ကာဖိရ်ဇင်မီး

ကာဖိရ်ဇင်မီး ဆိုသည်မှာ အစ္စလာမ်နိုင်ငံများ၌နေထိုင်သည့် (အဲဟ်လေကေသားဘ်) ကောင်းကင်ကျကျမ်းကို လက်ခံယုံကြည်ကြသော အုပ်စုဝင်များကို ဆိုလိုသည်။ အစ္စလာမ့်ဥပဒေသများအရ ၎င်းသူတို့သည် မဖြစ်မနေ (အခွန်) ဂျဇီယာပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ့်အခြေခံဥပဒေများအရ ၎င်းသူတို့သည် အစ္စလာမ့်ပိုင်နက်တွင်နေထိုင်ရန်နှင့် အေးချမ်းစွာနေထိုင်နိုင်ရေးအတွက် အစ္စလာမ့်အစိုးရနှင့် ဝန်ခံကတိစာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ အဲ့ဟ်လေကေသားဘ်၏ ဆိုလိုရင်းမှာ ဂျူးလူမျိုးများ၊ခရစ်ယာန်များနှင့်၊ ဇဲရ်သိုရှ်သ်(မီးကိုးကွယ်သောဘာသာဝင်) များကိုဖြစ်ကြသည်။ ပညာရှင်များ၏ ဓမ္မသတ်အရ အဲ့ဟ်လေကေသားဘ်သည် ဝန်ခံကတိပြု(ဇင်မာ)စာချုပ်ချုပ်ဆိုရာ၌ အောက်ပါအချက်များကို သစ္စာပြုရမည်။

ဂျဇီယာပေးခြင်း။ မွစ်လင်မ်များနှင့်စစ်မခင်းခြင်း ။မွစ်လင်မ်များ၏ရန်သူများကိုမကူညီခြင်း။ (ခိုးဝှက်ခြင်း၊မွစ်လင်မ်တို့၏ရန်သူများအတွက်သူလျှိူလုပ်ပေးခြင်းစသဖြင့်လုပ်ရပ်များဖြင့်) မွစ်လင်မ်များအား ဒုက္ခမပေးခြင်း။ အစ္စလာမ်မှဟရာမ်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသောအရာများကိုပေါ်ထင်စွာ မပြုလုပ်ခြင်း။ ဘုရားကျောင်းများအသစ်မတည်ဆောက်ခြင်း ဥပမာ ချာချ်ကျောင်းများ၊ နှင့် ခေါင်းလောင်းတီးခြင်း မပြုလုပ်ခြင်း။ အစ္စလာမ့်ဥပဒေသများအားလေးစားလိုက်နာခြင်း။

ထိုနည်းတူ အစ္စလာမ့်အစိုးရဘက်မှလည်း ၎င်းတို့၏ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း တရားဝင် ပြုလုပ်ပေးခြင်းနှင့် အစ္စလာမ့်အသိုင်းအဝိုင်းအကြား ၎င်းတို့၏ရပိုင်ခွင့်များကို ခုခံကာကွယ်ပေးခြင်းတို့ ပြန်လည် ပြုလုပ်ပေးရမည်။

ဓမ္မသတ်ဆိုင်ရာဖွင့်ဆိုချက်နှင့် ဆိုလိုရင်းများ

ကာဖီရ်-ရေ-ဇင်မီဆိုသည်မှာ ကာဖီရ်-ရေ-ဟရ်ဘီ နှင့် မတူပါ။ ၎င်းသူတို့သည် ကောင်းကင်ကျကျမ်းများကို ယုံကြည်လက်ခံကြပြီး အစ္စလာမ့်နိုင်ငံများတွင် အစ္စလာမ့်အစိုးရနှင့် ကတိကဝတ်ပြုနေထိုင်ကြသူများ ဖြစ်သည်။ (ဇင်မ္မာ)ဆိုသည်မှာ ကတိကဝတ်ပြု စာချုပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အဲဟ်လေကေသားဘ်(ကောင်းကင်ကျကျမ်းများကို ယုံကြည်လက်ခံကြသူများ)တို့သည် ဂျဇီယာ ပေးဆောင်ခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့၏ သာသနာအပေါ် ကျန်ရှိနေပိုင်ခွင့်ရှိသွားကြပြီး အစ္စလာမ့်အစိုးရအောက်တွင် အေးချမ်းစွာနေထိုင်သွားနိုင်ခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ဓမ္မသတ်ပညာရှင်တို့သည် ယဟူဒီဘာသာဝင်များ ၊ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များနှင့် ဇရ်သိုးရှ် ဘာသာဝင်များကို အဲဟ်လေကေသားဘ်များဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ ကတိပြုစာချုပ်ပါအချက်များ ဓမ္မသတ်ပညာရှင်များ၏ ဖှသ်ဝါအရ ၎င်းတို့နှင့် ကတိကဝတ်ပြုရာတွင် အချက်(၆)ချက်ရှိရပေမည်။

ဂျဇီယာပေးခြင်း

မွစ်လင်မ်များနှင့်စစ်မခင်းခြင်း ။မွစ်လင်မ်များ၏ရန်သူများကိုမကူညီခြင်း။ (ခိုးဝှက်ခြင်း၊မွစ်လင်မ်တို့၏ရန်သူများအတွက်သူလျှိူလုပ်ပေးခြင်းစသဖြင့်လုပ်ရပ်များဖြင့်) မွစ်လင်မ်များအား ဒုက္ခမပေးခြင်း။ အစ္စလာမ်မှဟရာမ်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသောအရာများကိုပေါ်ထင်စွာ မပြုလုပ်ခြင်း။ ဘုရားကျောင်းများအသစ်မတည်ဆောက်ခြင်း ဥပမာ ချာချ်ကျောင်းများ၊ နှင့် ခေါင်းလောင်းတီးခြင်း မပြုလုပ်ခြင်း။ အစ္စလာမ့်ဥပဒေသများအားလေးစားလိုက်နာခြင်း တို့ဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ့်အစိုးရဘက်မှလည်း ၎င်းတို့သည် မိမိတို့၏ ဘာသာတရားအပေါ်၌ ကျန်ရှိနေပိုင်ခွင့် နှင့် အစ္စလာမ့်အစိုးရလက်အောက်တွင် အေးချမ်းစွာနေထိုင်နိုင်ခွင့်ကို အပြန်အလှန်ပေးရမည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် နိုင်ငံတကာဥပဒေများ၌ရှိသော နိုင်ငံသားဥပဒေပုဒ်မအရ အီရန်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ အခြေခံဥပဒေတွင် ဇင်မ္မာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြဌာန်းထားခြင်းမရှိသလို ဆောင်ရွက်မှုများလည်းမရှိပါ။

ဓမ္မသတ်ဆိုင်ရာပြဌာန်းချက်

ကာဖိရ်ဇင်မီ နှင့်ပတ်သက်၍အချို့သောပြဌာန်းချက်များမှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

• ကာဖိရ်ဇင်မီ သည် မွစ်လင်မ်များ၏ မက်စ်ဂျိဒ်များအတွင်းသို့ဝင်ရောက်ခွင့်မရှိပါ။

• ကာဖိရ်ဇင်မီသည် မိမိသာသနာ၌ခွင့်ပြုထား၍ အစ္စလာမ်မှခွင့်ပြုထားခြင်းမရှိသော လုပ်ရပ်များကို ကျင့်ကြံနိုင်သော်လည်း ထိုလုပ်ရပ်များကိုပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ပြုလုပ်ခွင့်မရှိပါ။
• အကယ်၍အစ္စလာမ်မှ တားမြစ်ထားသည်များကို ပေါ်လွင်ထင်ရှားစွာပြုလုပ်ခဲ့ပါက အစ္စလာမ့်ကျင့်ထုံး ဥပဒေသများ အတိုင်း အရေးယူခြင်းခံရမည်။

• အကယ်၍ ကာဖိရ်ဇင်မီသည် မိမိသာသနာ၌ခွင့်ပြုထားခြင်းမရှိသောကိစ္စရပ်များအားလုပ်ဆောင်ပါက အစ္စလာမ့်တရားမင်းသည် အစ္စလာမ့်ထုံးတမ်းဥပဒေအရ အပြစ်ဒဏ်ပေးနိုင်သလို ၎င်းသူနှင့် ဘာသာတူ လူကြီးများထံ ၎င်းသူအားအပ်နှံပြီး ၎င်းသူတို့၏ ဘာသာတရားအတိုင်း စီရင်ချက်ချခွင့် ပြုနိုင်သည်။

• ကာဖိရ်ဇင်မီ နှစ်ဦးသည် မိမိတို့အချင်းချင်းအငြင်းပွားမှုတစ်စုံတစ်ရာကို အစ္စလာမ့်တရားမင်းထံသို့ တိုင်ကြားလာပါက အစ္စလာမ့်တရားမင်းသည် အစ္စလာမ့်နည်းဥပဒေနှင့်အညီ ၎င်းတို့အားစီရင်ချက်ချနိုင်သလို ၎င်းတို့၏အကြီးအကဲထံသို့အပ်နှံ၍ ၎င်းတို့၏ ဓမ္မသတ်နှင့်အညီ စီရင်ခိုင်း၍ရသည်။

• အကယ်၍ မွစ်လင်မ်တစ်ဦးသည် ကာဖိရ်ဇင်မီတစ်ယောက်အား တမင်ကြံရွယ်၍သတ်ခဲ့သည်ရှိသော် သေစားသေစေ(ကဆွာဆွ်) မရှိပါ။ သို့သော် အကယ်၍မွစ်လင်မ်သည် ဤလုပ်ရပ်ကိုအကျင့်ပါသွားပါမူ ကာဖိရ်ဇင်မီ ၏အသက်အတွက် ဒီယာ(လျှော်ကြေးငွေ) ပေးဆောင်စေ၍ ထိုမွစ်လင်မ်အား သေစားသေစေ(ကဆွာဆွ်)ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်သည်။

• အကယ်၍ ကာဖိရ်ဇင်မီတစ်ဦးသည် မွစ်လင်မ်တစ်ယောက်အား တမင်ကြံရွယ်၍သတ်ခဲ့ပါက ၎င်းသူ၏ပိုင်ဆိုင်မှု့များကို အသတ်ခံရသူ၏ မိသားစုဝင် လက်ဝယ်သို့ပေးအပ်ရမည်။၎င်းအပြင် အသတ်ခံရသူ၏မိသားစုသည် ထိုလူသတ်သမားအား ကဆွာဆွ်(သတ်ခြင်း)ပြုလုပ်ခွင့်ရှိသလို၊ထိုသူ့အား ကျေးကျွန်အဖြစ်သိမ်းပိုက်ခွင့်လည်းရှိပေသည်။

• ကာဖိရ်ဇင်မီသည် အစ္စလာမ့်ပိုင်နက်အတွင်း ဘုရားကျောင်းဂန်များ တည်ဆောက်ခွင့်မရှိပေ။ သို့သော် မပျက်စီးသေးဘဲ မူလကတည်းမှရှိခဲ့သော ဘုရားကျောင်းများတွင် ဝတ်ပြုနိုင်သည်။

အစ္စလာမ့်လူမှု့အသိုက်အဝန်းအတွင်း၌ရှိသော ကာဖိရ်ဇင်မီများ၏ရပိုင်ခွင့်

ကာဖိရ်ဇင်မီသည် အစ္စလာမ့်လူမှု့အသိုက်အဝန်းအတွင်း ၎င်းတို့နှင့် ကတိကဝတ်ပြုစာချုပ် ရှိခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အတွက်ရပိုင်ခွင့်များရှိပေသည်။ထိုအထဲမှအချို့မှာ

• အသက်အိုးအိမ်စီးစိမ်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုရရှိခြင်း - အစ္စလာမ်နိုင်ငံတွင်နေထိုင်ကြသော မွစ်လင်မ်မဟုတ်သူများသည် ၎င်းတို့၏ အသက်၊အိုးအိမ်၊စည်းစိမ်၊ဘုရားကျောင်းကန်၊ဂုဏ်သိက္ခာတို့ ဘေးကင်းစွာရှိပေသည်။ အစ္စလာမ်သာသနာတွင် တန်ဖိုးမဲ့သောအရာများဟု သတ်မှတ်ထားသည့် အရက်နှင့်ဝက်ကဲ့သို့သော အရာများသည် ၎င်းတို့၏လက်ဝယ်၌ ရှိနေချိန်တွင် တန်ဖိုးရှိသောအရာများဖြစ်ပြီး ထိုအရာများကို မွစ်လင်မ်တစ်ဦးဦးမှ ဖျက်စီးခဲ့ပါက လျှော်ကြေးပေးဆောင်ရပေမည်။

• တရားစီရင်ခြင်းဥပဒေများ- အစ္စလာမ့်အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း မွစ်လင်မ်မဟုတ်သူများအတွက် တရားစီရင်ခြင်းဥပဒေများကို တရားဝင်သတ်မှတ်ထားပေသည်။ သို့ပေဖြစ်ရာ ၎င်းသူတို့သည် မိမိတို့၏အငြင်းပွားမှု့များကို မိမိတို့သာသနာ၏စီရင်ထုံးအတိုင်း သို့မဟုတ် အစ္စလာမ့်တရားစီရင်ချက်အတိုင်း စီရင်ချက်ပြုပေးရန် ဦးတိုက်လျောက်ထားနိုင်သည်။

• မွစ်လင်မ်မဟုတ်သူအတွက်ဒီယာ- ဓမ္မသတ်ပညာရှင်များ၏ကျော်ကြားသောဖသ်ဝါအရ ကာဖိရ်ဇင်မီအတွက် ဒီယာ မှာ မွစ်လင်မ်အတွက်ဒီယာထက်နည်းပါးသည်။သို့သော် ဟီဂျရီ(၄၀၀) ခုနှစ်များ၌ ရှိခဲ့သော ဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီး ရှိခ်ဆဒူးက်မှ ဤသို့ပြောကြားထားသည်မှာ-

ကာဖိရ်ဇင်မီသည်ကတိကဝတ်များအားလိုက်နာပါက၊အစ္စလာမ့်အစိုးရလက်အောက်တွင် အေးချမ်းစွာ နေထိုင်ခဲ့သူဖြစ်ပါက ၎င်းသူအတွက် ဒီယာဟ် သည် မွစ်လင်မ်တစ်ယောက်အတွက် ဒီယာဟ် နှင့်တန်းတူပင်ဖြစ်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင်လည်း အချို့သောဓမ္မသတ်ပညာရှင်ကြီးများ ဖြစ်ကြသော အာယသွလ္လာ ခါမေနာအီ၊အာယသွလ္လာ မကာရင်ရှီရာဇီ၊ အာယသွလ္လာ မအ်ရေဖသ် စသည့်ပညာရှင်ကြီးများသည် ၎င်းသူတို့၏ ဒီယာဟ်ကို မွစ်လင်မ်တစ်ဦးအတွက်ဒီယာဟ်အတိုင်းပင် တန်းတူသတ်မှတ်ထားကြသည်။ အီရန်အစ္စလာမ့်သမ္မတနိုင်ငံ၏ဥပဒေပြဌာန်းမှုတွင်လည်း လူနည်းစုများအတွက်ဒီယာဟ်သည် မွစ်လင်မ်များ၏ဒီယာဟ်နှင့်တန်းတူပင်ဖြစ်သည်။