ရိုဟ်ဘဟ် အဖြစ်အပျက်

ရိုဟ်ဘဟ် အဖြစ်အပျက် (အာရဘီ - يوم الرحبة) ၏ အဓိပ္ပါယ်သည် (ဖန်ဆင်းရှင်အား ကျိန်ဆိုခြင်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ဖန်ဆင်းရှင်ကို ကျိန်ဆိုပြီး အကြောင်းအရာ တစ်ခုကို သက်သေထွက်ဆိုခြင်း) ဖြစ်သည်။ ရိုဟ်ဘဟ် သို့မဟုတ် မိုနာရှေဒဟ် အဖြစ်အပျက် ဆိုသည်မှာ- ဆွဟာဘဟ် အုပ်စုအနက်မှ သက်သေထွက်ဆိုသူများကို ရည်ညွှန်းထားပေသည်။ ၎င်းတို့သည် ဟဒီးစေဂဒီးရ် ကို တမန်တော်မြတ်(ဆွ)ထံ မှကြားခဲ့ကြသည်။ ထိုအဖြစ်အပျက်သည် အေမာမ်အလီ (အစ) ၏တောင်းဆိုမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ သက်သေထွက်ဆိုသုများကို ၁၂ ယောက် သို့မဟုတ် အယောက် ၃၀ ဟူ၍ ခန့်မှန်းထားကြလေသည်။

အဖြစ်အပျက် နှင့် အမည်ပေးခြင်း

အလ္လာမဟ်အမီနီး ၏ ပြောကြားချက်အရ ၊ ကမရီ ၃၅ ခုနှစ်တွင် ၊ အချို့သောသူများသည် တမန်တော်မြတ်ထံမှ အေမာမ်အလီသည် အခြားသူအားလုံးထက် ပိုမိုသာလွန်မှုရှိသည် ဟူသော ဩဝါဒတော်ကို ငြင်းဆိုခဲ့ကြပြီး အေမာမ်အလီ၏ ခေလာဖသ် နှင့်ပတ်သက်ပြီး ငြင်းခုံခဲ့ကြလေသည်။ ထို့ကြောင်း အေမာမ်အလီသည် ကူဖွာမြိ့ရှိ ရိုဟ်ဘဟ် ဟူ‌သောနေရာ၌ ပြည်သူလူထုအကြား မိမိ၏ ဟက္က် အမှန်တရားကို ခုခံကာကွယ်ရန် နှင့် မိမိ၏ ခေလာဖသ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ငြင်းငုံလက်မခံသူများအား ငြင်းပယ်ဖို့ရန် ဂဒီးရ်၏ ဩဝါဒမိန့်ဆိုချက်များကို ကျိန်ဆိုပြီး ပြောခဲ့လေသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းနေ့၏ မဖြစ်အပျက်များကို အမှုးပြုပြီး ထိုနေ့အား ( မိုနာရှေဒေ -ယေ- ရိုဘေဟ်) ရိုဟ်ဘဟ် နေရာ၌ ကျိန်ဆိုပြောဆိုသောနေ့ ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အေမာမ်အလီ(အစ)သည်၎င်း၏ စကားအစ၌ပင် (انشد الله) အရှင်မြတ်အားကျိန်ဆိုပါ၏။ဟူ၍ အစပြုပြောဆိုခဲ့ပြီး ထိုနေရာ၌ ရှိနေသူများအားလုံးကိုလည်း ဟဒီးစေဂဒီးရ် နှင့်ပတ်သက်ပြီး သက်သေထွက်ဆိုရန် တောင်းဆိုခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်ပေသည်။ မိုနာရှေဒဟ် ဆိုသည်မှာ အရှင်မြတ်အားကျိန်ဆိုခြင်း ဟူ၍ အဓိပ္ပါယ်ဖြစ်သည်။

အေမာမ်အလီ မိန့်ဆိုပြီးနောက် အချို့သော ဆွဟာဘာ များသည် ဂဒီးရ်၏ဩဝါဒတော်များကို တမန်တော်မြတ်ထံမှ ကြားသိခဲ့ကြောင်း သက်သေထွက်ဆိုခဲ့လေသည်။ သို့သော် အချို့စာအုပ်များ၌ လာရှထားသည်မှာ ဇိုင်းဒ် ဗင်န် အရ်ကမ် သည် ထိုသို့ သက်သေထွက်ရန် ငြင်းပယ်ခဲ့လေသည်။ အေမာမ်အလီသည် ၎င်းတို့အား ရှုတ်ချခဲ့သည် ဟူ၍ ဖော်ပြထားလေသည်။ သို့သော် ဆိုင်ယဒ်မိုဟ်စင်န်အမီးန် ရေးသားထားသည်မှာ ထိုသို့သော် ရေဝါယသ်မျိုးသည် ဘရာအ် ဗင်န် အာဇဘ် နှင့်ပတ်သက်ပြီး ရှိခဲ့သော်လည်း အပေါ်ယံအရ သက်သေထွက်ဆိုရန် ငြင်းပယ်ခဲ့သည့် ရေဝါယသ်မျိုးမှ ဟဒီးစေဂဒီးရ် ကို ဇိုင့်ဒ် နှင့်ပတ်သက်ပြီးပြောဆိုခြင်းသည် ဘရာအ်၏ အမှားပင်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် များစွာသော ကောက်နုတ်တင်ပြသူများသည် ဂဒီးရ်၏ဩဝါဒတော်ကို ထိုဇိုင်းဒ် ထံမှ ကောက်နုတ်ခဲ့ကြ‌သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဇိုင်ဒ်သည် အေမာမ်အလီအား အခြားသူများထက် သာလွန်သည်ဟု လက်ခံထားသူလည်း ဖြစ်ပြီး ၎င်း ၏ နောက်လိုက်သားကောင်းတစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ပေသည်။

သက်သေထွက်ဆိုကြသူများ

ကိုးကားစာအုပ်များ၌ လာရှိထားသည်မှာ ၊ ရိုဟ်ဘဟ်နေ့၌ ဂဒီးရ်၏ဩဝါဒတော်များကို ကြားခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး သက်သေထွက်ဆိုကြသူများ၏ အရေအတွက်ကို အမျိုးမျိုး ဖော်ပြထားပေသည်။ ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်ကို အနည်းဆုံး ၁၂ယောက် အများဆုံး ‌အ‌ယောက် ၃၀ ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်။ အလ္လာမဟ်အမီးနီးသည် စွန္နီ စာအုပ်ထဲ၌ ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်ကို ၂၄ယောက်ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် အဟ်မဒ် ဟမ်ဘလ် သည် ၎င်းတို့၏ အရေအတွက်ကို ယောက် ၃၀ ဟူ၍ ဖော်ပြထားလေသည်။ ၎င်းတို့မှာ

အဗူအွမ်ရေ အန်ဆွာရီ ၊ အဗူအလ်ဟီစမ် ဗင်န် အလ်သီဟာန်၊ အဗူအယွဘ်အန်ဆွာရီ၊ ခိုဇိုင်မေ့ ဗင်န် စာဗီဘ် အန်ဆွာရီ၊ စဂ်လ် ဗင်န် ဟနီးဖ် ၊ အဗူစအီးဒ်ခဒ်ရီ၊ စဟ်ရ် ဗင်န် စအ်ဒ် အန်ဆွာရီ၊ အဘ်ဒူလာ ဗင်န် စာဗီသ် အန်ဆွာရီ၊ အိုဘိုင်သ် ဗင်န် ရာရီဘ် အန်ဆွာရီ၊ အဒီ ဗင်န် ဟာသင်မ်၊ နာဂျီယေ ဗင်န် အိမ်ရို ခဇာအီ၊ နအ်မာ ဗင်န် အဂ်ျလာန် အန်ဆွာရီ ။ ထိုသူများသည် ကျော်ကျားဆုံးသော သူများဖြစ်ကြလေသည်။

နေရာ နှင့် အချိန်

ရိုဟ်ဘဟ် ဆိုသည်မှာ ကူဖွာ မစ်ဂျီဒ်၏ ပရဝုဏ်အလယ်ဖြစ်ပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် အေမာမ်အလီသည် တရားစီရင်ရန် သို့မဟုတ် တရားဟောရန် ထိုနေရာ၌ ထိုင်လေ့ရှိသည်။ ပြောကြသည်မှာ ဇေယာဒ် ဗင်န် အဗီယေဟ် ခေတ်ကာလ၌ ရေးသားသူများသည် ကြောက်စိတ်ကြောင့် အေမာမ်အလီ၏ အမည်အစား ( ဆွာဟိဘုလ် ရိုဟ်ဘဟ်) ရိုဘဟ်ပိုင်ရှင် ဟူ၍ ပြောခဲ့ကြသည်။ မည်မျှပင် ရိုဟ်ဘဟ်သည် နေရာတစ်ခု၏ အမည် ဖြစ်နေပါစေ အေမာမ်အလီအား ပတ်သက်မှုပေးခဲ့လေသည်။ရိုဟ်ဘဟ် အဖြစ်အပျက်သည် ကမရီ ၃၅ ခုနှစ်၌ ဖြစ်ပြီ အေမာမ်အလီ၏ ခေလာဖသ်အစပျိုးသည့်အချိန် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ယအ်လာ ဗင်န် မရ်ရအ် ဖော်ပြထားသော ရေဝါ‌‌ယသ်၌ လာရှိထားသည်မှာ အေမာမ်အလီ ကူဖွာမြို့သို့ ၀င်ရောက်သည့်အချိန် ဤအဖြစ်အပျက် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့လေသည်။

ကောက်နုတ်မှု(ရေဝါယာသ်)

အလ္လာမဟ်အမီးနီးသည် ရိုဟ်ဘဟ် အဖြစ်အပျက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ကောက်နုတ်ဖော်ပြသူများ၏ အရေအတွက်ကို ၁၈ယောက် ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။၎င်းတို့အနက်မှ လေးယောက်သည် ဆွာဟာဘာများဖြစ်ပြီး ကျန်သော ၁၄ ယေ က်မှာ သာဗေအီးန် အနက်မှ ဖြစ်ပေသည်။ ၎င်းတို့၏အမည်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

ဆွဟာဘာ အမည်များ

• ဟိုဘေ ဗင်န် ဂျဝီးန် အရနီ
• ဇိုင်ဒ် ဗင်န် အရ်ကမ်
• အာမိရ် ဗင်န် ဝါစေလေဟ်
• ယအ်လာ ဗင်န် မရ်ရအ် ဗင် ၀ဟဘ် စကဖီ

သာဗေအီးအမည်များမှာ

• အဗူစိုလိုင်မာန် မိုအ်ဇင်န်
• အဆ်ွဗဂ် ဗင်န် နဘာသာ
• ဇာဇါန် အဗူ အွမ်ရို
• ဇဲရ် ဗင်န် ဟိုဘိုင်းရှ်
• ဇေယာသ် ဗင်န် အဘီဇေယာဒ်
• ဇိုင်ဒ် ဗင်န် ယစီးအ် ဟမ‌ဒေါနီ
• အဗူအိုမာရေ အဘ်ဒ် ခိုင်းရ် ဗင်န် ယဇီးဒ် ဟမဒေါနီ
• အဘ်ဒုလရ် ရဟ်မာန် ဗင်န် အဘီ လိုင်လာ
• အွမ်ရို ဇီ မရ်ရအ်
• အိုမိုင်ရဟ် ဗင်န် စအ်ဒ် ဟမဒေါနီ
• ဟာနီ ဗင် ဟာနီ ဟမဒေါနီ
• ဟာ‌ရိစေ ဗင်န် နဆွရ်။