အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း
အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း(အာရဗီ-مسيرة الأربعين) သည် ရှီအာဘာသာ၏ ထုံးတမ်းများအနက်မှ ဖြစ်ပြီး ဆွဖရ်လ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များ တစ်နည်းအားဖြင့် ဆွဖရ်လ ၂၀ရက်နေ့ (အက်ဘအီးနေဟိုစိုင်နီ) ၌ ပြုလုပ်ကြသည်။ ဤလမ်းလျှောက်ခြင်းကို အရ်ဘအီးန် ဇေယာရသ် ပြုလာပ်ရန် ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် အီရတ်၏ ဒေသအသီးသီးမှ ကရ်ဘလာ သို သွား ရောက်ကြသည်။ များစွာသောဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများသည် နဂျဖ် မှ ကရ်လဘာ သို သွားကြသည်။ အရ်ဘအီးန် ဇေယာရသ် သွားနေသည့် လမ်းတစ်လျှောက်လုံး၌ ဇေယာရသ် လာရောက်သူများအား ကျွေးမွေးအပ်ခံဖိုရန် နေရာအသီးသီး ရှိကြပြီး ထိုနေရာမျကို မူကီဘ် ဟုခေါ်ဆိုသည်။
ဆွဒါမ်ဟူစိန်း အုပ်ချုပ်သည့် ခေတ်ကာလ၌ ဤလမ်းလျှောက်သည့် ထုံးတမ်းအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်ထားသည်။ သိုသော် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အီရတ် ဘက်အ်(စ်) ပါတီ ကျဆုံးခြင်းနှင့်အတူ ဤလမ်းလျှောက်သည့် ထုံးတမ်းအား ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့သည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း၊ အီရတ်ရှိ ရှီအာများအပြင် အခြားနိုင်ငံများ၏ ရှီအာများ အထူးသဖြင့် အီရန်နိုင်ငံသည်လည်း အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း တွင် ပါဝင်ကြသည်။ အဆိုများအရ ရှီအာများအပြင် အဲဟ်လေစွန္နသ် မှ အချိုအုပ်စုများ၊ ခရစ်ယာန်များ၊ အီဇက်များနှင့် အခြားဘာသာ၀င် အုပ်စုများသည်လည်း အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း သို တက်ရောက်ကြသည်။
မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း လူသန်းပေါင်းများစွာသည် အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း၌ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဤအရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းကို ကမ္ဘာပေါ်တွင် နှစ်စဉ်ကျင်းပမြဲဖြစ်သော အကြီးဆုံးဘာသာရေးစုဝေးပွဲဟု ယူဆပါသည်။ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ရာ၌ ပါဝင်သူဦးရေမှာ လူဦးရေ ဆယ့်နှစ်သန်းမှ သန်းနှစ်ဆယ်ကြားဖြစ်သည် ဟုဖော်ပြထားကြသည်။
အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းကို တိုက်တွန်းထားခြင်း
အေမာမ်ဟစန် အက်စ်ကရီ(အစ) မိန့်တော်မူသည်မှာ : မိုအ်မင်န် သက်၀င်ယုံကြည်သူ၏ အချင်းလက္ခဏာများမှာ အချက်ငါးချက် ရှိသည်။ ၁။ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း မနက် နှင့် ည နမာဇ် ၅၁ ရကအသ် ဖတ်ခြင်း နှင့် မွစ်သဟဘ် နမာဇ် ၃၄ ရကအသ် ဖတ်ခြင်း ( နေ့စဉ် ဖတ်ရမည့် ဝါဂျီဘ်နမာဇ် ၁၇ ရကအသ် လည်းဖတ်ရမည့်အပြင်) ၂။ ဇေယာရသ်သေ အရ်ဘအီးန် ၃။ ညာလက်၌ လက်စွပ်၀တ်ခြင်း ၄။ စဂ်ျဒါ ပြုလုပ်ရာ၌ နဖူးကို မြေပြင်အပေါ်ထားခြင်း ၅။ «بسم الله الرحمن الرحیم» အား ကျယ်လောင်စွာ ပြောခြင်း ရှီးခ်သယစီး ၊ သဟ်ဇီးဘွလ်အဟ်ကာမ် ၊ ဟီဂျရီ ၁၄၀၇၊ အတွဲ၆ ၊ စာမျက်နှာ ၅၂
အေမာမ်ဟစန် အက်စ်ကရီ(အစ) ထံမှ ကောက်နုတ်ထားသည့် ဟဒီးစ်တော်အရ ၊ အရ်ဘအီးန် ဇေယာရသ်သေသည် မိုအ်မင်န် သက်၀င်ယုံကြည်သူ၏ အချင်းလက္ခဏာ ဖြစ်သည် ဟု ဖော်ပြထားသည်။ [၁] အချို အိုလမာ ပညာရှင်များသည် ဤဟဒီးတော်အား အရ်ဘအီးန် ၏ ကြီးမြတ်မှုကို ဖော်ဆောင်သော ဟဒီးစ် ဖြစ်သည်ဟု လက်ခံထားကြသည်။ [၂] ထိုအတူ အရ်ဘအီးန် နေ့၌ ဖတ်ရွတ်သင့်သည့် ဇောယာရသ်နာမဟ်အရ်ဘအီးန် ကို အေမာမ်ဆွာဒီက်(အစ) ထံမှ ကောက်နုတ်ထားသည်။ [၃] ရှီးခ်အဘာစ်ကွမ်မီ သည် ဤဇောယာရသ်နာမဟ် ကို မဖာသီးဟွလ်ဂျနာန် ၊ အခန်းသုံး ၊ ဇေယ ရသ်သေ အာရှုရာ ဂိုင်းရေ မအ်ရှုးဖ် ပြီးနောက် (ဇေယာရသ် သေ အရ်ဘအီးန်) ဟူသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။ [၄]
သမိုင်းကြောင်းအကျဉ်း
ပညာရှင်အချို၏အဆိုအရ၊ အရ်ဘအီးန် နေ့ လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် မအ်စူမီးန်(အစ) ၏ လက်ထက်၌ပင် ရှီအာမျအကြား လုပ်ဆောင်ကြသည့် အရာ ဖြစ်သည်။ ဆိုင်ယိဒ် မိုဟမ္မဒ် အလီ အာဇွီ သွဗာသွဗာယီး သည် ဆိာင်ယိဒွလ်ရှိဟဒါ၏ ပထမဆုံး အရ်ဘအီးန် နှင့် ပတ်သက်ပြီး သုတေသန ပြုလုပ်ထားသည့် စာအုပ်၌ အရ်ဘအီးနေ့၌ အေမာမ်ဟိုစိုင်းန်(အစ) ၏ ဇေယာရသ်ကို အေမာမ်(အစ) များ သက်ရှိထင်ရှား ရှိစဉ်ကာလ၌ပင် ရှီအာများ အစဉ်အမြဲ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည့်အရာဖြစ်ပြီး ဗနီအိုမိုင်ယာ နှင့် ဗနီအဘာစ် တို အုပ်ချုပ်သည့် ခေတ်ကာလ၌လည်း ထိုလုပ်ဆောင်ချက်သည် ရှိနေလျက်ပင် ဖြစ်သည် ဟူ၍ လက်ခံထားသည်။ [၅]
ပြောထားကြသည်မှာ ရှီးခ်အန်ဆွာရီ ခေတ်ကာလပြီးနောက် ဤထုံးတမ်းသည် မေ့ပျောက်သွားခဲ့ပြီး မိုဟဒ္ဒီစ်နှုရ်ရီ သည် ယင်းအား တစ်ဖြန်ရှင်သန်အောင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ [၆] အဒက်ဘွလ်သွီဖ် ဟူသော စာအုပ်ပြုစုသူသည် ကရ်ဘလာ၌ အရ်ဘအီးန် ထုံတမ်း ပြုလုပ်ခြင်းဆိုက်ရာ အဆိုတင်သွင်းချက် တစ်ခုတွင် ဤထုံးတမ်း၌ ပါ၀င်ကြသော။ လူဦးရေသည် မက္ကာ၌ရှိသော မွတ်စ်လင်မ် လူဦးရေနှင့် ညီမျှမှုရှိပြီး ထိုထုံတမ်း၌ ပါ၀င်ကြသော အဇာဒါရီအဖွဲများကို ဖော်ပြထားကာ ၎င်းတိုအနက်မှ အချိုသည် တူရကီ၊ အာရဗီ၊ ပါရှန်နှင့် အူရဒူ ဘာသာဖြင့် နောင်ဟာ ဖတ်ကြသည်။ အဒက်ဘွလ်သွီဖ် စာအုပ်သည် ဟီဂျရီ ၁၃၈၈ နှင့်ခရာဇ်သက္ကရာဇ် ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် ထုပ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းအားပြုစု ရေးသားသူသည် အရ်ဘအီးန် နေ့ လမ်းလျှောက်ကြသည့် လူဦးရေကို လူတစ်သန်းကျော်ခန့်ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ [၇]
ဆက်ဒမ်ဟူစိန်း ခေတ်ကာလ၌ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းအား တားမြစ်ထားခြင်း
၄ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် အီရတ်ရှိ ဘက်အ်(စ်) ပါတီသည် Arbaeen အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်မှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် လမ်းလျှောက်သူများကို အကြမ်းဖက်ဆက်ဆံခဲ့သည်။ ထို အဖြစ်အပျက်သည် အရ်ဘအီးန်းထုံးတမ်းအစဉ်အလာကို မှေးမှိန်စေခဲ့သည်။ အာယသွလ္လာဟ် ဆိုက်ယိဒ် မိုဟမ္မဒ် ဆွဒ်ရ် သည် မည့်သည့် အချိန်အနေ ၊ အချိန်ကာလ မျိုးမဆို အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းကို ဝါဂျီဘ် ဖြစ်သည်ဟု ကြေဌာခဲ့သည်။ [၈]
အက်ဘအီးန် ၏ တုန်လှုပ်စေမှု
ဟီဂျရီ ၁၃၉၇ (ခရာဇ်နှစ် ၁၉၇၇- အီရာန်နှစ် ၃၅၅ နှင့်ညီမျှသော) အီရတ် ဘက်အ်(စ်) ပါတီသည် ဘာသာရေးအခမ်းအနားများ ကျင်းပခြင်းနှင့် ဇေယာရသ် လာကြသူများကို ကျွေးမွေးဧည့်ခံ ပြုစုခြင်း နှင့် ကရ်ဘလာ သိုလမ်းလျှောက်ခြင်းတိုကို တားမြစ်ခဲ့သည်။ [၉] သိုသော် နဂျ်မြိုးသားများသည် ဆွဖရ်လ ၁၅ ရက်နေ့၌ပင် အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်သည့် ဓလေ့ထုံးတမ်းအား ကျင်းပပြုလုပ်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေကြသည်။ [၁၀] ထိုနောက် ကရ်ဘလာ ဘက်သို ဦးတည်လျှောက်လှမ်းကြသည်။ ထိုလျှောက်လှမ်းမှုသည် ဆက်ဒမ်ဟူစိန် အာပ်ချုပ်သည့် ခေတ် ဖြစ်သည့်အတွက် ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူ လူအများအပြား သေဆုံးပြီး အချိုကို ထောင်ချခဲ့သည်။ [၁၁] ဆိုင်ယိဒ် မိုဟမ္မဒ် ဘာကရ် ဟကီးမ် ထိုစ်စဉ်၌ တစ်သက်တစ်ကျွန်း အမိန့်ဖြင့် အကျဉ်းထောင် ကြခံခဲ့ရသည်။ [၁၂] အီရတ်မြိုမှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြသော အခြားအိုလမာများ ဥပမာ အလ္လာမဟ် အက်စ်ကရီ ၊ ဆိုင်ယိဒ် မိုဟမ္မဒ် ဟိုစိုင်းန် ဖက်ဇ်ွလွလ္လာဟ် တိုအား သေဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည်။ [၁၃]
အရ်ဘအီးန် ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများ တိုးပွားလာခြင်း
အာယသွလ္လာဟ် ခါအေနအီးန် : "မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ထူးခြားပြီး မကြုံစဖူးသော ဖြစ်စဉ်တစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ၎င်းသည် ကရ်ဘလာ သို လမ်းလျှောက်ခြင်းဖြစ်သည်...ဤသည်မှာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် ယုံကြည်ခြင်း၏ လှုပ်ရှားမှုဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်တိုက ဒီလှုပ်ရှားမှုကို အဝေးကကြည့်တယ်၊ ဤ လှုပ်ရှားမှုကို အောင်မြင်ေအာင် ပြုလုပ်ခဲ့သူများကို စိတ်ထဲ၌ အလွန်၀မ်းသာကြည်နှုးမိပါသည်။" [၁၄] ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အီရတ်ရှိ ဘက်အ်(စ်) ပါတီ ကျဆုံးခြင်းနှင့်အတူ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း ကို အီရတ်တွင် ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်း၌ ယခင်နှစ်များထက် နှစ်စဉ် လူဦးေရ ပိုမို များပြားစွာ ပါဝင်လာခဲ့ကြသည်။ [၁၅] ဤလှုပ်ရှားမှုအစတွင် လူနှစ်သန်းမှ သုံးသန်းအထိ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ သိုသော် နောက်နှစ်များတွင် ဇေယာရသ် လာရောက်ကြသော အရေအတွက်သည် လူဆယ်သန်းကျော်အထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ [၁၆] အရ်ဘအီး လမ်းလျှောက်သည့် ထုံးတမ်းအား ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးဘာသာရေး လမ်းလျှောက်ပွဲ သိုမဟုတ် စုဝေးပွဲများထဲမှ တစ်ခုဟု သတ်မှတ်သည့်အတိုင်းအတာအထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ [၁၇] ၂၀၁၆ တွင် ဟဇရသ် သေ အဘာစ် (အစ) ၏ ဟရာမ် ၀င်ပေါက် တံခါးမှ အရ်ဘအီးန်ကာလ (ဆိုလိုသည်မှာ ဆွဖရ် ၇ ရက်နေ့မှ ၂၀ ရက်နေ့အထိ) ဆယ့်သုံးရက်အတွင်း လူဦးေရပေါင်း 10 သန်းနှင့် နှစ်သိန်းကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ [၁၈] အီရာန်နှစ် ၃၇၉ ခုနှစ်တွင် အေမာမ်ဟိုစိုင်းန် (အစ) ၏ ဟရာမ် ၀င်ပေါက် တံခါး မှ အရ်ဘအီးန်ကာလ (ဆိုလိုသည်မှာ ဆွဖရ် ၁၀ ရက်နေ့မှ ၂၀ ရက်နေ့အထိ) ဆယ်ရက်အတွင်း လူပေါင်း ဆယ့်တစ်သန်းနှင့် ရှစ်သိန်းငါးသောင်းကျော်သည် ကရ်ဘလာ ၏ အဓိကတံခါးများမှ ဤမြိုသို ဝင်ရောက်လာသည်ဟု ကြေငြာခဲ့သည်။ လမ်းသွယ်လမ်းကြားများမှ ကရ်ဘလာ သိုဝင်ရောက်သူများသည် သိုမဟုတ် မည်သည့်အကြောင်းကြောင့်မျှ မြိုလယ်ခေါင်သို မဝင်ရောက်ခဲ့ကြသူများ (ဟရမ်မှ သုံးကီလိုမီတာခန့်ရှိသော အကွာအဝေး) ကို ဤစာရင်းအင်းထဲတွင် ထည့်သွင်းမတွက်ထားပေ။ [၁၉] သတင်းဆိုက်များနှင့် မီဒီယာများတွင် ဇေယာရသ် လာရောက်ကြသည့် လူဦးရေ အရေအတွက်နှင့် ပတ်သက်သော အခြားစာရင်းအင်းများစွာရှိ ပေသည်။ လမ်းလျှောက်ပွဲ၌ ရှီအာ ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများမှာ ၁၅ သန်း ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံစာအချိုတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ [၂၀] အခြားအစီရင်ခံစာအချိုတွင် ဤအရေအတွက်သည် သန်း 20 ရှိသည်ဟု လာရှိထားသည်။ [၂၁]
အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း၌ ပါ၀င်ကြသော မြိုခံ မဟုတ်သူများ
အီရာန်သက္ကရာဇ် ၁၃၉၂ ခုနှစ်တွင် အနည်းဆုံး နိုင်ငံခြားမှ ဇာရသ် လာရောက်ကြသူဦးရေ ၁.၃ သန်းသည် အီရတ်သိုလာရောက်ပြီး အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း၌ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း အီရတ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းအင်းများအရ သိရ ပေသည်။ [၂၂] အီရာန်သက္ကရာဇ် ၁၃၉၇ (၂၀၁၈ ခုနှစ်) တွင် အီရတ်အစိုးရ၏ စာရင်းဇယားများအရ ဤအရေအတွက်သည် လူဦးရေ တစ်သန်းနှင့် ရှစ်သိန်းကျော်အထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ [၂၃]
လမ်းလျှောက်သည့် အကွာအဝေး နှင့် အတိုင်းအတာ
အီရတ်မြိုသား ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများသည် ၎င်းတို၏မြိုများမှ ကရ်ဘလာ သို လာရောက်ကြသည်။ သိုသော် အီရန် ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူ အများစုနှင့် အီရတ်နိုင်ငံသို ဝင်ရောက်သည့် နိုင်ငံခြားများမှ ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများသည် နဂျဖ် မှ ကရ်ဘလာ သို လမ်းေလျှာက်ရန် လမ်းကြောင်းများကို ရွေးချယ်ကြသည်။ ပင်မလမ်းကြောင်းပေါ်ရှိ လမ်းလျှောက်အကွာအဝေးသည် ကီလိုမီတာ ၈၀ ခန့်ဖြစ်ပြီး များသောအားဖြင့် နှစ်ရက်မှ သုံးရက်ခန့်ကြာသည်။ နဂျဖ် မှ ကရ်ဘလာ သိုသွားရာလမ်းတွင် တိုင်ပေါင်း ၄၅၂ ရှိသည်။ [၂၄] ထိုအတူ "طریق العلماء" သိုမဟုတ် "طریق الفرات" ဟုလူသိများသော နဂျဖ် မှ ကရ်ဘလာ သို သွားရသည့် အခြားနည်းလမ်းတစ်ခုလည်းရှိပြီး အရ်ဘအီးန် ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူ အချိုသည် ဤလမ်းကြောင်းမှ တဆင့် ကရ်ဘလာ သိုရောက်ရှိသည်။ ပညာရှင်များသည် ယူဖရေးတီးမြစ်တစ်လျှောက်ရှိ တောအုပ်များကို ဖြတ်သန်းသွားလာကြပြီး ၎င်း၏အကွာအဝေးမှာ ၈၉ ကီလိုမီတာဖြစ်သည်။ ယခင်က နဂျဖ် မှ အိုလမာ ပညာရှင်များသည် အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ရန်အတွက် ဤလမ်းကြောင်းကို အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ အိုလမာ ပညာရှင်များ မှ ဤလမ်းကြောင်းကို အသုံးပြုရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းနှင့် ကရ်ဘလာ သို ဇေယာရသ် ပြုလုပ်ဖိုရန်အတွက် အီရတ်ရှိ ဘက်အ်(စ်) အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ချမှတ်ထားသော တားမြစ်ချက်များ ရှိနေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ [၂၅]
ကျင့်၀တ်များ နှင့် ထုံးတမ်းဓလေ့များ
အီရတ်ရှိ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် ထုံးတမ်းစဉ်လာများ နှင့် ကျင့်၀တ်တရား များဖြင့် ရှိပေသည်။ ဥပမာ ယူဖရေးတီးမြစ်တစ်လျှောက် ခြေဗလာများဖြင့် ဝိုင်းဖွဲရွတ်ဆိုခြင်း နှင့် ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများအား ကျွေးမွေးအပ်ခံပြုစုခြင်း။
- ဝိုင်းဖွဲရွတ်ဆိုခြင်း။ ။အရ်ဘအီးန် နေ့တွင် ကရ်ဘလာ သိုသွားရာလမ်းရှိ အီရတ်နိုင်ငံသားများ၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများထဲမှတစ်ခုမှာ ဝိုင်းဖွဲရွတ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝိုင်းဖွဲရွတ်ဆိုခြင်း ကို အီရတ်တောင်ပိုင်းရှိ အာရပ်မျိုးနွယ်စုများ၏ အထူးကဗျာများဟု ခေါ်သည်။ ဤကဗျာများသည် သူရဲကောင်းဆန်မှုနှင့် ရဲစွမ်းသတ္တိကို ဖော်ပြပြီး ခက်ခဲပြီး ကြီးကျယ်သောအရာများကို လုပ်ဆောင်ရန် အမျိုးသားများ၏ စိတ်ပိုင်းဖြတ်မှုကို နှိးဆွရန် အသုံးပြုသည်။ ကဗျာများကို ဖတ်ရွတ်ပြီးနောက် ပါ၀င်ကြသော သူများက ထပ်မံလိုက်ကျော့ ဖတ်ကာ စက်ဝိုင်းပုံစံ လှုပ်ရှားကြေလသည်။ [၂၆]
- ထုံးတမ်းဓလေ့အား စတင် လုပ်ဆောင်ခြင်း။ ။ဝမ်းနည်းခြင်းအခမ်းအနားကို အရ်ဘအီးန် မတိုင်မီ ငါးရက်အလိုတွင် စတင်ခဲ့ပြီး နောင်ဟာဖတ်ရွတ်သူများ နှင့် မာသမ်ရိုက်သူများ ၀င်ရောက်လာကြခြင်းဖြင့် အစပြုလေသည်။ ထိုနောက် ရင်ဘက်ရိုက်သူများ နှင့် သံကြိုးရိုက်သည့်အဖွဲများ ဝင်ရောက်ကြသည်။ အဓိက ဓလေ့လုပ်ရိုးထုံးတမ်းများကို အရ်ဘအီးနေ့ တွင် နေ့ခင်း နှစ်နာရီပြီးနောက် စတင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများသည် အီမာမ်ဟိုစိုင်းန်(အစ) ၏ ဟရမ် အဝင်ဝ အနီးတွင် ရပ်ကာရင်ဘက်ရိုက်ကြသည်။ ထိုသို ရင်ဘက်ကို ရိုက်နှက်နေချိန်တွင် နောင်ဟာများကို ရွတ်ဆိုကြပြီး ယင်းအား ထပ်ခါတလဲလဲ ရွတ်ဆိုကြသည်။ ရင်ဘက်ရိုက်ပြီးသွားပါက စလာမ်မေတ္တာ ပိုသသော လက္ခဏာ အနေဖြင့် လက်များကို မြှောက်ကြသည်။ [၂၇]
- ဇေယာရသ် လာရောက်သူများကို ဧည့်ခံခြင်း။ ။ယူဖရေးတီးမြစ်တလျှောက် ခြေဗလာဖြင့် မြိုခံသားများသည် "မိုကီဘ်" သိုမဟုတ် မိုဇွီးဖ် ဟုခေါ်သော အရ်ဘအီးန်
လမ်းလျှောက်သည့် ကာလအတွင်း လူအများ အနားယူနိုင်စေရန် ရွက်ဖျင်တဲကြီးများ ဆောက်ကာ ဇေယာရသ် ပြုလုပ် လာရောက်ကညသူများအတွက် ခင်းကျင်း နေရာချထားပြီး ဇေယာရသ် လာရောက်သူများကို ကျွေးမွေးကြသည်။ [၂၈] ဘာသာတရား ကိုင်းရှိင်းေသာ များသော မိုကီဘ်များကို ပြလုပ်ကြသည်။ ထိုနောက် ဇေယာရသ် ပြုလုပ်သူများကို အခဲ့ ပြုစုကြသည်။ ယင်းမှာလည်း အစိုးရထံမှ အကူအညီဖြင့် ပြုလုပ်ကြသည် မဟုတ်ပဲ မိမိတို တက်နိုင်သလောက် အလုပ်ကျွေးပြုခြင်းမျိုး ဖြစ်ပေသည်။ [၂၉]
ပိုမို လေ့လာဖတ်ရှုရန်
အရ်ဘအီးနွလ် ဟိုစိုင်းနီယဟ် စာအုပ်သည် မီရ်ဇာ မိုဟမ္မဒ် အရ်ဘာဘ် ကွမ်မီး ( ဟီဂျရီ ၁၃၄၁ ၌မွေးဖွား) ၏ ဖွာစီ ဘာသာစကားဖြင့် ရေးသားထားပြီး ဟီဂျရီ ၁၃၂၈ ခုနှစ်၌ ထုပ်ဝေခဲ့သည်။ [၃၀] ၎င်းသည် ဤစာအုပ်တွင် ဦးစွာ အချို အဇာဒါရီ များ၌ ဖီကဟ် ဥပဒေများကို မလိုက်နာခြင်း နှင့် ပြောင်းလည်းသွားသောရေးသားကောက်နုတ်မှုများ ဥပမာ ကာစင်မ်၏ မင်္ဂလာဆောင်ကဲ့သိုသော ဝမ်းနည်းပူဆွေးမှု စသည်တိုကို ဝေဖန်ေပြာဆိုထားသည်။ ထိုနောက် အ မိုဟရမ် လနှင့်ပတ်သက်သော ဟဒီးစ်လေးဆယ် ၊ အာရှူရာ၏ ဖြစ်ရပ် ၊ အေမာမ်ဟိုစိုင်းန် (အစ) နှင့် ကရ်ဘလာ ရှိဟဒါများ အကြောင်းကို ဖော်ပြထားသည်။ [၃၁] စရ် ရေ အာဂါဇ် ခြောက်အုပ်တွဲစာအုပ် - အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း နှင့်ပတ်သက်ပြီး အဓိက ပြုလုပ်ရမည့် အရာငါးခုကို တင်ပြထားသော အီရာန်အစ္စလာမ္မစ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အဓိပတိခေါင်းဆောင် ဆိုင်ယိဒ် အလီ ခါနမနအီး ၏ မိန့်ခွန်းပြောစကားများ ပါ၀င်ပေသည်။ ၎င်းတိုမှာ စည်းလုံးညီညွှတ်ခြင်း ၊ ကရ်ဘလာဖြစ်စဉ်အား ရှင်သန်အောင်ပြုလုပ်ခြင်း ၊
အမှားကို ဆန့်ကျင်ခြင်း ၊ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်း၏ဖြစ်စဉ် နှင့် စံပြဖြစ်အောင် ပြုမူတည်ဆောက်ခြင်း တိုဖြစ်သည်။ [၃၂] ဤအကြောင်းအရာ တစ်ခုချင်းစီအား ဆိာင်ယိဒ် မျာဟမ္မဒ် ဆွာဒီကီ အာရ်မာန် မှ အတွဲတစ်တွဲတွင် စုစည်းထားပြီး ရှဂီးဒ် ကာဇွင်မ်မီး ပုံနှိပ်တိုက် မှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ [၃၃]
၀လ္လာဟ် والله متم نوره - အလ်ဟိုစိုင်းန် (အစ) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဂရက်၏ အစည်းအဝေးများ နှင့် အထူးအစည်းအဝေးများ ၊ ကွမ်း၊ ဂျမ်ကရာန် ပုံနှိပ်တိုက် ၊ အီရာန်နှစ်၁၃၉၅ ။
ဟိုဒါဒ် အာဒီလ် ၊ ဂိုလာမ် အလီ ၊ အရ်ဘအီးန် လမ်းလျှောက်ခြင်းမှ အစီရင်ခံစာများ၊ သီဟီရာန် ၊ အိစ်လာမ့် ယာဉ်ကျေးမှု ပုံနှိပ်တိုက် ၊ တတိယမြောက် ထုပ်ဝေမှု ၊ အီရာန်နှစ် ၁၃၉၇ ။ [၃၄]