အိရ်သေဒါးဒ်

        အိရ်သေဒါးဒ်(အာရဗီ-اِرْتِدادْ )အစ္စလာမ်သာသာတော်ကို ကျောခိုင်းခြင်း၊ ၎င်းမှထွက်ခွာခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ မွတ်စ်လင်မ်ဖြစ်ပြီးနောက် အစ္စလာမ် သာသနာမှထွက်ခွာသွားသူကို မွရ်သဒ်(သာသနာမှထွက်သူ)ဟူ၍ ခေါ်ဆိုသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်တည်ရှိတော်မူခြင်းကို ငြင်းဆိုလျှင်၊ တမန်တော်မြတ်(ဆွ)၏ဖြောင့်မတ်မှန်ကန်မှုကိုငြင်းဆိုလျှင်၊ အစ္စလာမ်သာသနာကိုငြင်းပယ်လျှင်၊ နမားဇ် ရိုဇာ(ဥပုသ်)ကဲ့သို့သော သာသနာတော်၏အရေးပါသည့်အကြောင်းအရာများကို ငြင်းပယ်လျှင်၊ ကအ်ဗဟ်ဝတ်ကျောင်းတော်ကဲ့သို့ သာသနာ၏အလေးအမြတ်ထား ကြည်ညိုဖွယ်ရာများကို ဗြောင်တင်ကဲ့ရဲ့စော်ကားလျှင် သာသနာမှထွက်ခြင်းဖြစ်ပေမည်။

        မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီ နှင့် မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီဟူ၍ မွရ်သဒ်(သာသနာမှထွက်သူ)ကို နှစ်မျိုးပိုင်းခြားထားသည်။ ၎င်းတို့ တစ်ခုချင်းဆီနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် အမိန့်ဥပဒေသများရှိသည်။ ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများအကြား ကျော်ကြားသောအမြင်အရ မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီ ဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသားဖြစ်ပါက သူ၏ပြစ်ဒဏ်မှာ သေဒဏ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီ ဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသားဖြစ်ပါက သူ့ကို သောင်ဗဟ်(ဝန်ချတောင်းပန်ရန်)နှင့် သာသာနာတော်ဆီသို့ပြန်လည်ဦးလှည့် လာစေရန်အချိန်ပေးရမည်။ အကယ်၍ သောင်ဗဟ်မလုပ်လျှင် ထိုသူသည် သေဒဏ်သင့်မည်။ သို့သော် မွရ်သဒ်(သာသနာ ထွက်)သည် အမျိုးသမီးဖြစ်ပါက မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွားသူဖြစ်စေ သို့မဟုတ် မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီဖြစ်သွားသူဖြစ်စေ အသတ်မခံရပေ။ သို့သော် သူမသောင်ဗဟ်(ဝန်ချတောင်းပန်မှု)မပြုလုပ်မချင်း သူ့ကို အကျဉ်းချထားရမည်ဖြစ်သည်။ အချို့သော ဓမ္မသတ် ပညာရှင်ကြီးများသည် ကျော်ကြားသောအမြင်၏ရှေ့မှောက်၌ ဤသို့ယုံကြည်ကြသည်မှာ မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီ ဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသားဖြစ်ပါက သောင်ဗဟ်(ဝန်ချတောင်းပန်မှု)ပြုလုပ်မည်ဆိုလျှင် အသတ်မခံရပေဟူ၍ ဖြစ်သည်။

        မွရ်သဒ်(သာသနာထွက်)သည် နဂျီစ်(မသန့်စင်သူ)ဖြစ်ခြင်း၊ သူနှင့်ထိမ်းမြားလက်ထပ်ပိုင်ခွင့်မရှိခြင်းတို့သည် သာသနာထွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့်အမိန့်ဥပဒေသများဖြစ်သည်။ အချို့၏အမြင်အရ ဤသို့သောပြစ်ဒဏ်များချမှတ် ထားရခြင်းသည် မွတ်စ်လင်မ်များ သာသနာရေးရာ၌ မပေါ့ဆမိစေရန်နှင့် အစ္စလာမ့်ရန်သူများကြောင့် မိမိ၏ယုံကြည်ချက် မဏ္ဍိုင်များ အားနည်းပြိုလဲခြင်းမဖြစ်ရစေရန်ဖြစ်သည်။

ဝေါဟာရအနက်အဓိပ္ပါယ်နှင့်အမျိုးအစားများ

        အိရ်သေဒါးဒ်(အာရဗီ-اِرْتِدادْ ) ဟူသည်မှာ ဖှီကဟ်(ဓမ္မသတ်ဆိုင်ရာ)အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖှကီဟ်(ဓမ္မသတ်)ပညာရှင်ကြီး များသည် ၎င်းကို အစ္စလာမ်သာသနာတော်အား ကျောခိုင်းခြင်းဟူ၍ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။ အစ္စလာမ်သာသနာ တော်မှထွက်ခွာသွားသည့်မွတ်စ်လင်မ်ဖြစ်ခဲ့သူများကို ‘မွရ်သဒ်’ သာသနာထွက်ဟူ၍ ခေါ်ဆိုကြသည်။ သာသနာထွက် ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဓမ္မသတ်ကျမ်းများတွင် သွဟာရသ်၊ ဆွလားသ်၊ ဇကားသ်၊ ဆွောင်မ်(ဥပုသ်)၊ ဟဂျ်၊ ရောင်းဝယ်ဖောက် ကားမှု၊ နေကာဟ်၊ အမွေ စသည့်ကဏ္ဍများတွင်ဖေါ်ပြမှုများပြုလုပ်ကြသည်။ အချို့ဓမ္မသတ်ကျမ်းများ၌မူ ကေသားဗ်-ဗွလ်-မွရ်သဒ် ဟူ၍ ကဏ္ဍတစ်ရပ်ဖွင့်ကာ အိရ်သေဒါးဒ်(သာသနာမှထွက်ခြင်း)အကြောင်း အထူးရှင်းလင်းတင်ပြထားကြသည်။

မွရ်သဒ် အမျိုးအစားများ

        မွရ်သဒ် နှစ်မျိုးရှိသည်။ ၎င်းတို့အကြား မတူညီသော အထူးအမိန့်ဥပဒေသများရှိသည်။ မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီ ဟူသည် မှာ မွတ်စ်လင်မ်အဖြစ်မွေးဖွားလာသူဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ သူ၏မိဘ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့နှစ်ဦးတွင်းမှတစ်ဦး သည် မွတ်စ်လင်မ်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက်၎င်းသူသည် အစ္စလာမ်သာသနာမှထွက်သွားသူဖြစ်သည်။ မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီ ဟူသည်မှာ အကြင်သူသည် ပထမတွင်မွတ်စလင်မ်မဟုတ်ပဲ နောက်ပိုင်းတွင် အစ္စလာမ်ကို လက်ခံလာခဲ့ပြီးနောက် အစ္စလာမ်သာသနာမှပြန်လည်ထွက်ခွါသွားသူကို ဆိုလိုသည်။

အိရ်သေဒါးဒ် သာသနာမှထွက်ခွာကြောင်း ထင်ရှားစေသည့်ပညတ်ချက်များ

အပြောအဆိုဖြင့်လည်းကောင်း၊ လုပ်ရပ်ဖြင့်လည်းကောင်း သာသနာမှထွက်ခြင်းဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

        အပြောအဆိုကြောင့် သာသနာထွက်ဖြစ်ခြင်းဟူသည်မှာ အကြင်သူတစ်ဦးသည် အစ္စလာမ်မှ ထွက်သွားစေမည့် အပြောအဆိုတစ်စုံတစ်ရာသည် ထိုသူ အစ္စလာမ်သာသနာမှထွက်သွားပြီဟူကြောင်းကို သက်သေဖြစ်သွားစေခြင်း ဖြစ်သည်။ ဥပမာ- အလ္လာဟ် မရှိပေ သို့မဟုတ် မိုဟမ္မဒ်(ဆွ)သည် တမန်တော်မဟုတ်ပေ သို့မဟုတ် အစ္စလာမ်သာသနာသည် မမှန်ကန်ပေ စသည်ဖြင့်ပြောဆိုမှုသည် သာသနာထွက်ဖြစ်စေမည်။ သာသနာ၏အရေးပါသောအရာများကို ငြင်းပယ်ခြင်းဟူသည်မှာလည်း ဤအမျိုးအစားအနက် မှဖြစ်သည်။ သာသနာ၏အရေးပါသောအရာများဟူသည်မှာ အစ္စလာမ်သာသနာအတွင်း သိသာထင်ရှားပြီး ၎င်းအဖို့ သက်သေတစ်စုံတစ်ရာမလိုသည့် မွတ်စလင်မ်တိုင်း လက်ခံသည့်အကြောင်းအရာများ ဖြစ်ပေသည်။ ဥပမာ- နမားဇ်သည် မပြုမနေရတာဝန်တစ်ရပ်ဖြစ်ခြင်း၊ ရိုဇာဥပုသ်သည် မပြုမနေရ တာဝန်တစ်ရပ်ဖြစ်ခြင်း၊ ဟဂျ်သည် မပြုမနေရတာဝန်တစ်ရပ်ဖြစ်ခြင်း။

        လုပ်ရပ်ကြောင့် သာသနာထွက်ဖြစ်ခြင်းဟူသည်မှာ အကြင်သူတစ်ဦးသည် ကာဖှိရ်ဖြစ်စေမည့်လုပ်ရပ်များကို သိလျှက်နှင့်တမင် တကာ ပြုလုပ်ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ- ရုပ်တုဆင်းတု တစ်ခုကို ပျပ်ဝပ်ဦးချမည်ဆိုလျှင်သော်လည်းကောင်း၊ နေ သို့မဟုတ် လကို ပျပ်ဝပ်ဦးချမည်ဆိုလျှင်သော်လည်းကောင်း၊ ကအ်ဗဟ် ဝတ်ကျောင်းတော်ကဲ့သို့ သာသနာတော်၏အလေးအမြတ်ထား ကြည်ညိုဖွယ်ရာများကို အတိအလင်း ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချမည်ဆိုလျှင်သော်လည်းကောင်း သာသနာထွက်ဖြစ် မည်။

        အာယသွလ္လာဟ် ဖှာဇိလ် လန်ကရာနီ၏အမြင်အရ အကြင်သူသည် သောင်ဟီးဒ်၊ နဗူဝသ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ သံသယဖြစ် သော်လည်း ၎င်းကို ငြင်းပယ်သည့်အဆင့်မရောက်ရှိသေးသရွေ့ ထိုသူသည် သာသနာထွက် မဖြစ်ပေ။ အလ္လာမဟ် ရှိအ် ရာနီ ၏အတိအလင်းပြောဆိုချက်အရ “ဆင်ခြင်သက်သေအနောက်လိုက်သောသုတေသီတစ်ဦးသည် စစ်မှန်သော သာသနာကိုရှာဖွေခိုက် ဒွိဟသံသယများနှင့်ကြုံတွေ့ခဲ့သော် ထိုဒွိဟသံသယသည် ထိုသူအမှန်တရားကိုရှာဖွေခိုက်အချိန်၌ ထိုသူ့ကို ကုဖှ်ရ်(သွေဖည်ခြင်း)နှင့် အိရ်သေဒါးဒ်(သာသနာမှထွက်ခြင်း)မဖြစ်စေပါ။ သို့သော်လည်း နှုတ်လျှာဖြင့် မငြင်းဆို မိစေရန်အရေးကြီးသည်။

        ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများသည် ဆင်ခြင်တုံတရားရှိရခြင်း၊ အရွယ်ရောက်သူဖြစ်ခြင်း၊ ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်လုပ်ဆောင် ခြင်း၊ လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းတို့ကို အိရ်သေဒါးဒ်(သာသနာမှထွက်ခြင်း)၏ပညတ်ချက်များအဖြစ် ယူဆ ကြသည်။ ဤပညတ်ချက်များရှိခြင်းကြောင့် ရူးသွပ်နေသူတစ်ဦး သို့မဟုတ် အရွယ်မရောက်သေးသူတစ်ဦးသည် ကုဖှ်ရ် (သွေဖည်ငြင်းပယ်သည့်)စကားများကိုပြောဆိုခဲ့ပါလျှင် ထိုသို့ပြောဆိုခြင်းသည် ၎င်းသူတို့အဖို့ သာသနာထွက်မဖြစ်စေပေ။ ထိုနည်းတူ တစ်ဦးတစ်ယောက်သည် ကုဖှ်ရ်ဖြစ်စေမည့်စကားများကို မရည်ရွယ်ပဲပြောဆိုခဲ့ပါက သို့မဟုတ် သူ့အား တစ်ဦးဦးက အတင်းအဓမ္မဆိုခိုင်ခြင်းကြောင့် ပြောဆိုခဲ့ရပါက ထိုသို့ပြောဆိုခဲ့ခြင်းတို့သည် ၎င်းအား သာသနာထွက်မဖြစ်စေပေ။

        ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများ၏ဖှသ်ဝါအရ အကြင်သူ သာသနာထွက်ဖြစ်ကြောင်း နည်းလမ်းနှစ်သွယ်ဖြင့် သိရှိနိုင် သည်။ တစ်လမ်းမှာ မွရ်သဒ်(သာသနာထွက်)ကိုယ်တိုင် သူသာသနာမှထွက်ခွာကြောင်း ထွက်ဆိုခြင်းဖြစ်ပြီး အခြားတစ် လမ်းမှာ ထင်ရှားသောသက်သေဖြင့်ဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသောသက်သေဟူသည်မှာ သမာသမတ်ကျသောအမျိုးသား နှစ်ဦးမှ အကြင်သူ သာသနာထွက်ဖြစ်သွားကြောင်း သက်သေပေးခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ရှဟီးဒ်-ဒေ-အောင်ဝ်ဝလ်၏ပြော ကြားချက်အရ အကြင်သူတစ်ဦး သာသနာထွက်ဖြစ်သွားကြောင်း သမာသမတ်ကျသူနှစ်ဦးက ဝန်ခံထွက်ဆိုသော်လည်း ထိုသူက သူမှားသည်ဟုဝန်ခံထွက်ဆိုပါလျှင် ထိုသူ၏စကားကို လက်ခံရမည်။ ထိုနည်းတူ သူသည် ဤအလုပ်ကို အတင်း အဓမ္မစေခိုင်းခြင်းခံရသည်ဟုဆိုပါက သူ၏စကား၌ (အတင်းအဓမ္မစေခိုင်းခြင်းခံရကြောင်း)အရိပ်အမြွက်တစ်ခုခုရှိရမည် ဖြစ် သည်။

အစ္စလာမ့်ကမ္ဘာ၌ မွရ်သဒ်ဖြစ်သွားကြသူအချို့အကြောင်း နမူနာတင်ပြခြင်း

       ကုရ်အာန်အလင်းဖွင့်ဆိုကျမ်းများနှင့်သမိုင်းကျမ်းများတွင် တမန်တော်မြတ်(ဆွ)၏လက်ထက်၌ သာသနာထွက် ဖြစ်သွားကြသူအချို့အကြောင်း လာရှိထားသည်။ ၎င်းမှာ အန်ဆွာရ်မှဖြစ်သော အဘွလ်ဟဆွီးန်၏သားနှစ်ဦးနှင့်စပ် လျဉ်း၍ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ခရစ်ယာန်တစ်စု၏ဖိတ်ခေါ်မှုကြောင့် အစ္စလာမ်မှထွက်ခွာသွားကြပြီး ခရစ်ယာန်ဖြစ် သွားကြသည်။ တမန်တော်မြတ်(ဆွ)သည် ထိုနှစ်ဦးကို ကျိန်ဆဲရှုတ်ချခဲ့သည်။ ထိုနှစ်ဦးသည် မွရ်သဒ်အဖြစ် ပထမ ဦးဆုံး ခေါ်ဆိုခံရသူများ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုနည်းတူ ကိုရိုက်ရှ်၏အကြီးအကဲတစ်ဦးဖြစ်သူ အွတ်က်ဗဟ် ဗင်န် အဗီမိုအီးသွ် သည်မိမိ ကျွေးသည့်အစားအသောက်ကို တမန်တော်မြတ်(ဆွ) စားသုံးခွင့်ရှိစေရန်အတွက် ရှဟာဒသိုင်းန် ရွတ်ဖတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် သူ၏သူငယ်ချင်းမိတ်ဆွေတို့၏တောင်းဆိုမှုကြောင့် တမန်တော်မြတ်(ဆွ)၏မျက်နှာအပေါ် တံတွေးထွေး ခဲ့သည်။ ထို့နောက် သာသနာထွက်ဖြစ်သွားခဲ့သည်။ တမန်တော်မြတ်(ဆွ)သည် ဗဒရ်စစ်ပွဲတွင် သူ့အားဖမ်းဆီးမိသည့်အခါ သုတ်သင်ခဲ့သည်။        အဗူစွဖှ်ယာန်၏သမီး အွမ်မေဟကမ်နှင့် အွမ်မေစလ်မဟ်၏ညီမဖြစ်သူ ဖှာသွေမဟ်သည်လည်း တမန်တော်မြတ် (ဆွ)၏လက်ထက်၌ သာသနာထွက် အမျိုးသမီးများဖြစ်ကြသည်။ သို့သော် အွမ်မေဟကမ်သည် အစ္စလာမ့်စစ်တပ်ကြီး မက္ကာဟ်ကိုအောင်နိုင်သည့်အခါ၌ တဖန်ပြန်၍ မွတ်စ်လင်မ်ဖြစ်လာသည်။

        စိုင်ယီဒ်အဗ်ဒွလ်ကရီးမ် မူစဝီ အရ်ဒဗီလီသည် သူရေးသားပြုစုသည့်ဓမ္မသတ်ရေးရာကျမ်းစာအုပ်ဖြစ်သည့် ‘ဖှီက်ဟွလ် ဟိုဒူးဒ် ဝသ် သအ်ဇီရားသ်’ကျမ်းတွင် တမန်တော်မြတ်(ဆွ)နှင့် အေမာမ်(အ.စ)တို့၏လက်ထက်တွင် သာသနာ ထွက်ဖြစ်သွားကြသူများအကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားသည်။        မကြာသေးသောနှစ်များစွာ၌လည်း အချို့သည် မွရ်သဒ်ဟု စွပ်စွဲခံရ၍ သတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည် သို့မဟုတ် မွရ်သဒ် ဖြစ်သွားပြီဟု စီရင်ချက်ချခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့အနက်မှအချို့မှာ

• အဟ်မဒ် ကက်စ်ရဝီ၊ သူသည် ‘ရှီအာဟ်ဂရီ’ဟူသည့်မဂ္ဂဇင်းတွင် အစ္စလာမ်သာသနာနှင့်သရှိုင်ယိုအ်ကို ပုတ်ခတ် သောကြောင့် (၁၉၄၆)ခုနှစ်တွင် ဖှေဒါအီယားန်-နေ-အစ္စလာမ်အုပ်စုဝင်နှစ်ဦးသည် သူ့အားသုတ်သင်ခဲ့သည်။
• စလ်မာန်ရွရှ်ဒီ၊ သူသည် (၁၉၄၅)ခုနှစ်တွင် အာယားသ်-သေ-ရှိုင်သွာနီ စာအုပ်ကိုရေးသားသောကြောင့် ထိုအချိန်က အီရန်အစ္စလာမ်မစ်သမ္မတနိုင်ငံခေါင်းဆောင်ကြီး အေမာမ်ခိုမိုင်နီ၏ဖှသ်ဝါဖြင့် သေဒဏ်ပေးခံရ သည်။ ဤအမိန့်ထုတ်ပြန်ရခြင်းမှာ စလ်မာန်ရွရှ်ဒီ သာသနာထွက်ဖြစ်သွားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

အိရ်သေဒါးဒ်ဆိုင်ရာအမိန့်ဥပဒေသများ

အိရ်သေဒါးဒ်ဆိုင်ရာအမိန့်ဥပဒေသအချို့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

မွရ်သဒ်အဖို့ ပြစ်ဒဏ်များ

        မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသားဖြစ်ပြီး အကယ်၍ သောင်ဗဟ်ဝန်ချတောင်းပန်မှုမပြုပါလျှင်၊ ထိုနည်း တူ မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီဖြစ်သွားသူသည်လည်း အမျိုးသားဖြစ်ပါလျှင် ထိုသူ့အဖို့ပြစ်ဒဏ်မှာ သေဒဏ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် အမျိုးသမီးတစ်ဦး မွရ်သဒ်(သာသနာထွက်)ဖြစ်ပါက သူ့ကို အကျဉ်းချရမည်။သို့သော် သူ့အနေဖြင့် သောင်ဗဟ်မလုပ်ပါက သေသည်အထိ ချုပ်နှောင်ထားခြင်းခံရမည်။ သို့သော် မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသမီးဖြစ်ပါလျှင်၊ ထိုနည်းတူ မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသမီးဖြစ်စေ အမျိုးသားဖြစ်စေ သောင်ဗဟ်လုပ်ပါက လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ရပေမည်။

        သာသနာမှထွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့်ကျော်ကြားသောဖှသ်ဝါများအပြင် အချို့သောဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများမှလည်း ဖှသ်ဝါများကိုဖေါ်ပြထားကြလေသည်။ ၎င်းပညာရှင်ကြီးများမှာ မရ်ဂျအ်-အေ-သက္ကလီးဒ်များဖြစ်ကြသော စိုင်ယိဒ် အဗ်ဒွလ်ကရီးမ် မူစဝီ အရ်ဒဗီလီ နှင့် မိုဟမ္မဒ် အီစ်ဟားက် ဖိုင်ယားဇ်တို့ဖြစ်ကြပြီး ၎င်းတို့၏ဖှသ်ဝါများတွင် “အကယ်၍ မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီ ဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသားဖြစ်ပါက ၎င်းသူအား အခြားသောမွရ်သဒ်အမျိုးအစားဥပဒေသများအတိုင်း စီရင်ချက်ချရမည်။”ဟုဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အကယ်၍ မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီဖြစ်သွားသူသည် အမျိုးသားဖြစ်ပြီး သောင်ဗဟ်ဝန်ချ တောင်းပန်မှုပြုလုပ်ခဲ့ပါက ၎င်းသူသည် ပြစ်ဒဏ်သင့်လိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

        အဗ်ဒွလ္လာဟ် ဂျဝါးဒ် အာမိုလီ ကလည်း ပြောကြားထားသည်မှာ တစ်ဦးတစ်ယောက်သည် လေ့လာဆည်းပူးရင်းဖြင့် သံသယဝင်လာပြီး သာသနာမှထွက်သွားပါက ထိုသူသည် အသတ်ခံရလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။ အကြောင်းမှာ တစ်စုံတစ်ရာ သံသယရှိပါလျှင် ‘ဟဒ်’(ရှရီအသ်တရားတော်တွင်သတ်မှတ်ပြဌားန်ထားပြီဖြစ်သည့် ပြစ်ဒဏ်) မစီရင်ရဟူ၍ ဟဒီးစ်တော် များတွင်လာရှိထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

        အချို့သောသုတေသီများက ဤသို့အတွေးအမြင်ရှိခဲ့ကြသည်။ ၎င်းမှာ- ‘မွရ်သဒ်’ သာသနာထွက်တစ်ဦးအဖို့ ပြစ်ဒဏ်မှာ ‘သအ်ဇီရ်’(ရှရီအသ်တရားတော်တွင်သတ်မှတ်ပြဌားန်ထားပြီဖြစ်သည့်ပြစ်ဒဏ်မလာရှိထားခြင်းကြောင့် အစ္စလာမ့်တရား သူကြီးမှ အခြေအနေအရပ်ရပ်ကိုသုံးသပ်၍ချမှတ်သည့်ပြစ်ဒဏ်)အမျိုးအစားထဲမှဖြစ်သည်။ ၎င်းမှာ အစ္စလာမ်၏အစ ကနဦး၌ ကာဖှိရ်များနှင့်မိုနာဖှီက်များ၏လှည့်ဖြားမှုများ၊ ထိုးနှက်မှုများကိုရင်ဆိုင်တုန့်ပြန်ရန် တမန်တော်မြတ်(ဆွ)ချမှတ် ခဲ့သည့်အမိန့်ဥပဒေသများဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သာသနာထွက်အဖို့ပြစ်ဒဏ်၊ ၎င်း၏ပမာဏနှင့်၎င်းကိုစီရင်ခြင်းတို့သည် အစ္စလာမ့်လူ့ဘောင်အသိုင်းအဝိုင်း၏အခြေအနေ၊ အကျိုးအမြတ်နှင့် အစ္စလာမ့်တရားသူကြီး၏သတ်မှတ်မှုအပေါ် မူတည် သည်။

မွရ်သဒ်အဖို့ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ရခြင်း၏ဒဿန

        မွရ်သဒ်အဖို့ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ရခြင်း၏ဒဿနအမြောက်အမြားလာရှိထားသည်။

• အစ္စလာမ်တွင်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်သည် အဓိကကျပေသည်။ သာသနာမှထွက်ခြင်းနှင့်ထိုသို့ထွက်ခြင်းကို အတိအလင်းကြေညာပြုလုပ်ခြင်းသည် အစ္စလာမ်ကိုအားယုတ်စေပြီး အစ္စလာမ့်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကြီးကို ပျက်စီး ကိန်းဆီသို့ ဆိုက်ရောက်စေသည်။ ထို့ကြောင့် အစ္စလာမ့်အစိုးရအနေဖြင့် သာသနာမှထွက်ကြောင်းကြေညာသူ များကို ပြတ်ပြတ်သားသားရင်ဆိုင်ရန်နှင့် သူတို့အဖို့ပြစ်ဒဏ်များချမှတ်ရန်တာဝန်ရှိပေသည်။
• အစ္စလာမ်သည် လူ့အဖွဲ့အစည်းများ ညီညွတ်အောင် ဆက်စပ်ပေးသည့်အကြောင်းရင်းခံဖြစ်သည်။ သာသနာမှ ထွက်ခြင်းနှင့်ထိုသို့ထွက်ခြင်းကိုအတိအလင်းကြေညာခြင်းသည် ထိုညီညွှတ်မှုများကို ပျက်စီးစေသည်။ မဲဟ်ဒီ ဘာဇရ်ဂါန်သည် ဂျီနာဗာတက္ကသိုလ်၏ဥပဒေပါမောက္ခ မာစယ်လ် ဗိုဝါဇာ ၏အဆိုကိုဆင့်ပြန်ထားသည်မှာ “သာသနာထွက်များကို အစ္စလာမ်က ပြင်းပြင်းထန်ထန်အရေးယူခြင်းမှာ ဤအကြောင်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ ၎င်းမှာ အစ္စလာမ်၏အုပ်ချုပ်မှုစနစ်နှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းကိုထိန်းကြောင်းမှုစနစ်တွင် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်ကို သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်းသည် တစ်ကိုယ်ရေတစ်ကာယရေးရာ ယုံကြည်မှုသီးသန့်မဟုတ်ဘဲ အွမ္မသ်သားများ စည်းလုံးညီညွှတ်စေသည့်အကြောင်းအရင်းနှင့်အုပ်ချုပ်မှုစနစ်၏အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ထိုသို့ အရေးယူခြင်းမရှိတော့ပါက တည်မြဲနေသည့်လူ့အဖွဲ့အစည်းသည်လည်း ပျက်သုဉ်းသွားလိမ့်မည်။ ၎င်းသည် မိမိကိုယ်မိမိသတ်သေခြင်း၊ ပြဿနာဒုစရိုက်များဖန်တီးခြင်းကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး ၎င်းကို မည်သို့မျှသည်းခံနေ၍ မရပေ။”
• အစ္စလာမ်ကိုလက်ခံခြင်းဟူသည်မှာ ၎င်း၏အထူးစည်းစနစ်များကိုလိုက်နာဖော်ဆောင်ခြင်းနှင့် ၎င်း၏အထူး မဏ္ဍိုင်များကို လက်သင့်ခံခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အစ္စလာမ်မှထွက်ခြင်းသည် ထိုမဏ္ဍိုင်များကိုတစ်မျိုးတစ်ဖုံ ဖီဆန်ဆန့်ကျင်ခြင်းမည်သောကြောင့် အများ၏တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ထိခိုက်မှုများဖြစ်စေသည်။
• သာသနာမှထွက်ခြင်းအဖို့ ပြင်းထန်သည့်ပြစ်ဒဏ်များချမှတ်ထားရခြင်းမှာ သာသနာတော်ကို ပေါ့ပေါ့တန်တန် မယူဆရန်အတွက်ဖြစ်ပြီး သာသနာရွေးချယ်သည့်အခါ ပို၍ အလေးထားဂရုစိုက်စေရန်ဖြစ်သည်။
• သာသနာမှထွက်ခြင်းအဖို့ ပြင်းထန်သည့်ပြစ်ဒဏ်များချမှတ်ထားခြင်းသည် အစ္စလာမ့်ရန်သူများအနေဖြင့် လူထု ၏အီမာန်ကိုဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်လိုသောရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အစ္စလာမ်အတွင်းသို့ဝင်လာပြီး သူတို့လုပ်ချင်ရာများ လုပ်ပြီးနောက် ပြန်ထွက်သွားခြင်းရန်ကို ကာကွယ်ပေးသည်။ အစ္စလာမ်စတင်ပေါ်ပေါက်သည့်အချိန်၌ အစ္စလာမ့် ရန်သူများသည် ထိုသို့ပြုမူခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့်သည် သာသနာထွက်အဖို့ ပြစ်ဒဏ်များချမှတ်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

အခြားသောအမိန့်ဥပဒေသများ

        အစ္စလာမ့်ဓမ္မသတ်အရင်းအမြစ်များ၌ သာသနာမှထွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အမိန့်ဥပဒေသအချို့ ဤသို့လာရှိထား သည်။ ၎င်းတို့မှာ-

• နဂျီစ်ဖြစ်ခြင်း။ ။ သာသနာမှထွက်ခြင်းသည် ထိုသူ့ကို နဂျီစ်(မသန့်စင်သူ)ဖြစ်စေသည်။ မွရ်သဒ်-ဒေ- ဖှီသ်ရီဖြစ်သွားသောအမျိုးသမီးနှင့် မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွားသော အမျိုးသမီး သို့မဟုတ် အမျိုးသားသည် အကယ်၍ သောင်ဗဟ်ဝန်ချတောင်းပန်မှုပြုမည်ဆိုပါက သူသည် စင်ကြယ်သူ ဖြစ်လိမ့်မည်။
• ထိမ်းမြားမှုပျက်ပြယ်ခြင်း။ ။ အကယ်၍ ထိမ်းမြားလက်ထက်ပြီးနောက် သံဝါသမပြုသေးမီအချိန်၌ အမျိုးသမီးနှင့်အမျိုးသားနှစ်ဦးအနက်မှတစ်ဦးသည် မွရ်သဒ်(သာသနာထွက်)ဖြစ်သွားပါလျှင် ထိုထိမ်းမြား လက်ထပ်မှုသည် ပျက်ပြယ်သွားသည်။ အကယ်၍ သံဝါသပြုပြီးနောက်၌ အမျိုးသားသည် သာသနာထွက် ဖြစ်သွားပြီး မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွားသူဖြစ်ပါလျှင် ထိုထိမ်းမြားလက်ထပ်ထားမှုပျက်ပြယ်သည်။ အကယ်၍ အမျိုးသမီးသည် သာသနာထွက်ဖြစ်သွားပြီး မွရ်သဒ်-ဒေ-ဖှီသ်ရီ သို့မဟုတ် မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွားသူဖြစ်ပါ လျှင်၊ ထို့ပြင် ‘အစ်ဒဟ်’အချိန်ကုန်ဆုံးသည်ထိ သောင်ဗဟ်မလုပ်ပါလျှင် ထိုထိမ်းမြားမှုသည် ပျက်ပြယ်သည်။ အကယ်၍ ထိုအချိန်အတွင်း သောင်ဗဟ်ပြုလုပ်ပါက ထိုထိမ်းမြားမှုမှာမပျက်ပြယ်ပေ။ မွရ်သဒ်-ဒေ-မိလ္လီဖြစ်သွား သည့်အမျိုးသားနှင့်စပ်လျဉ်း၍လည်း ဤအတိုင်းဖြစ်သည်။ (အကယ်၍ သောင်ဗဟ်မလုပ်ပါက ထိမ်းမြားမှုပျက် ပြယ်ပြီး သောင်ဗဟ်လုပ်ပါက ထိမ်းမြားမှု မှန်ကန်မည်။) ထိုနည်းတူ မွတ်စ်လင်မ်တစ်ဦးသည် မွရ်သဒ်(သာသနာ ထွက်)ဖြစ်သွားသူနှင့်ထိမ်းမြားခွင့်မရှိပေ။
• အမွေ။ ။ သာသနာထွက်ဖြစ်သွားသူသည် မွတ်စ်လင်မ်တစ်ဦး၏အမွေကို မဆက်ခံနိုင်ပေ။

အီရန်နိုင်ငံ၏ဥပဒေ၌ သာသနာမှထွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြဌာန်းချက်

        အီရန်နိုင်ငံ၏အစ္စလာမ့်ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံး၌ သာသနာမှထွက်ခြင်းကို ပြစ်မှုတစ်ရပ်အနေဖြင့် မဖော်ပြထားပေ။ ၎င်း အဖို့ပြစ်ဒဏ်တစ်စုံတစ်ရာလည်း မသတ်မှတ်ထားပေ။ သို့သော် အချို့က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ပုဒ်မ(၁၆၇)အရ ၎င်းကို ပြစ်မှုအဖြစ်သတ်မှတ်သည်။ ထိုပုဒ်မတွင်လာရှိထားသည်မှာ- တရားသူကြီးအနေဖြင့် ပြဿနာရပ်တိုင်းအဖို့ အမိန့်စီရင်ချက်ကို ပြဌာန်းထားပြီဖြစ်သည့်ရာဇဝတ်မှုကျင့်ထုံး၌ကြိုးစားရှာဖွေရန်တာဝန်ရှိသည်။ အကယ်၍ ရှာမတွေ့ခဲ့ ပါလျှင် အစ္စလာမ်၏ကျော်ကြားသည့်အရင်းအမြစ် သို့မဟုတ် ကျော်ကြားသည့်ဖှသ်ဝါများတွင်လာရှိထားသည့်အတိုင်း ပြဿနာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ စီရင်ချက်ချမှတ်ရမည်။