ကမ္ပည်းစာ

ကမ္ပည်းစာ ဆိုသည်မှာ ၊ ရှီအာအေမာမ်များ၏ စာများနှင့် အရေးအသားများကို ရည်ညွှန်းပေသည်။ ကမ္ပည်းစာများသည် အေမာမ်(အစ) များ၏ အရေးအသား သို့မဟုတ် သတ်ပုံခေါ်ဝေါ်ထားသည့် စာများဖြစ်ပြီး ယေဘူယျအားဖြင့် မေးခွန်းများကို ဖြေဆိုခြင်း နှင့် ရှီအာတို့၏ တောင်းဆိုမှုများကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ထုတ်ပြန်ကာ ကိုယ်စားများမှ တစ်ဆင့် ရှီအာများထံ ရောက်ရှိပေသည်။ ဖိက္က်ဟ် ဓန္မသတ်၌ ပါဝင်သည့် ကမ္ပည်းစာများမှာ ၊ ယုံကြည်ချက်ပိုင်းဆိုင်ရာများ ၊ ကိုယ်စားလှယ်များအား ဖယ်ရှားခြင်း နှင့် ရွေးချယ်သတ်မှတ်ခြင်း၊ တရားတော်မှ သတ်မှတ်ပြဌာတ်းထားည့် ဘာသာရေးရန်ပုံငွေများနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကြေညာချက်များ ၊ လိမ်ညာလှည့်ဖြားသော ကိုယ်စားလှယ်များ၏ ကြွေးကြော်ချက် မမှန်ကန်ကြောင်း ထုပ်ဖော်ခြင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများ စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ ကျမ်းကိုးများ၌ ၊ အေမာမ်ဇမားန်(အဂျ) ခဏတာ ကွယ်ပျောက်နေသည့် အချိန်ကာလ၌ ကမ္ပည်းစာများ ၁၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်။ ရှီအာ ဖကီးဟ်ပညာရှင်များသည် ၊ ဖိက္ကဟ် အကြောင်းအရာများတွင် တရားတော်မှ ပြဌာန်းထားသည့် အဟ်ကာမ် ဥပဒေသများကို ကိုးကားကောက်နုတ်ဖော်ပြ ဖို့ရန်အတွက် ကမ္ပည်းစာများကို ထောက်ထားကြသည်။ ၎င်းတို့၏ အမြင်၌၊ ကမ္ပည်းစာများသည် အေမာမ်(အစ) များထံမှ လာရှိကြောင်း အခိုက်အမာ သိရှိထားပါက ထိုကမ္ပည်းစာများကို မှန်ကန်သည် ဟူ၍ လက်ခံထားကြပေသည်။

ဝေါဟာရအနက်အဓိပ္ပါယ်

ရှီအာယဉ်ကျေးမှု၌ ရှိသော ကမ္ပည်းစာ ဟူသည် ရှီအာ အေမာမ်များ၏ အရေးအသားများ၊ စာများနှင့် အချို့ကိစ္စများတွင် ၎င်းတို့၏ နုတ်မှ ဖြေဆိုသည့်စာများကို ရည်ညွှန်းပေသည်။ (1) အူစူလ်၌ရှိသော ကမ္ပည်းစာ ဟူသည်၊ တိုင်ကြားပြောဆိုလာသည့် စာမျကို လေ့လာစမ်းစစ်ပြီးနောက် ထောက်ခံမှုပြုသည့် ဘုရင် သို့မဟုတ် ခလီဖှာမင်းတို့ ရေးသားထားသည့် စာများကို ခေါ်ဆိုသည်။ (2)

ကမ္ပည်းစာများ၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် သမိုင်းကြောင်း

ဒေါနီရှ်နာမေယေ အေမာမ်မဲဟ်ဒီ(အဂျ) စာအုပ်၌ လာရှိထားချက်အရ၊ ကမ္ပည်းစာ ဟုခေါ်သော ရှီအာ အေမာမ်(အစ) များထံမှ ပထမဦးဆုံး ရေးသားသော စာမှာ၊ အေမာမ်ကာဇွင်မ်(အစ) အား သားယော‌ကျာ်းလေး ထွန်းကားရန် တောင်းဆုခိုင်းသည့် ဟစန် ဗင်န် အလီ ဝရှာအ်၏ ဦးလေး ဖြစ်သူအား ပြန်ဆိုရေးသားထားသည့် စာပင်ဖြစ်သည်။ (3) ဤ ရေးသားထားသည့် ကမ္ပည်းစာသည် “ကုဘုလ်အိစ်နာဒ်” စာအုပ်၌ ဖော်ပြထားသည်။ (4) ထိုအဖြစ်အပျက်ပြီးနောက် ၊ အေမာမ်ရေဇွာ(အစ) ၏ ရေးသားချက်အချို့ကို ကမ္ပည်းစာ ဟူ၍ သုံးနှုန်းလာကြသည်။ (5) အေမာမ်ဟာဒီ(အစ) နှင့် အေမာမ်အစ်ကရီ(အစ) တို့၏ ခေတ်ကာလ၌ ရှီအာ လူ့အဖွဲ့အစည်း တို့ပွားလာခြင်း နှင့် အေမာမ်ဟာဒီ(အစ)နှင့် အေမာမ်အစ်ကရီ(အစ) တို့၏ ပြည်နှင်ဒဏ်ကြောင့် ဤ‌ အေမာမ်နှစ်ပါးမှ ကမ္ပည်းစာများ ထုတ်ဝေမှုသည် ယခင် အေမာမ်များထက် ပိုမိုများပြားလေသည်။ (6) ကမ္ပည်းစာ ဟူသည် အေမာမ်(အစ) များ သက်ရှိထင်ရှား နေထိုင်သည့်အချိန် ရှီအာများအား တုံ့ပြန်ရာ၌ ရေးသားထားသည့် စာများကို ဆိုလိုသည်။ သို့သော် အေမာမ်မဟ်ဒီ(အကျ) နှင့်ပတ်သက်ပြီး မည်မျှပင် တောင်းဆိုချက် သို့မဟုတ် မေးခွန်းအား တုံ့ပြန်ထားသည့်စာ မဟုတ်ပါစေ ၊ ၎င်းရေးသားထားသည့် စာများအားလုံးသည် ကမ္ပည်းစာ အဖြစ် အကျုံးဝင်သည်။ ထို့အတူ အေမာမ်မဲဟ်ဒီ(အဂျ) ရေးသားထားသည့်စာ မဟုတ်ပဲ မိန့်ဆိုထားသည့် ဟဒီးစ်များကိုလည်း ကမ္ပည်းစာ ဟူ၍ ခေါ်ဆိုသည်။ (7)

ကမ္ပည်းစာ၏ အရေးအသား

အေမာမ်ဇမာန်(အဂျ) မှ လေးယောက်မြောက် ကိုယ်စားလှယ်သို့ နောက်ဆုံးပို့သည့် ကမ္ပည်းစာ : “အသင် နောက်ခြောက်ရက် နေပြီးနောက် ဆုံးပါးပေမည်။ ထို့ကြောင့် မိမိကိုယ်ကို (သေခြင်းတရားအတွက်) ပြင်ဆင်ထားပါလေ၊ မည်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမှ မိမိ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဝဆွီယသ် အမှားကြားခဲ့ပါနှင့်၊ အဘယ်ကြောင်းဆိုသော်၊ ကျွန်ပ်၏ ဒုတိယမြောက် ကွယ်ပျောက်မှု စတင်တော့မည် ဖြစ်ပြီး ကျွန်ာပ်အား လူသားတို့၏ အမြင်မှ ပေါ်လွင်ထင်ရှားစေမည် မဟုတ်တော့ပေ။ အချိန်ကာလ ကြာမြင့်ပြီးနောက် ၊ နှလုံးသားများ မာကြေလာသည့်အခါ နှင့် ကမ္ဘာလောကကြီးသည် မကောင်းမှု ဒုစရိုက်မျိုးစုံဖြင့် ဖုံးလွှမ်းသွားသည့် အချိန်မှ ပြန်လည်ဖူးပွင့်မည် ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်၏ ရှီအာများ အနက်မှ တစ်ဦးတစ်‌ေယာက်သည် ကျွန်ုပ်ဖြစ်သည် ဟူ၍ ကြွေးကြော်ပေလိမ့်မည်။ ဂရုစိုက်ပါလေ၊ စိုဖီယာနီ နှင့် ဆွီယဟ်တို့ မထွက်ပေါ်မီ ကျွန်ုပ်အ ဟူ၍ ပြောသူသည် လူလိမ်သာလျှင် ဖြစ်သည်။” သာရီးခေ ဘာယေဂါနီ ၊ ဆူဒူက် ၊ ကမာလုလ်ဒီးန် ၊ ဂီဂျရီ ၁၃၉၅ ၊ အတွဲကျပ် ၊စာမျက်နှာ ၅၁၆ ကမ္ပည်းစာများသည် အေမာမ်(အစ) ကိုယ်တိုင် လက်ရေးဖြင့် ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ရေးလိုသည့် အကြောင်းအရာကို နုတ်မှပြောဆိုပြီး အခြားသူများက လိုက်ရေးသည့် စာဖြစ်သည်။ (8) အချို့ကိစ္စများတွင်၊ ၎င်းတို့သည် ကမ္ပည်းစာ ဟူသော ခေါင်းစဉ်အောက်၌ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်လက်ရေးဖြင့် ရေးသားဖော်ပြသည်။ (9) အေမာန်မဟ်ဒီ(အဂျ) လက်ရေးဖြင့် ရေးသားထားသည့် ကမ္ပည်းစာများကို ပြန်လည် သတ်မှတ်ပေးခြင်းသည် (10) ‌ေအမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ) ရေးသားထားသည် ဟူ၍ လိမ်ညာပြီး ပတ်သက်မှုပေထားသော စာများကို ခွဲထုပ်ရန် ဖြစ်သည်၊ သို့မဟုတ် ကမ္ပည်းစာရေးခြင်း နှင့်ပတ်သက်၍ သွေဖည်သူ အချို့အား ပေါ်လွင်‌ေစရန် ဖြစ်သည်။ (11) ထိုအဆို၏ သက်သေမှာ ၊ အဟ်မဒ် ဗင်န် အိစ်ဟာက် ကွမ်းမီ သည် အေမာမ်အစ်ကရီ(အစ,) နှင့်တွေ့ဆုံရာ၌ ၊အေမာမ်များကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် အေမာမ်အား စာတစ်စောင် ရေး‌ေပးရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အေမာမ်သည်လည်း ၎င်း၏တောင်းဆိုမှုကို လက်ခံခဲ့သည်။ (21) အေမာမ်များ၏ အဆ်ွဟာဘ်များသည် အေမာမ်များ၏ လက်ရေးဖြင့် အကျွမ်းတဝင် ရှိကြပြီး ထို အေမာမ်များ၏ လက်ရေးဖြင့် အခြားသူများ၏ လက်ရေးကို ခွဲခြားကြသည်။ (13)

ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ကမ္ပည်းစာများကို ပို့ဆောင်ခြင်း

ကမ္ပည်းစာများ အပေးအယူ ပြုလုပ်ခြင်းကို အေမာန်များ၏ ကိုယ်စားလှယ်များမှ တစ်ဆင့် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ နယ်ပယ်အသီးသီးမှ ရှီအာများသည် ၎င်းတို့၏ သာသနာ့ ရန်ပုံငွေများ ၊ တောင်းဆိုမှုများ နှင့် မေးခွန်းများကို အေမာမ်များ၏ ကိုယ်စားလှယ်များမှတစ်ဆင့် အေမာမ်များထံ ပေးပို့ခဲ့ပြီး ဤနည်းဖြင့် ၎င်းတို့သည် အဖြေများနှင့် ညွှန်ကြားချက်များကို ရရှိခဲ့သည်။ (14) အေမာမ်ဇမားန်(အဂျ) ခဏတာကွယ်ပျောက်နေသည့် အချိန်ကာလ၌ ဤတာဝန်သည် ၎င်း၏ ကိုယ်စားလှယ် လေးဦး၏ တာဝန် ဖြစ်သည်။ (15) ၎င်းတို့သည် နယ်ပယ်အသီးသီးမှ ရှိသော ရှီအာများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိမိတို့၏ ကိုယ်စားပြုသူများ မှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ (16) သို့သော် ၊ ရေဝါယသ်၏ ဖော်ပြချက်အရ ၊ ရှီအာများသည် မိမိတို့၏ မေးခွန်းများ နှင့် တောင်းဆိုမှုများကို ကိုယ်စားလှယ်များ၏ ဖျန်ဖြေမှုမပါဘဲ တခြားနည်းလမ်းများဖြင့်လည်း အေမာမ်များထံ ပေးပို့ခဲ့ကြသည်၊ သို့မဟုတ် အေမာမ်များ၏ ကမ္ပည်းစာများကို ရယူခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကုသ်ွဘုလ်ရာဝန်ဒီ ၊ မုဟမ္မဒ် ဗင်န် ယူစုဖ် ရှာရှီ တို့၏ဘကောက်နုတ်ဖော်ပြချက်အရ ၊ အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ) အိမ်သို့ အဝင်အထွက်ရှိသူ အမျိုးသမီး မှတစ်ဆင့် မိမိတို့၏ စာများကို အေမာမ်ထံ ပေးပို့ခဲ့ပြီး ၊ အေမာမ်၏ ကမ္ပည်းစာများကို ရယူခဲ့ကြသည်။ (17) ကမ္ပည်းစာများ ထုပ်ပြန်ပြီးနောက်၊ သီးသန့်စာပိုသမား၏ အကြောင်းခံဖြင့် ၊ အမှတ်အသားတစ်ခု ထားရှိကာ ပေူပို့ခဲ့ကြသည်။ (18) စာပို့သူများ၏ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ကို မဖော်ပြထားပေ။ သို့သော် (امرأة အမျိုးသမီး ၊ ဂိုလာမ် လူငယ်၊ လူငယ်အမဲ ၊ ဟိုစိုင်းန် ဗင်န် ရူဟ် မှစေလွှတ်သူ၊ နှင့် ကိုယ်စားလှယ်မှ စေလွှတ်သူ ဟူ‌၍ ဖော်ပြထားသည်။ (19) ထိာသို့ပြုလုပ်ရသာ့် အကြောင်းအရင်းကို သကီယဟ် လျို့ဝှက်စွာနေထိုင်ခြင်း ကြောင့်ဖြစ်သည် ဟုသတ်မှတ်ထားသည်။ (20)

အကြောင်းအရာ

ကမ္ပည်းစာများသည် သီးသန့်အကြောင်းအရာ တစ်ခုတည်း ဟူ၍မရှိပေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၊ များသောအားဖြင့် ထိုစာများသည် ဖိက္ကဂ် နှင့်ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းထားသည်ကို ဖြေဆိုထားသည့် အကြောင်းအရာများ နှင့် ယုံကြည်ချက်ချက် ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများ ထို့အတူ ရှီအာတို့၏ တောင်းဆိုမှုများ စသည်ဖြင့် ထုပ်ပြန်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ၊ ထိုစာများ၌ အကြောင်းအရာပေါင်းစုံ ပါဝင်ပေသည်။ ကိုယ်စားလှယ်များကို ဖယ်ရှားခြင်း နှင့် ရွေူခိယ်ခန့်အပ်ခြင်း၊ ကိုယ်စားလှယ်များ၏ တာဝန်ကို ပြေ ဆိုခြင်း ၊ သာသနာ့ ရန်ပုံငွေများရောက်ရှိကြောင်း ကြေငြာခြင်း ၊ လိမ်ညာသော ကိုယ်စားလှယ်များ ၏ ကြွေးကြော်မှုများ မှားယွင်းကြောင်း ကြေငြာခြင်း ၊ နှင့် ရှီအာတစ်ယောက်ချင်းစီ တိုင်း၏ မေးခွန်းများကို ဖြေဆိုခြင်း စသည်တို့သည် ကမ္ပည်းစာများ၏ အကြောင်းအရာများ ဖြစ်သည်။ (21)

ကမ္ပည်းစာများ၏ တရားဝင်မှု

ဖိက္ကဟ် ပညာရှင်များ၏ အမြင်၌ ၊ အေမာမ်များထံမှ လာရှိထားသည်ဟု အတိအကျ ရှိသော ကမ္ပည်းစာများသည် တရားဝင်ပြီး မှန်ကန်မှု ရှိပေသည်။ (22) ထို့ကြောင့်၊ အချို့ရှိအာ ဖိက္ကဟ် ပညာရှင်ကြီးများသည် ၊ အချို့ကိစ္စရပ်များ၌ တရားတော်မှ ပြဌာန်းသတ်မှတ်ထားသည့် အဟ်ကာမ် ဥပဒေသတော်များကို ‌ကောက်နုတ်ဖော်ပြရာတွင် ထိုကမ္ပည်းစာများကို ထောက်ထားကိုးကားကြသည်။ (23) သို့သော် ၊ ဖက္ကီးဟ် ပညာရှင်အချို့သည် ၊ ကမ္ပည်းစာ ရေးသားသူများ နှင့်ပတ်သက်ပြီး ( ကမ္ပည်းစာများသည် များသောအားဖြင့် အရေးအသားများ ဖြစ်သည်) တရားဝင်မှုကို အငြင်းပွားခဲ့ကြသည်။ (24) ၎င်းတို့အားလုံးကို နုတ်မှထွက်ဆိုသည့် ဟဒီးစ်များနှင့် တူညီသည်ဟု မယူဆခဲ့ကြပေ။ (25) သို့သော်၊ ဖိက္ကဟ် စာအုပ်များ၌ ၊ စာပေးစာယူများ၏ တရားမဝင်မှု သို့မဟုတ် နုတ်မှထွက်ဆိုသည့် ဟဒီးစ်များ၏ တန်ဖိုးမရှိမှု နှင့်ပတ်သက်ပြီး အထောက်အထားများ မလာရှိထားပေ။ (26) ဤထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် စာပေးစာယူခြင်းသည် ရှီအာ အေမာမ်များ၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိဖြစ်ပြီး ၊ အုပ်စုအမျိုးမျိုးတို့၏ တူညီရာဘုံတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပေသည် ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်။ (27) စာပေးစာယူမှုများသည် ကျင့်ဆောင်ရန်အတွက် ထုပ်ပြန်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ (28)

အေမာမ်ဇမားန်(အဂျ) ၏ ကမ္ပည်းစာများ

အေမာမ်ဇမားန်(အဂျ) ၏ ကမ္ပည်းစာများ ဆိုသည်မှာ ၊ အေမာမ်၏ ခဏတာ ကွယ်‌ေ‌ပျာက်သည့် ခေတ်ကာလ၌ ရှီအာတို့မှ မေးမြန်းလာသည့် မေးခွန်းများကို ဖြေဆိုရာ၌ ထုပ်ပြန်ထားသည့် အရေးအသားများ နှင့် စာများကို ရည်ညွှန်းပေသည်။ ရှီအာဟဒီးစ် ကျမ်းကိုး၌ ၊ဖိက္ကဟ် ဆိုင်ရာ ၊ ယုံကြည်ချက်ပိုင်းဆိာင် စသည့် အကြောင်းအရာများ၌ အေမာမ်ဇမားန်(အဂျ) ထံမှ ကမ္ပည်းစာများ ၁၀၀ ခန့်ကို ကိုးကားဖော်ပြထားသည်။ (29)

ရေးသားထားသည့် စာအုပ်များ

ကမ္ပည်းစာများကို ရှီအာ ကျမ်းကိုးများတွင် ပြန့်ကျဲနေသောပုံစံဖြင့် ဖော်ပြထားပါသည်။ ရေဂျာလေကရှ်ရှီ စာအုပ်တွင် ရှီအာ အေမာမ်များ၏ ကမ္ပည်းစာများစွာကို ကိုးကားထားသည်။ (30) ကမာလုလ်ဒီးနေ ရှီးခ်ဆူဒူက် နှင့် အလ်ဂိုင်ဗဟ်သုလ် ရှီးခ်သူစီး တို့၏ စာအုပ်များတွင် အေမာမ်မဟ်ဒီ(အဂျ)၏ ကမ္ပည်းစာများကို သီးခြားကဏ္ဍတစ်ခုတွင် စုဆောင်းထားသည်။ (31) ကမ္ပည်းစာများကို တတိယရာစုနှင့် ကျော်လွန်၍ လွတ်လပ်စွာ ရေးသားခဲ့သည်။ ရေဂျာလေ နဂျာရှီ ၌ ဟီဂျရီ သုံးရာစု၌ ရှီအာ တို့၏ ဟဒီးစ် ကိုးကားသူ အဗ္ဗ်ဒုလ္လာဟ် ဗင်န် ဂျအ်ဖရ် ဟမီးရီ ‌ရေးသားထားသည့် “မစာအိလေ အဘီမုဟမ္မဒ် ဝါ သောင်ကီအားသ်” ၊ “ ကုရ်ဘုလ် အိစ်နာဒ် အိလာ ဆွာဟိဘုလ် အမါရ် အလိုင်းဟိစ္စလာမ်” နှင့် “မစာအိရုရ်ရိဂျာလ် ဝါ မကာသ်ဘာသဟွမ် အဘလ်ဟစနုလ် စာလီစ် အလိုင်းဟိစ္စလာမ်” စာအုပ် (32) နှင့် အေမာမါဂျဝါဒ်(အစ) ၏ အဆ်ွဟာဘ်များ အနက်မှ ဖြစ်သူညမုဟမ္မဒ် ဗင်န် အီစာ ဗင်န် အိုဘိုင်းဒ် ရေးသားထားသည့် “အလ်သောင်ဝ်ကီအားသ်” စာအုပ်မှ (33) အမည်များ ဖော်ပြထားသည်။ အေမာမ်ရေဇွာ(အစ) ၏ အဆ်ွဟာဘ် အနက်မှဖြစ်သူ အဗ္ဗ်ဒုလ္လာဟ် ဗင်န် ဆုလ်သ် ရေးသားထားသည့် “အလ်သဝါကီးအ်” စာအုပ်တို့ ဖြစ်သည်။ (34)

]