင် သည့်ရေ အား နဂျစ် ဟုဆိုထား ပါသည် ။ ပြီးနောက် အိုင်းနေနဂျာစသ် အား ဆေးကြော ဖယ်ရှား မပေးနိုင် သည့်ရေ အား အဲဟ်သေယာသ် အရ ရှောင်ရန် အမိန့်ပေးထားပါသည်။[၇]

ဆက်စပ်နေသည့် ဖေက်ဟ်ဟီဆိုင်ရာ အမိန့်များ

  • ဂိုစာလဟ်ရေဖြင့် အစ်သင်န်ဂျာအ် ပြုခြင်း တစ်နည်းအားဖြင့် အပေါ့ အလေး သွားပြီးနောက် အပေါ့ နှင့် အလေးထွက်သည့်နေရာ ကို ဆေးကြောချိန် စင်ထွက်လာသည့်ရေသည် ပါးက် (သန့်စင်) ပါသည်။ သို့သော် ဂိုစာလဟ် မပြောင်းဖို့လိုပါသည်။ ပြီးနောက် နဂျာစသ် အပေါ် အသုံးပြုခြင်း ၊ နဂျာစသ် နှင့် မရောသွားဖို့ ၊ အပေါ့အလေး နှင့် အခြား နဂျာစသ်များ နှင့်မရောသွားဖို့ လိုအပ်ပါသည်။[၈]
  • အကယ်၍ ရေသည် အရောင်။ အနံ နှင့် အရသာ ပြောင်းလဲသွားမည်ဆိုလျင် ၎င်း၏ ဂိုစာလဟ်ရေ သည် နဂျစ် ဖြစ်ပါ သည်။[၉]
  • အချို့ ရှီအဟ် ဖေကာဟ် ပညာရှင်ကြီးများ အနေဖြင့် ဂိုစာလဟ်ရေ အား ပါးက်(သန့်စင်)သည် ယူဆချက် အရ ဝဇူပြုခြင်း ၊ ဂိုစ်လ် ပြုခြင်းသည် မပိုင်ချေ။[၁၀] ထိုနည်းတူစွာ ဂိုစာလဟ်ရေ ဖြင့် နဂျာစသ် အား ပါးက်ဖြစ်အောင် ပြုနိုင်သည် မပြုနိုင်သည်နှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောထား ကွဲလွဲမှုများလည်း ရှိပါသည်။[၁၁]

ဤအကြောင်း နှင့်ပတ်သက်ပြီးရေးထားသည့် စာအုပ်များ

ဂိုစာလဟ် ခေါင်းစဥ် နှင့်ပတ်သက်ပြီး အချို့ တိုက်ရိုက် စာအုပ်များ ရေးသားပြုစုထားပြီး ဖြစ်ပါသည်။ သာဓက အားဖြင့် မိုဟမ္မဒ် ဆွာလေဟ် ဟာအေရီ မာဇင်ဒရာနီ ရေးသည့်ထားသည့် စာအုပ် « حکم الغساله » ဟွတ်က်မို ဂိုစာလဟ် နှင့် ဆယက်ဒ် ဆဒရွတ်ဒ် ဒီးန် ဆဒ်ရ် ရေးသား သီးကုံးထားသည့်« رساله در احکام غساله » ရေစာလေဟ် ဒဲရ် ဂိုစာလဟ် ဖြစ်ပါသည်။[၁၂]

အောက်ခြေ မှတ်စုများ

  1. ရှဟီးဒ် စာနီ ၊ အရ်ရောင်ဇွာသိုလ်ဗဟီးယဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၀ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၃၁၀။
  2. သာဓက အားဖြင့်ကြည့်မည်ဆိုလျင် - ရှိက်ခ် အန်ဆွာရီ ၊ ကေသာဗွတ်သွ်သွဟာရဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၃၄၄။ ခူဝီ ၊ ဖေက်ဟွတ်ရှ်ရှီအဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၈ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၂ ၊ စာမျက်နှာ ၁၆၇။
  3. အလာမဟ် ဟစ်လီ ၊ မွန်သဟီယိုလ်မသွ်လက်ဗ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၂ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၁၄၁။
  4. ဟကီးမ် ၊ မွတ်စ်သမစစ်က်ကိုလ်အိုရ်ဝဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၆ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၂၂၉။
  5. မိုဟကစ်က် ကေကရ်ကီ ၊ ဂျာမေအိုလ်မကာဆစ်ဒ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၁၂၈။
  6. နဂျဖီ ၊ ဂျဝါဟေရိုလ်ကလာန်မ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၃၄၈။
  7. ဆယက်ဒ် ယဇ်ဒီ ၊ အလ်အိုရ်ဝသိုလ်ဝတ်စ်ကာ ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၉ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၄၇။
  8. မိုဟကစ်က် ကေကရ်ကီ ၊ ဂျာမေအိုလ်မကာဆစ်ဒ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၄ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၁၂၉။ ရှိက်ခ် အန်ဆွာရီ ၊ ကေသာဗွတ်သွ်သွာဟာရဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၃၄၄။
  9. အလာမဟ် ဟစ်လီ ၊ မွန်သဟီယိုလ်မသွ်လက်ဗ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၂ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၁၄၁။
  10. ရှိက်ခ် အန်ဆွာရီ ၊ ကေသာဗွတ်သွ်သွဟာရဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၃၄၂။
  11. ရှိက်ခ် အန်ဆွာရီ ၊ ကေသာဗွတ်သွ်သွဟာရဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ၊ အတွဲ ၁ ၊ စာမျက်နှာ ၃၄၂။
  12. ရေဇာယီ ၊ ဆယက်ဒ် ဆဒရွတ်ဒ် ဒီးန် ဆဒ်ရ် ကလ်အဟ် သဝါဇိုအ် ၊ စာမျက်နှာ ၅၈။

ကျမ်းကိုးများ

  • ဟကီးမ် ၊ မွတ်စ်သမစစ်က်ကိုလ်အိုရ်ဝဟ် ၊ ကွမ်း ၊ မိုအ်စစသို ဒါရိုလ်သဖ်စီးရ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၆ ခုနှစ်။
  • ခူဝီ ၊ ဆယက်ဒ် အဘူလ် ကာစင်မ် ၊ ဖေက်ဟွတ်ရှ်ရှီအဟ် ၊ ကေသာဗွတ်သွ်သွဟာရဟ် ၊ သက်ရီးရ် ဆယက်ဒ် မိုဟမ္မဒ် မဲဟ်ဒီ မူစဝီ ခ်လခါလီ ၊ ကွမ်း၊ မိုအ်စစဟ် အာဖါက်၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၈ခုနှစ်။
  • ရှိက်ခ် အန်ဆွာရီ ၊ မိုရ်သဇာ ၊ ကေသာဗွတ်သွ်သွာဟာရဟ် ၊ ကွမ်း ၊ ကွန်ကရေဟ် ဂျဟာနီ ဘူဇူက်ဒါရှိသ် ရှိက်ခ် အအ်ဇွမ်မ် အန်ဆွာရီ ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ်
  • ရေဇာယီ ၊ ဆယက်ဒ် ဆဒရွတ်ဒ် ဒီးန် ဆဒ်ရ် ကလ်အဟ် သဝါဇိုအ် ၊ ဒဲရ် မဂျလေဟ် ဖရ်ဟန်က် ‌ဂေ ကောင်စဲရ် ၊ရှိုမာရေဟ် ၁၆ ၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၇၇ ခုနှစ် ။
  • ဆယက်ဒ် ယဇ်ဒီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ကာဇင်းမ်၊ အလ်အိုရ်ဝသိုလ်ဝတ်စ်ကာ ဖီမာ သအမိုဘေဟီအလ်ဘလ်ဝါ (အလ်မဟ်ရှီ) သဆ်ဟီးဟ် အဲဟ်မဒ် မော်ဟ်စင်နီ စဗ်ဇ်ဝါရီ ၊ ဒဖ်သရ် အင်န်သေရှာရာသ် အစ္စလာမ်မီ ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၉ ခုနှစ်။
  • ရှဟီးဒ် စာနီ ဇိုင်နွန်ဒီးန် ဘင်န် အလီ ၊ အရ်ရောင်ဇွာသိုလ်ဗဟီးယဟ် ဖီး ရှရ်ဟ် ဟေလစ်လ် လုံမအသွန်ဒ် ဒမတ်စ်ရှ်ကီးယဟ် ၊ ဟာရှီယေ ဆယက်ဒ် မိုဟမ္မဒ် ကလာန်သရီ ၊ ကွမ်း၊ ကေသာဗ် ဖရူရှီး ဒါဝရီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၅ ခုနှစ် ။
  • သူရိုင်းဟီ ၊ ဖခ်ရိုဒ်ဒီးန် ၊ မဂျ်မအိုလ်ဘဲဟ်ရိုင်းန် ၊ သဆွဟီးဟ် ဆယက်ဒ် အဒဟ်မဒ် ဟိုစိုင်းန်နီ ၊ တီဟီရန် ၊ ကေသာဗ် ဖရူရှီ မးစဝီ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ် ၁၄၁၆ ခုနှစ် ။
  • အလာမဟ် ဟစ်လီ ၊ ဟစန်ဘင်န် ယူစွဖ် မွန်သဟီယိုလ်မသွ်လက်ဗ် ဖီး သဲဟ်ကီးကိုလ်မဇ်ဟဗ်ဦ မရှ်ဟဒ် ၊ မဂျ်မအိုလ်ဗဟောင်စ် စိုလ်အစ္စလာမ်မီယဟ် ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၂ ခုနှစ်။
  • မိုဟကစ်က် ကေကရ်ကီ ၊ အလီဘင်န် ဟိုစိုင်းန် ၊ ဂျာမေအိုလ်မကာဆစ်ဒ် ဖီး ရှရ်ဟ်ဟိုလ်ကဝါဟစ်ဒ် ၊ ကွမ်း မိုအ်စစဟ် အဲဟ်လေ့ဘိုက်(သ)(အ.စ) ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၁၄ ခုနှစ် ။
  • နဂျဖီ ၊ မိုဟမ္မဒ် ဟစန် ၊ ဂျဝါဟေရိုလ်ကလာန်မ် ဖီး ရှရ်ဟ်ဟေ ရှာရာအေအ် အိုလ်အစ္စလာမ် ၊ သဆွဟီးဟ် ၊ အဘာစ် ကူဂျာနီ ဝ အလီ အာခွန်ဒီ ၊ဘေရွတ် ၊ ဒါရိုလ်ဟယာအ်အိုလ်သိုရာစိုလ်အရဘီ ၊ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၄၀၄ ခုနှစ်။