အမျိုးသမီးများအလှပြင်ခြင်း

ဤဆောင်းပါးသည် တရားတော်နှင့် စပ်ဆိုင်သည့်အကြောင်းကိစ္စကို ဖေါ်ညွှန်းထားသည်ဖြစ်ပြီး ဘာသာရေးဆိုင်ရာကျင့်ကြံအားထုတ်မှုများအတွက် စံသတ်မှတ်ချက်တစ်ခုမဟုတ်ပါ။ ဘာသာရေး ဆိုင်ရာကျင့်ကြံအားထုတ်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ အခြားရင်းမြစ်များကိုလေ့လာစေလိုပါသည်။

အမျိုးသမီးများအလှပြင်ခြင်း (အာရဘီ - زينة المرأة) ဆိုသည်မှာ -မျက်နှာ၊ဆံပင်နှင့်လက်သည်းခြေသည်း များကို ဖြီးလိမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရားတော်နှင့်သက်ဆိုင် သောဥပဒေသများလာရှိထားပြီးဖြစ်ပါသည်။ အမျိုးသမီးများဖြီးလိမ်း၍အလှပြင်ခွင့်ရှိပါသည်။သို့သော် မိမိတို့၏ လင်ယောက်ျားများအတွက်သာဖြစ်ရမည်။ လင်ယောက်ျားများမှ အလှပြင်ဖြီးလိမ်းပါဟု တောင်းဆိုခဲ့မည်ဆိုပါကဖြီးလိမ်းရန် ဝါဂျိဘ်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ဘက်မှ တောင်းဆိုမှမရှိခဲ့ပါလျှင် မွစ်သဟဘ်ဖြစ်ပေသည်။အဲဟ်ရာမ်ဝတ်ဆင်ထားချိန်နှင့် လင်ယောက်ျားသေဆုံးသွားသည့်အတွက် အိဒ်ဒသ်-သေ-ဝဖါးသ် ပြုလုပ်နေစဥ်ကာလ၌ အမျိုး သမီးများဖြီးလိမ်းအလှပြင်ခြင်းသည် ဂျာအိဇ်မဟုတ်(အခွင့်မရှိ)ပါ။ ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများသည် အမျိုးသမီးများဖြီးလိမ်း၍အလှပြင်ထားသည့်အခါ သူစိမ်း အမျိုးသားတို့၏ရှေ့တွင် မိမိတို့၏အလှကို ဖုံးအုပ်ရန် ဝါဂျိဘ်ဖြစ်သည်ဟု ဖေါ်ပြထား လေသည်။ထိုအတိုင်းပင် ဖြီးလိမ်းအလှပြင်ပေးမှုအပေါ်အခကြေးငွေရယူခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး အကယ်၍ ဟလာလ် လုပ်ရပ်အတွက်အလှပြင်ပေးပြီး အခကြေးငွေရယူခြင်းသည် ဂျာအီဇ်ဖြစ်သည်။ နမားဇ် ဖတ်ချိန်တွင် ဖြီးလိမ်းအလှင်ပြင်ထားသည်များကို ဖုံးအုပ်ဖို့ရန်မလိုအပ်ပါ။ သို့သော်ငြားလည်း အချို့သော ဓမ္မသတ်ပညာရှင်တို့၏ ဖတ်သဝါများတွင် ဖုံးအုပ်ခြင်းသည် မွစ်သဟဘ်ဖြစ်ကြောင်း ဖေါ်ပြထားပါသည်။

အဓိပ္ပါယ် နှင့် အရိုက်အရာ

အလှပြင်ခြင်းဆိုသည်မှာ - အလှပြင်သည့်ပစ္စည်းများဖြင့် မျက်နှာတွင်လိမ်းခြင်း(သို့) ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ပိုနေသော အမွှေးအမြှင်များကို ဖယ်ရှားခြင်း(သို့) ဆံပင်ကောက်ခြင်း၊ ဆံပင်အလှဆင်ခြင်း(သို့) ခြေသည်းလက်သည်းများကို ပြုပြင်အလှဖန်တီးခြင်းတို့ဖြစ်ပေသည်။ အလှပြင်ခြင်းကို ဓမ္မသတ်ကျမ်းများတွင် زینة (ဇီနသ်)ဟု သုံးနှုံးထားပြီး ထိုဝေါဟာရသည် အလှပြင်ဆင်ခြင်းလုပ်ဆောင်ချက်တိုင်းကို အဓိပ္ပါယ်ဖေါ်ဆောင်ပေးသည်။ မည်သည့်အလှပြင်ခြင်းမျိုးပင်ဖြစ်ပါစေ ထိုဝေါဟာရက အဓိပ္ပါယ်ဖေါ်ဆောင်ပေးသည်။ အဘီဓါန်ကျမ်းများတွင် زینة ဆိုသည်မှာ အလှပြင်ဆင်သည့် ပစ္စည်းတိုင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ရေဝါယသ်တော်များတွင် အမျိုးသမီးများအလှပြင်ပါဟု မှာကြားထားလေသည်။ ဥပမာအနေဖြင့် အေမာမ်ဘာကိရ်(အ.စ)ထံမှ ရေဝါယသ်တစ်ခုကို တင်ပြလိုပါသည်။ မိန့်တော်မူထားသည်မှာ - အမျိုးသမီးများ အနေဖြင့် မိမိတို့၏လက်များကို ဒန်းဆိုးခြင်းမပြုပဲနေခြင်းသည် မသင့်လျှော်ပါဟု ဖြစ်သည်။ အခြားသောရေဝါယသ်တစ်ခုတွင် ဖေါ်ပြထားသည်မှာ - မွန်မြတ်သောအမျိုးသမီးတို့၏ အသွင်အပြင်များအတွင်းမှတစ်ခုသည် မိမိတို့၏ လင်ယောက်ျားများအတွက် အလှပြင်ခြင်းနှင့် မိမိတို့၏ အလှတရားများကို သူစိမ်းအမျိုးသားတို့ထံမှ ဖုံးအုပ်ခြင်းပင်ဖြစ်၏။ ဓမ္မသတ်ကျမ်းတို့တွင် ဥပမာ- နေကာဟ် ၊ဟဂျ် ၊ နမားဇ် စသဖြင့် အခန်းဂဏ္ဍများတွင်လည်းကောင်း မကာစဘ်-ဘေ-မိုဟရ်ရမာ ကျမ်း၏ သဒ်လီးစ်-စေ-မာရှေတွာ အခန်း၌ အမျိုးသမီးတို့၏ အလှပြင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး တင်ပြထားပါသည်။

အလှပြင်ခြင်းနှင်းဖြီးလိမ်းပုံအမျိုးမျိုး

ရှီအာဓမ္မသတ်ကျမ်းများတွင် စွရ်မာဆိုးခြင်၊ မျက်ခုံးမွှေးများပေါ်ဒန်းဆိုးခြင်း ၊ ဆံတုတပ်ခြင်း ၊ တက်တူးထိုးခြင်၊ အဝတ်အရောင် ၊ရေမွှေးစွတ်ခြင်း နှင့် မျက်နှာကို လှပစေမည့်အရာအားလုံးကို زینت (ဇီနသ်)ဟုသတ်မှတ်ထားပါသည်။ သို့သော် ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများအကြား အချို့သောအကြောင်းအရာများဖြစ်ကြသည့် ဆံတုတပ်ခြင်း၊ အရောင်ပါသောအဝတ်အစားဝတ်ခြင်း စသည်တို့သည် အလှပြင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီးအကွဲအလွဲရှိပါသည်။ ဟီဂျရီသက္ကရာဇ် ၁၃ ရာစု ခုနှစ်ခန့်တွင် ဆွာဟေဘေဂျဝါဟီရ် ဟုကျော်ကြားသည့် ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးက “ အရာတစ်ခုအလှပြင်ခြင်းဆိုသည်မှာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက မည်သိုမည်ပုံသည် အလှပြင်ဆင်ခြင်းဟူ၍ သတ်မှတ်ထားသော အရာများသာလျှင်ဖြစ်ပေသည်ဟုပြောကြားခဲ့ပြီး မိမိ၏အမြင်တွင် အရောင်ပါသောအဝတ်အစားဝတ်ဆင်ခြင်းသည် အလှပြင်ခြင်းမဟုတ်ကြောင်းတင်ပြခဲ့လေသည်။ထိုအတိုင်းပင် ဟီဂျရီခုနှစ် ၁၃၃၇ တွင် ဆုံးပါးသွားခဲ့သော ဆွာဟေဘေအုရ်ဝါ ဟုကျော်ကြားသည့် ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးမှလည်း လှပခြင်းမလှပခြင်းဆိုသည်ကို လူပုဂ္ဂိုလ် ၊ နေထိုင်ရာ နေရာဒေသ နှင့် အချိန်ကာလများအပေါ်မူတည်၍ ယူဆမှုအမျိုးမျိုးနှင့်သာသက်ဆိုင်သည်ဟု ပြောဆိုထားပါလေသည်။ မရ်ဂျာယေသက္ကလီးဒ် တစ်ပါးဖြစ်သည့် ဆယိဒ်အလီခါမေနာအီ၏ ဖတ်သဝါတွင်လည်း လှခြင်းမလှခြင်းများ (ဥပမာ မျက်ခုံးပေါ်တက်တူးထိုးခြင်း) သည် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းပတ်ဝန်းကျင်နှင့်သာ သက်ဆိုင်သောအကြောင်းအရာဖြစ်သည်ဟုဖေါ်ပြထားပါသည်။

ဓမ္မသတ်အမိန့်

Sormedan

စူရာ-ယေ-အဲအ်ရားဖ် အာယသ်တော် ၃၂ အရ ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများသည် အလှပြင်ခြင်းကိုယ်၌အား ဂျာအိဇ် အဖြစ်သတ်မှတ်ထားရှိသော်လည်း အလှပြင်ခြင်းကို (၃) မျိုးခွဲထားပေသည်။ ဝါဂျီဘ် ၊ မွစ်သဟဘ် ၊ ဟရာမ်ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

ဝါဂျီဘ် ဖြစ်သော ဖြီးလိမ်းခြင်းနှင့်အလှပြင်ခြင်း

ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးတို့သည် အမျိုးသမီးများ မိမိတို့၏ လင်ယောကျ်ားတို့ဘက်မှ ဖြီးလိမ်းအလှပြင်ရန် တောင်းဆိုလာပါက အလှပြင်ရမည်မှာ လင်ယောက်ျား၏အမိန့်နာခံရမည့်အပေါ်နှင့် ၎င်းသူတို့၏ ရပိုင်ခွင့်ကို ပေးစပ်ရမည်ဆိုသည့်သတ်မှတ်ချက်အပေါ်မူတည်၍ ဝါဂျိဘ်ဖြစ်သည်ဟု သတ်မှတ်ထားကြပေသည်။

မွစ်သဟဘ်ဖြစ်သောဖြီးလိမ်းခြင်းနှင့် အလှပြင်ခြင်း

အမျိုးသမီးတို့သည် မိမိတို့၏လင်ယောက်ျားများဘက်မှ တောင်းဆိုခြင်းမရှိပဲ ၎င်းသူတို့အတွက် အလှပြင်ခြင်းသည် မွစ်သဟဘ်ဖြစ်ကြောင်း ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများမှ ပြောဆိုထားကြလေသည်။ ၎င်းအပြင် သွလားက် ကွာရှင်းပြတ်စဲပြီးနောက် (၃)လ တိုင်တိုင် အိဒ်ဒသ် ဝင်နေစဥ် အတွင်း မိမိ၏လင်ယောကျ်ားစိတ်ပြန်လည်လာပြီး မိသားစုဘဝကို ရှေ့ဆက်စေဖို့ရန်အတွက် အလှပြင်ခြင်းသည်လည်း မွစ်သဟဘ်ဖြစ်သည်ဟု ဖေါ်ပြထားပေသည်။

ဟရာမ်ဖြစ်သော ဖီးလိမ်းခြင်းနှင့်အလှပြင်ခြင်း

ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများ၏ ဓမ္မသတ်ဆုံးဖြတ်ချက်အရ အမျိုးသမီးတို့သည် အဲဟ်ရာမ်ဝတ်ထားစဥ်ကာလနှင့် လင်ယောကျ်ားသေဆုံးပြီး အိဒ်ဒသ် ဝင်နေစဥ်ကာလအတွင်း အလှပြင်ခြင်းသည် ဂျာအိဇ်မဟုတ်ပါ။ ရှေးခ်မိုဖီးဒ် (ကွယ်လွန်သည့်နှစ် ဟီဂျရီ ၄၁၃) ဆွာဟေဘေဂျဝါဟီရ် (ကွယ်လွန်သည့်နှစ်ဟီဂျရီ ၁၂၆၆ ) အစရှိသည့် ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများမှလည်း အမျိုးသမီးများ သူစိမ်းအမျိုးသားတို့အား ဆွဲဆောင်ရန်အတွက် အလှပြင်ခြင်းကို ဟရာမ် ဟုသတ်မှတ်ထားကြလေသည်။ ၎င်း အပြင် လက်ထပ်မင်္ဂလာပြုရန်လာရောက်တောင်းရမ်းသည့်အခါတွင် ချို့ယွင်းချက်များကို အလှပြင်၍ ဖုံးအုပ်ထားခြင်း (သဒ်လီးစ်) ပြုလုပ်ခြင်းသည် ရှီအာဓမ္မတ်ပညာရှင်ကြီးများ၏ ကျော်ကြားသော ဓမ္မသတ်ဆုံးဖြတ်ချက်အရဟရာမ်ဖြစ်ပေသည်။

သာမန်(အနည်းငယ်မျှ)ဖြီးလိမ်းအလှပြင်ခြင်း

အာယသုလ္လာဟ်နာစေရ်မကာရင်မ်ရှေရာဇီဖှသ်ဝါအရ မျက်နှာနှင့် လက်(လက်ကောက်ဝတ်မှလက်ချောင်းလေးများထိ)ကို သာမန်(အနည်းငယ်မျှသာ)ဖြီးလိမ်းရာတွင် အကယ်၍ ဆိုးကျိုးမဖြစ်ပေါ်စေပါက ဂျာအိဇ်(လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်)ဖြစ်သည်။ သို့သော် အာယသုလ္လာဟ် ဆယိဒ်အလီခါမေနာအီ၏ဖှသ်ဝါအရ ထိုသာမန်မပြောပလောက်သော ဖြီးလိမ်းခြင်းသည်လည်း အကယ်၍ လူအသိုင်းအဝိုင်းမှ ထိုသို့ပြုခြင်းကို အလှပြင်ခြင်းဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြမည်ဆိုပါက သူစိမ်းအမျိုးသားများရှေ့တွင် ထိုသို့သောဖြီးလိမ်းထားမှုကို ဖုံးကွယ်ထားရမည်မှာဝါဂျီဘ်ဖြစ်သည်။အာယသုလ္လာဟ်ဂျာအ်ဖရ် စွဘ်ဟာနီမှလည်း ထိုသို့ဖြီးလိမ်းမှုသည် အလှပြင်ခြင်းဟု သတ်မှတ်ခြင်းခံရမည်ဆိုပါက (သူစိမ်းအမျိုးသားတို့၏ရှေ့တွင် ထိုသို့အလှပြင်မှုအား ဖုံးကွယ်ထားရပေမည် ဟု ဖေါ်ပြထားသည်။ထိုအတိုင်းပင် အာယသုလ္လာဟ် ဆွာဒိက်ရူဟာနီမှလည်း အနည်းငယ်မျှသာ ဖြီးလိမ်းခြင်းသည် အကယ်၍ သူစိမ်းအမျိုးသားတို့အား စွဲဆောင်မှုပြုဖွယ်ရာ ဖြစ်နေပါက ဂျာအိဇ်မဟုတ်ကြောင်း ရေးသားထားသည်။ မရ်ဂျာအ်-ယေ-သက္ကလီးဒ်များဖြစ်ကြသော အာယသုလ္လာဟ် ဆယီဒ် အလီ စိစ်သာနီ ၊ အာယသုလ္လာဟ် ဆယီဒ်အဘူလ်ကာစင်ခူအီ နှင့် အာယသုလ္လာဟ် မိရ်ဇာဂျဝါးဒ် သဗ်ရေဇီ တို့ကလည်း သူစိမ်းအမျိုးသားတို့ရှေ့တွင် အလှပြင်ဖြီးလိမ်းထားမှုများကို ဖုံးအုပ်ရမည်မှာ ဝါဂျီဘ်ဖြစ်သည် မည်မျှပင် အနည်းငယ်မျှသာ ဖြီးလိမ်းထားပါစေ ။ဟု ဆိုထားကြသည်။

ဖြီးလိမ်းအလှပြင်ခြင်းနှင့် ဆက်လျှက်ရှိသော ဥပဒေသများ

ပုံစံငယ်ဖန်တီးရာတွင် အမှားပြနေသည် -

Gabe arayesh

၎င်းအကြောင်းအရာနှင့် ဆက်နွယ်လျှက်ရှိသော ဥပဒေသများမှာ -

အခကြေးငွေဖြင့် အလှပြင်ဖြီးလိမ်းပေးခြင်း

အလှပြင်ပေးမှုအပေါ် အခကြေးငွေယူခြင်းသည် အကယ်၍ ဟလာလ်လုပ်ရပ်( အမျိုးသမီးကို သူမယောက်ျားအတွက် ဖြီးလိမ်းအလှပြင်ပေးခြင်း) အတွက်ဖြစ်ပါက ဂျာအိဇ် ဖြစ်သည်။(လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်) ။အာယသုလ္လာဟ်ဆယိဒ်အလီခါမေနာအီ၏ဖှသ်ဝါအရ အမျိုးသမီးတစ်ဦးအား ဟရာမ်ကိစ္စအတွက် ကူညီအလှပြင်ဖြီးလိမ်းပေးခြင်း(ဥပမာ- သူစိမ်းအမျိုးသားများကို ပြသရန် ဖြီးလိမ်းပေးခြင်း)သည် ဂျာအီဇ် မဟုတ်ပါ။ ထိုအာယသုလ္လာဟ်၏အမြင်တွင် လမ်းမှားရောက်နေသော အုပ်စုဝင်တို့၏ ဆံပင်ပုံအတိုင်း ဆံပင်အလှပြင်ခြင်းသည်လည်း ဂျာအီဇ်မဟုတ်သလို ထိုသို့ပြုလုပ်ပေးကာ အခကြေးငွေရယူခြင်းသည်လည်း ဂျာအိဇ်မဟုတ်ပါ။

အလှပြင်ဖြီးလိမ်း၍ ဝဇူပြုလုပ်ခြင်းနှင့် နမားဇ်ဖတ်ခြင်း

မရ်ဂျာ-ယေ-သက္ကလီးဒ်တို့၏ ဖှသ်ဝါအရ အလှပြင်ရာတွင် အသုံးပြုလိမ်းခြယ်သည့်အရာသည် အဆီနှင့် ဝဇူမပြုနိုင်သည့်အရာများဖြစ်ပါက ဝဇူမပြုမီ ထိုအရာများကို ဖယ်ရှားရပေမည်။ အရောင်သာရှိပြီး အဆီမဟုတ်သော အလှပြင်သည့်ပစ္စည်းမျာ(သို့) အရေပြားအောက်၌ ရောက်သွားသော အရာများသည် ဝဇူအတွက်အတားအဆီးမဟုတ်သလို ထိုအရာများကို မဖယ်ရှားပဲ ဝဇူပြုနိုင်သည်။ ဝဇူသည်လည်း ပိုင်၏။ နမားဇ်ဖတ်ချိန်တွင် မျက်နှာ၌ လိမ်းခြယ်ထားမှုမျာ၊ လက်ဝတ်ရတနာများ နှင့် ဆံတုများ ကို (သူစိမ်းယောကျ်ားများမမြင်နိုင်ပါက)ဖုံးအုပ်ရန် မလိုသည့်အပြင် အမျိုးသမီးများအတွက် နမားဇ်ဖတ်ချိန်တွင် လက်ဝတ်ရတနာများဝတ်ဆင်ခြင်းနှင့် ဒန်းဆိုးထားခြင်းတို့သည် မွစ်သဟဘ်ဖြစ်သည်။

အခြားသူများအား ဖြီးလိမ်းအလှခြယ်ထားမှုများကို ပြသခြင်း

وَلَایُبدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلّا... (မိမိတို့၏ အလှများကို ပေါ်လွင်အောင် မပြုကြလေကုန်...စူရာနူးရ်-၃၁) ဟူသော အာယသ်တော်သည် အိဘ်ဒါအူလ်ဇီနသ် ဟူ၍ ကျော်ကြားပေသည်။ ၎င်းတွင် အမျိုးသမီးများ မိမိတို့၏အလှတရားများကို သူစိမ်းအမျိုးသားတို့အား ဖေါ်ပြခြင်းမပြုရန်တားမြစ်ထားလေသည်။ ထို့ကြောင့် ရှီအာဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများသည် ထိုအာယသ်တော်ကို သက်သေထားပြုကာ အမျိုးသမီးတို့အဖို့ မိမိတို့၏ အလှပြင်မှုများနှင့် ဖြီးလိမ်းမှုများကို သူစိမ်းယောကျ်ားတို့ရှေ့တွင် ဖုံးအုပ်ထားရန် ဝါဂျီဘ်ဖြစ်သည်ဟု ဖှသ်ဝါ ထုတ်ပြန်ထားကြလေသည်။ ဓမ္မသတ်ကျမ်းများ၌လည်း သူစိမ်းအမျိုးသားတို့ရှေ့တွင် မိမိတို့၏ အလှတရားများအား ဖေါ်ပြခြင်းကို تَبَرُّج ဟူသောဝေါဟာရဖြင့် ပြောဆိုထားလေသည်။ ထိုအတိုင်းပင် ရေဝါယသ်တော်များ၌လည်း အမျိုးသမီးများမှ မိမိတို့၏အလှတရားများကို သူစိမ်းအမျိုးသားတို့ရှေ့တွင် ဖေါ်ပြခြင်းအား ရှုံ့ချထားပေသည်။ သဲဟ်ဇီးဘုလ်အဲဟ်ကာမ်ကျမ်းမှ ရေဝါယသ်တစ်ခုတွင် အမျိုးသမီးများသက်သေထွက်ဆိုနိုင်သော ပညက်ချက်များအတွင်းမှ တစ်ခုသည် မိမိတို့၏အလှတရားများကို မဖေါ်ပြခြင်းနှင့် အမျိုးသားတို့ရှိသောနေရာတွင် မိမိကိုယ်မိမိဖေါ်ပြမှုမပြုခြင်း(تبرج) ဖြစ်သည်။