လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ် လေးဦး

လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ် လေးဦး ဆိုသည်မှာ ၊ အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ) ခဏတာ ကွယ်ပျောက်နေသည့် အချိန်ကာလ၌ လူထု နှင့် အေမာမ် အကြား အဆက်အသွယ် ပြုလုပ်ပေးဖို့ရန် အတွက် ခန့်အပ်ထားသည့် အေမာမ်၏ အထူးကိုယ်စားလှယ် လေးဦးအား ဆိုလိုသည်။ ‌၎င်းတို့မှာ ၊ အွစ်မားန် ဗင်န် စအီးဒ် ၊ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွစ်မားန် ၊ ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူဟ် နှင့် အလီ ဗင်န် မုဟမ္မဒ် စမရီ တို့ ဖြစ်ကြသည်။ လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ် လေးဦး သည် အေမာမ် (အစ) များ၏ ဝါရင့်ပြီး ယုံကြည်ရသော အဆ်ွဟာဘ်များ အနက်မှ ဖြစ်ကြပြီး တစ်ဦးပြီးတစ်ဦး အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) နှင့် ယခက်ကိုယ်စားလှယ်၏ မိတ်ဆက်ပေးမှုဖြင့် သိရှိခဲ့ရသည်။ ထိုကိုယ်စားလှယ် လေးဦးသည် နှစ်ပေါင်း ၇၀ တိုင်၊ အေမာမ်၏ လက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဝေးလံခေါင်သီသော အစ္စလာမ့်မြို့ကြီးများတွင် ကိုယ်စားလှယ်များ ထားခြင်းနှင့်အတူ ရှီအာများ၏ တောင်းဆိုချက်များ နှင့် အမူခွန်းများကို အေမာမ်တို့ထံသို့ ပေးပို့ခဲ့ကြသည်။ ထိုသီးခြား ကိုယ်စားလှယ်တော်များ၏ အခြားတာဝန် တစ်ခုမှာ ၊ အေမာမ်မဟ်ဒီ(အစ) နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ဒွဟသံသယများကို ဖယ်ရှား ရှင်းလင်းရန် နှင့် အေမာမ်၏ နေထိုင်ရာနေရာ နှင့် ၎င်း၏ ဝိသေသလက္ခဏာများကို ဖုံးကွယ်ထားရန် ဖြစ်သည်။

အထူးကိုယ်စားပြုခြင်း

“အထူးကိုယ်စားပြုခြင်း” ဟူသော ဝေါဟာရသည် အေမာမ် နှင့် လူထု အကြား တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်ဖို့ရန် မဖြစ်နိုင်သည့် အခြေအနေ၌ အေမာမ် နှင့် လူထု အကြား အဆက်အသွယ် ပြုလုပ်ပေးဖို့ရန် အေမာမ်(အစ) ဘက်မှ ခန့်အပ်ထားသည့် ကိုယ်စားလှယ်များကို ဆိုလိုသည်။ ထိာသို့အခြေအနေ၌ ၊ အေမာမ်သည် အထူးပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးကို မိမိ၏ ကိုယ်စားလှယ် အဖြစ် ခန့်အပ်ကာ ၎င်းတို့အနက်မှ ပထမဦးဆုံး ကိုယ်စားလှယ်ကို မိမိကိုယ်တိုင် လူသားများအား မိတ်ဆက်ပေးရပြီး နောက်ပိုင်း လာရှိမည့် ကိုယ်စားလှယ် အသစ်ကို ယခင် ကိုယ်စားလှယ် အဟောင်းမှ မိတ်ဆက်ပေးပေသည်။ (1)

ကိုယ်စားလှယ်များ နှင့် ကိုယ်စားပြုသည့် သက်တမ်း

အေမာန်ဇမာန်(အဂျ) ၏ အထူးကိုယ်စားလှယ်များ၏ ကြိုးစားအားထုပ်မှု နှင့် လှုပ်ရှားမှုများသည် ဟီဂျရီ ၂၆၀ မှ ၃၂၉ အထိ (နှစ်ပေါင်း ၇၀ နီးပါး) ဖြစ်ပြီး အေမာမ်၏ ခဏတာကွယ်ပျောက်မှု အချိန်၌ စတင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်များ၌ ၊ ရှီအာများ အနက်မှ လူလေးဦး ၊ အချို့မှာ ဆယ်ပါး‌ေမြာက် အေမာမ် နှင့် ၁၁ ပါးမြောက် အေမာမ်တို့၏ အဆ်ွဟာဘ် နောက်လိုက်သားများ ဖြစ်ကြပြီး လူအများ သိကျွမ်းကြသည့် သူများ ဖြစ်ကြပြီး အေမာန်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ကိုယ်စားပြု နှင့် လက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ကို ထန်းဆောင်ကာ အေမာန် နှင့် လူထုအကြား အဆက်အသွယ် ပြုလုပ်ပေးပေသည်။ ဤနှစ်များအတွင်း၊ အစ္စလာမ့်မြို့များနှင့် နယ်မြေများတွင် ဤလူလေးဦးကို ကိုယ်စားပြုသော အခြားကိုယ်စားလှယ်များလည်း ရှိခဲ့သည်။ (2) အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ် အွန်ရို (ဟီဂျရီ ၂၆၇ မတျုင်မီ ကွယ်လွန်) သည် အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ပထမဦးဆုံး ကိုယ်စားလှယ်တော် ဖြစ်သည်။ ရေဝါယသ်၌ လာရှိထားသည်မှာ ၊ အေမာမ်အစ်ကရီ(အစ) သည် မိမိ၏ သားဖြစ်သူ အေမာန်မဟ်ဒီ(အဂျ) အား မိမိ၏ အဆ်ွဟာဘ်များ အနက်မှ အယောက်လေးဆယ်ကို ပြသခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အား မိန့်တော်မူသည်မှာ ၊ ၁၂ပါး‌မြောက် အေမာမ် ကွယ်ပျောက်နေသည့် ကာလတစ်လျှောက်လုံး ၊ အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ် အွမ်ရို မှ နာခံလိုက်နာကြလေကုန်။ (3) ထို့အပြင် ၊ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) သည် ကွမ်းမြို့သားများ နှင့် တွေ့ဆုံရာ၌ ၊ အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ်သည် မိမိ၏ ကိုယ်စားပြု ဖြစ်ကြောင်းကို ဖော်ပြသွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အား အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ်ထံ အပ်နှင်းခဲ့သည်။ (4) အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ် သည် နောက်ဆုံးအချိန်အထိ (ခြောက်နှစ်နီးပါး) အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ် အမ်ရို (ဟီဂျရီ ၃၀၅ ကွယ်လွန်) သည် ၊ ပထမ ကိုယ်စားလှယ် ပြီးနောက်၊ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ဒုတိယမြောက် ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်သည်။ ပထမကိုယ်စားလှယ် ဆုံးပါးသွားသည့်အခါ၊ အေမာန်ဇမာန်(အဂျ) သည် ၎င်း၏ သားဖြစ်သူ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွစ်မာန် ဗင်န် စအီးဒ် အမ်ရို ထံ စာတစ်စောင် ရေးသားခဲ့ပြီး ၎င်းအား မိမိ၏ ကိုယ်စားလှယ် အဖြသ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ (5) ‌ထိုမတိုင်မီအရင် ၊ အေမာန်အစ်ကရီ(အစ) သည် မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွသ်မာန်ကို အေမာမ်ဇမာန်(အစ) ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။ (6) မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွသ်မာန်သည် နှစ်ပေါင်းလေးဆယ် နီးပါး အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ (7) ဟစန် ဗင်န် ရူးဟ် နောင်ဘခ်သီး (ဟီဂျရီ ၃၂၆ ကွယ်လွန်) သည် ၊ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ တတိယမြောက် ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွသ်မာန် နှင့် ဘဂ္ဂဒက်ရှိ ၎င်း၏ဆွေမျိုးများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွသ်မာန်သည် ၎င်းဘဝ၏ နောက်ဆုံးနေ့ရက်များတွင် အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ အမိန့်တော်ဖြင့် မိမိ၏ ကိုယ်စားလှယ်တော်ကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။ (8) ၎င်းသည် အစပိုင်းတွင်၊ အဗ္ဗာစီ အုပ်ချုပ်မှုတွင် အထူးရာထူးနှင့် လေးစားမှု ရှိခဲဘသည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာကာ ၎င်းသည် လျှို့ဝှက်ဘဝဖြင့် ခဏတာနေထိုင်ပြီးနောက် ငါးနှစ်ကြာ ထောင်ချခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ (9) ၎င်းသည် ၂၁ နှစ် နီးပါး အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ စမရီအား ပေးပို့သည့် အေမာမ်ဇာန်(အဂျ) ၏ ကမ္ပည်းစာ အရှင်မြတ်သည် အသင်ဆုံးပါးခြင်း နှင့်အတူ အသင့၏ ညီအကိုမောင်နှမများကို ကောင်းချီးပေးတော်မူပေမည်။ အသင်သည် ခြောက်ရက်အတွင်း ဆုံးပါးပေမည်။ ထို့ကြောင့် အသင့် အလုပ်များကို အဆုံးသက်ပါလေ။ မည်သူကိုမှ မိမိ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် မခန့်အပ်ပါနှင့်၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်၊ ယခုအခါ ဒတိယကွယ်ပျောက်မှု စတင် တော့မည် ဖြစ်သည်။ အရှင်မြတ် ခွင့်ပြုချက် မရှိငရွေ့ ကွယ်ပျောက်နေမည် ဖြစ်သည်။ လူသားမျာယ၏ နှလုံးသားများ မာကြောလာပြီး ကမ္ဘာလောကကြီးသည် မတရားမှုများဖြင့် ပြည့်သွားပေမည်။ ထို့နောက် တစ်ဦးတစ်ယောက်သည် ရှီအာများထံ ရောက်လာပြီး ကျွန်ုပ်အား တေဠ့ခဲဘသည် ဟူ၍ ကြွေးကြော်ပေမည်။ ဂရုပြုပါလေ၊ စိုဖီယားန်များ၏ တော်လှန်ရေး မတိုင်မီ နှင့် ကောင်ယကင်မှ အသံမလာမီ မည်သူမဆို ကျွန်ုပ်အား တွေ့မြင်ခဲ့သည်ဟု ကြွေးကြော်ပါက ၊ ၎င်းသည် လူလိမ်သာ ဖြစ်သည်။ သာရီးခေ ဘာယေဂါနီ ၊ ဆူဒူက် ၊ ကမာလုလ်ဒီးန် ဝါ သမာမုလ် နိအ်မဟ်၊ ဟီဂျရီ ၁၃၉၅ ၊ အတွဲ ၂၊ စာမျက်နှာ ၅၁၆။

အလီ ဗင်န် မုဟမ္မဒ် စမရီ (ဟီဂျရီ ၃၂၉ ကွယ်လွန်) သည် အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ လေးယောက်မြောက် ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်ပြီး သုံးနှစ်တိုင် (ဟီဂျရီ ၃၂၆ - ၃၂၉) ကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ စမရီ ကိာယ်စားလှယ် တာဝန် ထမ်းဆောင်သည့် ကာလ၌ တင်းကျပ်သော အုပ်စိုးရှင် နှင့် ချုပ်ခြယ်သော အုပ်ချုပ်မှုတို့ ရှိနေသည့် အတွက်ကြောင့် ၎င်းတို့သည် စမရီ၏ လှုပ်ရှားမှု နှင့် ကြိုးပန်းမှုများကို မပြန့်ပွားသွားအောင် ထိန်းချုပ်ထားပေသည်။ (10) အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ထံမှ အလီ ဗင်န် မုဟမ္မဒ် စမရီ ၎င်းဆုံးပါးမည့် သတင်း ၊ အထူးကိုယ်စားပြုမှုကာလ၏ အဆုံးသတ်မည့် အချိန် နှင့် ရှည်လျားသောကွယ်ပျောက်မှု စတင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ပည်းစာ ထုပ်ပြန်ခြင်း၏ နောက်ဆုံး လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ် ဘဝတွင် အရေးကြီးမားဆုံး ဖြစ်ရပ်များ အနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ (11)

လုပ်ဆောင်ချက်များ နှင့် လှုပ်ရှားမှုများ

အထူးလက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ်များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များ အားလုံးသည်၊ အေမာန်ဇမာတ်(အဂျ)၏ အမိန့်အရ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ (12) ဤလှုပ်ရှားမှုများကို အမျိုးအစားများစွာ ခွဲခြားနိုင်သည်မှာ:

လှုပ်ရှားမှုများကို လျှို့ဝှက်ထားခြင်း

အေမာန်ဟစတ်အစ်ကရီ(အစ) ရှဟာဒသ် ဖြစ်ခြင်း နှင့် အေမာမ်မဟ်ဒီ(အငျ) ကွယ်ပျောက်ခြင်း နှင်အတူ၊ လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ် လေးဦးတို့သည် ရှီအာ များ၏ မေးမြန်းလာသည့် အကြောင်းအရာများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်း ဖြေဆိုဖို့ရန် တစ်ခုတည်းသော ပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်ကြသည်။ အဗ္ဗာစီမင်းများ အုပ်ချုပ်မှုခေတ် ဖြစ်သောကြောင့် သကီယဟ် လှို့ဝှက်စွာ နေထိုင်ခြင်း သည် အထူးသဖြင့် ဒုတိယ၊ တတိယ နှင့် စတုတ္ထ ကိုယ်စားလှယ်များ ခေတ်ကာ၌ ပိုမိုများလာခဲ့ပြီး ဟိုစိာင်းန် ဗင်န် ရူးဟ် ကိုယ်တိုင် သကီယဟ် ဖြင့် နေထိုင်ခဲ့ရသည့် အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်ခဲ့ရသည် ။ (13) (14) ရစူလေဂျအ်ဖရီ ၏အဆိုအရ၊ ထိုသို့ သကီယဟ်ဖြင့် နေထိာင်ရခြင်း၏ နောက်ဆုံးရလဒ်မှာ ၊ ‌ရှီအာ အေမာမီယဟ်များသည် အဗ္ဗာစီ မင်းများ အုပ်ချုပ်သည့်နေရာ (ဘဂ္ဂ်ဒါဒ်မြို့) တွင် မိမိတို့၏ တည်ရှိမှုကိုပင် လှို့ဝှက်ထားခဲ့ပြီး တရားဝင်နှင့် လူသိများသော လူနည်းစု အနေဖြင့် ဘဂ္ဂဒက်ရှိ အဗ္ဗာစီ အုပ်ချုပ်မှုနှင့် သြဇာကြီးမားသော စွန္နီများကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ချမှတ်ထားသည်။ (15)

အုပ်ချုပ်မှု စနစ်များဖြင့် အဆက်အသွယ် ပြုလုပ်ခြင်း

ထိုအချိန်ကာလ၌ ရှီအာအချို့၊ အထူးသဖြင့် အထူးလက်ထောက် ကုိယ်စားလှယ်များ လိုက်နာကျင့်သုံးခဲ့သော အထူးမူဝါဒများ အနက်မှ တစ်ခုမှာ အေမာမ်(အစ) များ၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် အဗ္ဗာစီ အုပ်ချုပ်မှု စနစ်၌ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ၎င်းတို့၏ ဝန်ကြီးဌာန အရိုက်အရာကို တာဝန်ရယူရန်ပင် ဖြစ်သည်။ (16) ဟိုင်စိုင်းန် ဗင်န် ရူးဟ် နောင်ဘခ်သီ သည် မိမိ၏ ကိုယ်စားလှယ် တာဝန် အစပိုင်း၌ ၊ အဗ္ဗာစီ အုပ်ချုပ်မှု စနစ် လက်ထက်တွင် နောင်ဘခ်သီး မိသားစုနှင့် အိဗ်နေ ဖိာရာသ် မိသားစုတို့၏ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် အဗ္ဗာစီ အုပ်ချုပ်မှု စနစ်တွင် သြဇာညောင်းခဲ့ပြီး ရှီအာများကို ထောက်ခံသူဖြစ်ကာ အဗ္ဗာစီ မင်းများ ကိုယ်တိုင်ပင် ၎င်းကို ရိုသေလေးစားခဲ့ကြသည်။ (17) (18)

ဂါလီယာန် (ယုံကြည်မှုလွန်ကဲသူ) များကို တိုက်ခိုက်ခြင်း

ဂိုလုဝ် (ယုံကြည်မှုလွန်ကဲခြင်း) ပြဿနာသည် ကိုယ်စားလှယ်လေးဦးတို့၏ ခေတ်ကာလ၌ အရေးကြီးဆုံး ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အေမာမ်ဟာဒီ (အစ) ၏သား ဂျအ်ဖဲရေကဇ္ဇာဘ် ဟုမှည့်ခေါ်ကြသည့် ဂျအ်ဖဲရ် ကဲ့သို့သော မေမာမ်များ၏ သားသမီးအချို့သည် ဂါလီယာန် (ယုံကြည်မှုလွန်ကဲသူ) များနှင့် အတူရှိခဲ့ပြီး အချို့သော ရှီအာ နိုင်ငံရေးပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဂါလီယာန် (ယုံကြည်မှုလွန်ကဲသူ)များ ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ (19) ကိုယ်စားလှယ် လေးဦးတို့၏ တာဝန်များထဲမှ တစ်ခုမှာ ဤလိမ်ညာသူများ၏ ကြွေးကြော်မှုများကို ဖော်ထုတ်ရန် နှင့် ဤလူများကို ချေမှုန်းခြင်းဖြစ်ပြီး ရှီအာများထံ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ သတင်းစကားကို ပေးပို့ရန် ဖြစ်သည်။ (20) ဥပမာ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် နဆွီးရ် သာ် နုဆ်ွရီယဟ်ဂိုဏ်းကို တည်ထောင်သူ ဖြစ်ပြီး ဂါလီယာန် (ယုံကြည်မှုလွန်ကဲသူ)များ အနက်မှ ဖြစ်ကာ အေမာမ်(အစ) များကို ခဝတ်ကိကွယ်ထိုက်သူ ဟူ၍ လက်ခံထားသည်။ ထို့အပြင် မဟ်ရမ်များနှင့် ထိန်းမြားလက်ထပ်ပိုင်ခွင့် ရှိသည် ဟူ၍ ယုံကြည်ထားကာ ယင်းကို ပြန့်ပွားအောင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အွစ်မာန်သည် ၎င်းအား လအ်နသ် ပို့ကာ ရှုတ်ချပြောဆိုခဲ့သည်။ (21) ရှလ်မဂါနီ ဆိုသူသည် အေမာမ်(အစ) များ၏ ကိုယ်စားလှယ်များ အနက်မှ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူးဟ် လက်ထပ်တွင် ၊ ရာထူးကြီးမားသူ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး နေရာရလိုသည့်စိတ်ကြောင့် မိမိ၏ရာထူးကို အလွဲသုံးစား လုပ်ခဲ့ပြီး ဂါလီယာန် (ယုံကြည်မှုလွန်ကဲသူ)များဘက်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။ ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူးဟ်သည် ၎င်းအား မောင်းထုတ်ခဲ့ပြီး အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ထံမှ ၎င်းအား လအ်နသ် ပို့ထားသည့် ကပမ္ပည်းစာ တစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ (22)

အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ) နှင့်ပတ်သက်၍ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ဒွဟသံသယများကို ဖယ်ရှားခြင်း

ရှီးခ်သူစီး မှ ကောက်နုတ်ဖော်ချက်အရ၊ အိဗ်နေ အဘီ ဂါအင်မ် ကဇ်ဝီနီ နှင့် ရှီအာများအနက်မှ အုပ်စုတစ်စု တို့အကြား အေမာမ်ဟစန်အစ်ကရီ(အစ) ၌ သားသမီး ရှိခြင်း ၊ မရှိခြင်း နှင့် ပတ်သက်ပြီး အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးပြောဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ရှီအာများသည် ဤကိစ္စရပ်ကို အဆုံးသပ်စေရန် အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ထံသို့ စာများ ရေးသား ပို့ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ အေမာမ်ပြန်ဖြေဆိုသည်မှာ “ အရှင်မြတ်သည် ၁၁ပါးမြောက်အေမာမ် နောက်ပိုင်း ၊ ၎င်း၏ သာသနာကို ပျက်စီးအောင် မပြုလုပ်ပေ၊ မိမိနှင့် လူသားများအကြား ဆက်သွယ်မှုကို မဖြတ်တောက်လိုက်ပေ ၊ ကေယာမသ်နေ့အထိ ထိုသို့ဖြစ်လာမည် မဟု‌တ်ကြောင်းကို အလေးပေး မိန့်ဆိုခဲ့သည်။ (23) အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ထံမှ အခြားသော ကမ္ပည်းစာ သည်လည်း ‌‌ေ‌ရဝါယသ်၌ လာရှိထားသည်။ ဂျအ်ဖဲရေကဇ္ဇာဘ်သည် အေမာမ်အစ်ကရီ (အစ) ၏ ဆက်ခံသူ ဖြစ်သည် ဟူ၍ အခိုင်အမာဆိုသောအခါ ဤကမ္ပည်းစာကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) သည် ဤကမ္ပည်းစာ၌ အေမာမ်(အစ) များ၏ အေမာမသ် ၊ ပညာများ နှင့် အပြစ်ကင်းစက်မှုများကို ဖော်ညွှန်းထားခြင်းဖြင့် ၊ ဂျအ်ဖဲရေကဇ္ဇာဘ် သည် ဟလာလ် နှင့် ဟရာမ်ကို မသိခြင်း ၊ အမှန်တရားကို မှားယွင်းမှုမှ မခွဲခြားနိုင်ခြင်း စသည်တို့ နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖော်ပြခဲ့သည်။ အေမာမ်သည် ဤကမ္ပည်းစာ၌ ၎င်းသည် ထိုသို့ ပညတ်ချက်များရှနေပါလျက် မည်ကဲ့သို့ အေမာမသ် ကြွေးကြော်မှုမျိုးကို ပြုလုပ်ရသနည်း ဟယ၍ မေးမြန်းထားသည်။ (24) ၁၁ပါးမြောက် အေမာမ်(အစ) ၏ ကိုယ်စားလှယ်၏ သားဖြစ်သူ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် အိဗ်ရာဟီးမ် မဲဟ်ဇီယား သည် ၊ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ထံမှ ကမ္ပည်းစာကို လက်ခံရရှိပြီးနောက် အေမာမ်နှင့်ပတ်သက်သည့် ဒွိဟသံသယများကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။(25) ထို့အပြင် ၊ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ထံမှ ကမ္ပည်းစာ တစ်စောင် ထုပ်ပြန်ခဲ့ပြီး ထိုကမ္ပည်းစာ၌ ၊ အေမာမ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး သံသယရှိသူများကို မိမိ၏ တည်ရှိမှုအား သက်သေပြုထားပြီး ၊ ဖိက္ကဟ် နှင့်သက်ဆိုင်သည့် အချို့ အကြောင်းအရာများကို ဖြေဆိုထားသည်။ (26)

လက်ထောက်ကိုယ်စားလှယ်များ စည်းရုံးရေးအဖွဲ့

နယ်ပယ်အသီးသီး၏ အရေးကိစ္စများကို စီမံခန့်ခွဲရန်နှင့် အနည်းဆုံး အေမာမ်ကာဇွင်မ်(အစ) လက်ထက်ကတည်းက ရှီအာများနှင့် အေမာမ်များအကြား ဆက်သွယ်ရေးကို ထူထောင်ဖို့ရန်အတွက် လက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးကို ခန့်အပ်ခြင်းသည် သာမာန် ကိစ္စရပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ကွယ်ပျောက်မှု စတင်ပြီးနောက်ပိုင်း ၊ အေမာန်မဟ်ဒီ(အစ) နှင့် လက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ် များအကြား တိုက်ကိုက်ဆက်သွယ်မှု မရှိတော့ပေ။ ရှီအာများ နှင့် ဆက်သွယ်ရေး ရှိဖို့ရန် အတွက် အေမာန်ဘက်မှ ခန့်အပ်သော အထူးလက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ်များ ဖြင့်သာ ဆက်သွယ်ကြပေသည်။ ကိုယ်စားလှယ်များသည် ၎င်းတို့ယူထားသော ပစ္စည်းများကို ဘာသာရေး ရန်ပုံငွေအတွက် ဘဂ္ဂဒက်ရှိ အထူးလက်ထောက်တစ်ဦးထံ နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ပေးပို့ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည်လည်း ရရှိထားသော ဘာသာရေး ရန်ပုံငွေများကို အချို့သောကိစ္စများတွင် အေမာမ်၏ အမိန့်အရ အသုံးပြုကြသည်။ (27) လက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ်များသည် အဟ်ဝါဇ် ၊ စာမေရာ ၊ မဆ်ွရ် ၊ ဟိဂျာဇ် ၊ ယမန်၊ နှင့် အီရာန်မြို့များ ဖြစ်ကြသည့် ခိုရာစာန်၊ ရိန်း နှင့် ကွမ်း မြို့များတွင် ရှိကြပြီး ၎င်းတို့၏ သတင်းအချက်အလက်များသည် အနည်း နှင့် အများ ရေဝါယသ်များတွင် လာရှိထားသည်။ (28)

အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ) ဖုံးကွယ်ထားခြင်း

အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ) နှင့် ၎င်း၏ ဝိသေသ လက္ခဏာများကို ဖုံးကွယ်ထားခြင်းသည် အထူးကိုယ်စားလှယ်များ၏ အခြေခံ တာဝန်များ အနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ သမိုင်း နှင့် ရေဝါယသ် ဆိုင်ရာ အဆိုများ၌ ၊ အေမာမ်သည် အီရတ်၊ မက္ကာ နှင့် မီဒီနာတို့တွင် ရှိနေပြီး အထူးလက်ထောက်နှင့် တွေ့ဆုံနိုင်သည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ (29) ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူးဟ် နောင်ဘခ်သီ ကိုယ်စားလှယ် အရိုက်အရာသို့ ရောက်ရှိလာသည့်အခါ ၊ အဘူစဟ်လ် နောင်ဘခ်သီး သည် ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူးဟ် နောင်ဘခ်သီ ၏ ရပ်တည်မှု ၊ အရိုက်အရာ နှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြောထားသည်မှာ ၊ အကယ်၍ ကျွန်ုပ်သည် အဘုလ်ကာစင်မ် သိထားသည့်အတိုင်း အေမာမ် တည်ရှိသည့် နေရာကို သိခဲ့မည် ဆိုပါက၊ ရန်သူများကို ဖွင့်ပြောပြနိုင်သည့် အလားအလာ ရှိပေသည်။ သို့သော် အဘုလ်ကာစင်မ် သည် ၎င်း၏ ဝတ်ရုံအောက်၌ အေမာမ်အား ဖုံးကွယ်ထားပါက ၊ ၎င်းအား မည်သည့်အခါမှ မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမှ ဖွင့်ပြော၍ ပြသမည် မဟု‌တ်ပေ။ နောက်ဆုံး၎င်းအား အပိုင်းပိုင်း ခုတ်ထစ်နေပါစေ။ (30) ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူးဟ် နောင်ဘခ်သီ သည် လက်ထောက် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် နောက်ဆုံး အေမာမ်ရှိကြောင်း သက်သေပြရန် ခိုင်မာသော အချက်အလက်များ ရှိနေသော်များလည်း ရှီအာများထံမှ ခေတ်အိမမ်၏ ဝိသေသလက္ခဏာများကို မတောင်းဆိုရန် ပြောခဲ့သည်။ အိဗ်နေ ရဝီယဟ်သည် ၊ ဤသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် အေမာန်အား ကာကွယ်ရန် ဖြစ်သည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ (31)

ဖိက္ကဟ် နှင့် ယုံကြည်ချက် ဆိုင်ရာ မေးခွန်းများ နှင့် အဖြေများ

ကိုယ်စားလှယ် လေးဦးသည် ရှီအာတို့၏ ဖိက္ကဟ် နှင့် တရားတော် ဆိုင်ရာ မေးခွန်းများကို အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ)အား ပေးပို့ခဲ့ကြပြီး အေမာမ်ဘက်မှ ဖြေဆိုမှု ရောက်ရှိလာသည့်အခါ ယင်းကို လူထုထံသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် တရားတော်၏ အကြောင်းအရာ များသာမက အခြားပညာရပ် နှင့် ယုံကြည်မှု ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများ နှင့် လူသားများကို လမ်းညွှန်ဖို့ရန်အတွက် မိုနာဇေရဟ် များလည်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ (32) အိစ်ဟာက် ဗင်န် ယအ်ကူးဘ် ၏ ကမ္ပည်းစာ (33) နှင့် မုသမ္မဒ် ဗင်န် ဂျအ်ဖဲရ် အစဒ်ဒီး၏ ကမ္ပည်းစာ (34) တို့သည် ဖိက္ကဟ် နှင့် တရားတော်ဆိုင်ရာ အရေးကြီးသည့် အကြောင်းအရာများ ဖြသ်သည်။ ထို့အပြင်၊ ပညာရပ်များ နှင့် ယုံကြည်မှုပိုင်း ဆိုင်ရာ အကြောငအရာများ၏ နိုနာဇေရဟ် (အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုပွဲ) များတွင် ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူဟ်၏ ပါဝင်မှုသည် ဤကိစ္စများတွင် ကိုယ်စားလှယ် လေးဦးတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပြသပေးပေသည်။ (35)

ကိုယ်စားလှယ်များ၏ ဇေယာရသ် နာမဟ်

စိုင်ယိဒ် ဗင်န် သွာဝူးစ်သည် မိဆ်ွဘာဟုလ်ဇာအီရ် စာအုပ်၌ ၊ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၏ ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးချင်းစီ တိုင်းအတွက် ဖတ်ရွတ်နိုင်သည့် ဇေယာရသ်နာမဟ် ‌တစ်ခု ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ဇေယာရသ်နာမဟ်၏ စာသားများကို ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူဟ် နောင်ဘက်ခ်သီး ၏ ဖခင် အား ပတ်သက်မှု ပေးထားသည်။ (36) ထို့အပြင်၊ အလ္လာမဟ် မဂ်ျလေစီသည် ဗေဟာရုလ်အန်ဝါရ် စာအုပ်၌ ၊ အွစ်မာ‌န် ဗင်န် စအီးဒ် အတွက် ဇေယာရသ်နာမဟ် တစ်ခုအား ကိုးကားဖော်ပြထားသည်။ ထိုဇေယာရသ်နာမဟ်ကို ရှီအာအာလင်မ် တစ်ဦး၏ ရှေးခေတ် စာမူများ၌ တွေ့ရှိခဲဘသည် ဟူ၍ ပြောထားသည်။ (37)

ရေးသားထားသည့် စာအုပ်များ

ပိုင်ဂျိုဟီရှီ ပိုင်ရာမူးနေ ဇင်ဒဂါနီယေ နဝါဘေ ခါစေ အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) ၊ အလီ ဂဖ္ဖာရ် ဇာဒေဟ် ရေးသားထားပြီး ၊ ကိုယ်ယ်စားလှယ်လေးဦး နှင့်ပတ်သက်ပသည့် ‌အကြောင်းအရာများကို တိုက်ရိုက်ဖော်ပြထားသည်။ အာယသုလ္လာဟ် ဂျအ်ဖဲရ် စုဗ်ဟာနီသည် ထိုအကြောင်းအရာများ၌ နိဒါန်းရေးသားခဲ့ပြီး ဤစာအုပ်အား နဗူဂ္ဂ် ပုံနှိပ်တိုက်မှ ပထမ ဆုံးအကြိမ် အီရာန်နှစ် ၁၃၇၅ ၌ ထုပ်ဝေခဲ့သည်။ (38) «